Bilaði ekki alveg ný lína?

Ekki var hægt að heyra annað en að ein af fyrstu raflínunum, sem biluðu, hafi verið Þeystaréykjalína. Sú lína er splunkuný og hönnuð fyrir stóriðju á Bakka við Húsavík. 

Ef þetta er byggt á misheyrn, væri fróðlegt að heyra nánar af þessu, því að í deilum um þessa línu hafði Landsnet sitt fram um það að hafa hana sem næst sínum hugmyndum, meðal annars að leggja hana á einum stað yfir afar verðmætt svæði út frá náttúruverndarsjónarmiðum í stað þess að fara heldur lengri leið. 

 

Tregða að fá leyfi til að endurnýja línur

Man einhver eftir Hólmsheiði? Einu sinni nægðu ælupokarnir.

Fyrir rúmum áratug stóð álíka umræða um innanlandaflugvöll á Hólmsheiði og nú stendur um Hvassahraun. Hver af öðrum talaði upp í annan um það hve ákjósanlegt það væri að gera þar þennnan líka frábæra flugvöll. 

Þótt hugmyndin væri andvana fædd vegna hinna augljósu ókosta sem þetta flugvallarstæði hafði, var Hólmsheiði töfraorð í hugum ótrúlega margra í nokkur ár. 

Það tekur því ekki núna að fara að rifja upp þessa umræðu, sem dó næstum því jafn skjótt og hún kviknaði. 

Hæð vallarins yfir sjó, nálægð við fjöll, takmarkað rými og hæðótt flugvallarstæði, og aðalaðflug svo kílómetrrum skipti yfir þétta byggð í allt frá Vogahverfi yfir Úlfarsárdal og Grafarholtshverfi voru meðal fjölda augljósra atriða sem felldu þessa hugmynd sem betur fór. 

Nú er það Hvassahraun og enn og aftur eru það nálægð við 700 metra háan fjallgarð og áhrif þess á flug að og frá vellinum í algengustu hvassviðravindáttinni, stæði á vatnsverndarsvæði,  óheyrilegur kostnaður og fleira, xem munu fella þessa hugmynd, nema kannski að mönnum takist með því að brjóta gróflega skilyrði Alþjóðaflugmálastofnunarinnar um fimm ára veðurathuganir að láta tvö heppnisár ráða. 

Fyrir um 60 árum drapst hugmyndin um flugvöll við Hvassahraun í einu flugi með Flugráð, þar sem gert var eitt aðflug og fráflug að flugvallarstæðinu í snarpri en langalgengustu vindáttinni úr austsuðaustri en jafnframt, eðli málsins samkvæmt, samsvarandi aðflug og fráflug að Reykjavíkurflugvelli til samanburðar. 

Meira þurfti ekki. Ælupokarnar í Hvassahraunsfluginu nægðu.  

Dögum saman eru nú birtar myndir af hinum glæsilega flugvelli í Hvassahruni,(það hraun heitir reyndar Almenningar)  þar sem litið er fram hjá því að samkvæmt teikningunum verði gercöllum flugvellinum klesst yfir Reykjanesbrautina eins og ekkert sé. 

Man einhver eftir hinni stórfenglegu hugmynd um flugvöll á Lönguskerjum og Bessastaðanesi?  

Hvassahraun er fjarstæða

Ný tækni í bílum, sem gæti nýst vel á margan hátt.

Í tengdri frétt á mbl.is er greint frá ýmsum tækninýjungum í bílum, sem snerta öryggi, og benda til þess að hægt sé að vonast til að geti nýst við gagngera endurskipulagningu á notkun bíla í framtíðinni.

Sérstaka athygli vekur svonefndur "svartur kassi" sem skráir alla notkun bílsins í smáatriðum, líkt og er í farþegaflugvélum.  

Svona mælingakerfi getur hjálpað til við að hver fjölskylda geti notað einkabíla, sem falla betur að kröfum framtíðarinnar um umhverfisvæna umferð. 

Til dæmis svona:   

Númer 1 - 2. 

Lítill, ódýr rafbíll, 2ja - 5 sæta eftir atvikum. Jafnvel tveir litlir rafsmábílar. 

Númer 2.  

Nógu stór bíll fyrir bæði langferðir og styttri ferðir. Búinn "svörtum kassa" svo að hægt sé að láta opinber gjöld og tryggingar geti tekið mið af eknum kílómetrum. 

Númer 3. 

Rafknúið léttbifhjól til einkaferða, jafnvel um allt land ef komið verður á skiptikassakerfi fyrir slík hjól eins og komið er á Tævan.  

 

Nýjar kröfur til nýrra bíla

"Nei, nei, Grænlandsjökull og hinir jöklarnir hækka og stækka."

Líklega eru liðin ein sex eða sjö ár síðan ágætlega menntaður og gegn maður, bað síðuhafa að koma afsíðis með mér til þess að sjá með eigin augum rétt, óyggjandi og hrollvekjandi vísindaleg gögn með mælingum og myndum, sem sýndu hraðan vöxt hafíssins í Íshafinu. 

Fylgdi sögunni og kom síðar fram í umræðum á netinu, að "veðurfar færi hratt kólnandi."

Síðan eru liðin sjö ár og enn ríkir það hlýindaskeið, sem hófst rétt fyrir síðustu aldamót eins og sjá má af tengdri frétt á mbl.is.  

Í fyrra var stór hluti umræðu af þessu tagi á því stigi, að fullyrt var, að myndir, mælingar og óyggjandi gögn sýndu, að Grænlandsjökull og aðrir jöklar væru ekki að minnka, heldur hækka og stækka. 

Með þessum fullyrðingum voru meðal annars sýnd kort af skriðjökli, sem fyrir rúmlega öld lá eina 40 kílómetra til vesturs út úr Grænlandsjökli yfir austan Jakobshavn, og fullyrt, að myndin sýndi hvorki meira né minna en 45 kílómetra framskrið íss og jökuls þarna á síðustu 140 árum.

En þegar kort af þessu var skoðað nánar kom í ljós að hið gagnstæða hafði gerst; jökullinn hafði hopað alla þessa vegalengd. 

En þetta var eins og skvetta vatni á gæs, því að nú var því bætt við, að myndir og mælingar af minnkun og hopi jökla væru falsaðar, þannig að jafnvel hefði verið víxlað myndum og þær myndir, sem ættu að sýna jöklana fyrir til dæmis nokkrum áratugum, væru í raun af þeim, eins og þeir væru í dag, - og öfugt.  

Og einn kuldatrúarmanna tók sig meira að segja til í fyrra og mældi islensku jöklana sjálfur og komst að því að þeir hefðu alls ekki minnkað neitt. 

Nú segja sumir, að ekki eigi að vera eyða orðum á afneitunar "gögn" af þessu tagi. 

En slíkar fullyrðingar hafa þau áhrif, að vegna þess hve einbeittur vilji liggur að baki röksemdafærslu  og "gögnum" kuldatrúarmanna, stendur hinn almenni notandi samfélagsmiðlanna ringlaður frammi fyrir frétta- og pistlaflæði af þessum málum, og margir gefast upp með því að segja sem svo, að það sé engum að treysta og best að taka ekki mark á neinu. 

Slíkt ástand hentar hins vegar almennt best þeim, sem bera út falsfréttir á borð við þá, sem fékk flug hér á dögunum, að hver strætisvagn mengi á við 7500 bíla. 

Mengun fer, að öðru jöfnu, mest eftir þyngd bíla, og samkvæmt þessari frétt vegur hver strætisvagn minnst 5000 tonn og er nokkrir kílómetrar á lengd! 

En ein ljósvakafréttastofan sá sig knúða til að leita hins rétta hjá Strætó, vegna þess hve margir gleyptu við þessum andróðri gegn almenningssamgöngum. 

Þegar flæðið af umræðu af þessum toga fer yfir viss mörk, svo að hinn almenni kjósandi veit ekki sitt rjúkandi ráð, er vegið að lýðræðinu.  

Íshellan á Grænlandi bráðnar sjö sinnum hraðar

Stefnir í annað 787 fyrirbæri?

Boeing byrjaði 21. öldina ekkert sérlega vel. Kynnt var til sögunnar ný glæsilþota, Boeng 787 Dreamliner, sem mörg flugfélög, þeirra á meðal Icelandair, voru spennt fyrir. 

En þegar afhenda skyldi vélina fór að koma babb í bátinn; frestun, sem síðar varð að fleiri frestunum, og stóð slíkt ástand í alls tæplega þrjú ár. 

Icelandair var meðal þeirra flugfélaga sem hættu fljótlega við. 

Nýjar og nýjar frestanir á Boeing 737 Max núna, vekja eðlilega ugg og kalla á fyrirbyggjandi aðgerðir af hálfu Icelandair, því miður. 

Í fróðlegum fréttaskýringaþætti Al Jazzeera var upplýst, að illu heilli hefði yfirstjórn Boeing gefið á það grænt ljós í stefnumörkun 1998, að til greina kæmi í bráðnauðsynlegum tilvikum að víkja í undartekningartilfellum frá því ófrávíkjanlega skilyrði í rekstri verksmiðjanna að öryggi væri allra efst í stefnu félagsins, sem bráðnauðsynlegt sýndist að setja markaðsaðstæður tímabundið ofar. 

Max-málið og Dreamliner-málið á sínum tíma lykta þvi miður af þessu. Þess vegna eru hugsanlegar ráðstafanir Icelandair skynssamlegar og skiljanlegar í máli, sem getur orðið hið stærsta sinnar tegundar í flugsögunni, því að um er að ræða lang stærsta markaðsmál flugsögunnar; fimm þúsund pantaðar vélar, sem er algert met. 

Icelandair býr sig undir lengri kyrrsetningu

"Þingmenn inni una sér..." Er Klausturbarinn líka opinn?

Það var skondið, svo ekki sé meira sagt, ástandið á Alþingi nú rétt áðan um fjögurleytið.

Búið að loka búðum í kringum þinghúsið, loka þjóðveginum um Kjalarnes og setja þar upp fjöldahjálparstöð. 

Einnig verið að skella í lás á leiðunum austur fyrir Fjall. 

Þar með var í raun verið í óða önn að tryggja Alþingishúsviðveru þingmanna, sem eiga heima utan Reykjavíkur.  

Á Kjalarnesi sló vindmælirinn í 40 m/sek í hviðum, sem er langt yfir fárviðrismörkum á sama tíma og umræðan um Þjóðkirkjuna var í fullum gangi og stefnt að því að taka fyrir næsta mál á dagskrá. 

Þetta var yndislega absúrt.  

Kom þá Halldóra Mogensen í ræðustól og greindi frá ástandinu utan þinghússins með þeirri ósk, að forseti byrjaði að kynna sér aðstæður.   

Hún sagði meðal annars frá lokun fyrirtækja og verslana í grenndi við þinghúsið, og fannst þeim, sem horfði á beina útsendingu í sjónvarpi frá þessum ósköpum að það vantaði bara að upplýsa, hvort Klausturbarinn gæti kannski verið opinn sem fjöldahjálparstöð fyrir Alþingismenn. 

 

Þingmenn inni una sér

og ekki fær þeim haggað hér

hve illa veðrið lætur..

Sama´er hvað að höndum ber

ef Klausturbarinn opinn er 

alla daga og nætur.

„Veðurhlé!“ — Margar verslanir skella í lás

Svo eru aðrir sem nærast á því að segja: "Við og þau."

Mikil speki og lífsreynsla drýpur af vörum ungs Nóbelsverðlaunahafa þegar hann tekur við friðarverðlaununum: "Það er ekkert við og þau" segir hann og tekur sem dæmi langvarandi styrjöld og styrjaldarástand á milli Eþíópíu og Eritreu og reynslu sína af því að hafa þjónað þar í fremstu víglínu og upplifa strádráp vina sinna og félaga. 

Í ferðum úm Eþíópíu 2003 og 2006 blasti við böl stefnunnar "við og þau". 

Þótt ekki ríkti styrjöld þá milli ríkjanna var enn í gildi yfirlýst hernaðarástand, sem gaf valdasjúkum leiðtogum færi á að viðhalda einræðisstjórn og tækjum til að halda þjóðlífinu í heljargreipum.   

Víða um landið blöstu við ónotuð eða ónýt mannvirki frá tímum fyrri einræðistímum hjá Haile Selassie keisara, Mussolini, keisarans á ný, Mengistu eftir kommúnistabyltingu og þá harðstjóra, sem komu á eftir. 

2003 og 2006 voru íbúar Eþíópíu rúmlega 80 milljónir en í landinu öllu voru aðeins tíu litlar flugvélar í einkaeigu og við borgina Arba Minch var stærðar flugvöllur með bruðlkenndri flugstöð mað marmaragólfum, en í mesta lagi umferð upp á eina flugvél á dag. 

Þvert yfir landið sunnarlega liggur þráðbeinn upphækkaður vegur frá tímum Mussolinis, löngu gerónýtur vegna viðhaldsleysis, og svo illfær fyrir öfluga jeppa, að mestalla þessa þjóðleið er ekið meðfram veginum sitt á hvað. 

Þjóðartekjurnar og hagkerfið voru þá álíka stór og á Íslandi, þannig að fjárhagsleg kjör íbúa landsins eru að meðaltali 300 sinnum lakari en hjá okkur, eða, með öðrum orðum, að árstekjur meðalmanns í Eþíópíu eru álíka miklar og tekjur eins dags hjá okkur. 

Nú reyna ráðamenn að græða sárin eftir "við og þau" stefnuna sem hefur valdið ómældum þjáningum og tjóni og Eþíópíumenn eru að byrja að rétta úr kútnum. 

Orð hins unga, en lífsreynda forsætisráðherra í dag, leiða hugann að vaxandi fylgi stjórmálahreyfinga í vestrænum lýðræðisríkjum þar sem stefnan byggist á því að skipta fólki í gagnstæða hópa með óvild í garð hvers annars og kalla á átök, aðskilnað, hindranir, múra og óvild. 

Þar er ekkert „við og þau“

Fullt tungl næsta fimmtudag.

Myndin af tunglinu, sem tekin var í gær við Minni-Borg í Grímsnesi, sýnir athyglisvert fyrirbæri: 

Sem er það, sem stendur í almanakinu; að það verður fullt tungl eftir tvo daga og því fyrir hendi eitt af því sem er nefnt, þegar verið er að spá fyrir um sjávarhæð þar sem brimalda skellur að landi. 

Særokið og öldurótið á Kollafirði inniheldur ótrúlega mikið magn af salti og skít, sem sest á bíla og annað, sem utan dyra er. 

Jafnvel þótt vindáttin á morgun verði þannig að Esjan skýli strandlengjunni að einhverju leyti í austanverðri borginni, er oft mikil skán á öllu í veðri eins og kann að verða á morgun. 

Innst í Kollafirðinum í nánd við Mógilsá þyrlast oft upp mikið særok sem getur borist furðu langar vegalengdir með vindinum.  

Aldan mun skella á Sæbrautinni

Minnir á óveðursspárnar 1995.

Óveðrið, sem gekk yfir landið 16. janúar 1995 líður ekki úr minni flestra, sem muna eftir því.

Veðurspáin var svo slæm, að síðuhafi, sem þá vann á fréttastofu Stöðvar 2, fór af stað á jeppa síðla dags til þess að vera kominn sem næst því svæði, sem spáð var að veðrið yrði verst, en það var á Norðvesturlandi. 

Svo fór, að veðrið varð svo rosalegt þessa nótt og næstu dægur, að ekki var hægt að komast lönd né strönd þar sem bíllinn var staddur efst í Laxárdal í Dölum. 

Um morguninn fréttist síðan að stórt snjóflóð hefði fallið á byggðina í Súðavík, og að eina leiðin fyrir björgunarfólk til að komast þangað, væri á sjó. 

Varðskip fór frá Reykjavík í svo slæmu sjólagi, að skemmdir urðu á því, ef rétt er munað. 

Framundan voru miklir sorgardagar þegar þjóðin syrgði 14 manns, sem fórust.  

25. október sama ár var veðurspáin jafn slæm, og í þetta skiptið var verið í viðbragðsstöðu í Reykjavík og síðan farið vestur með varðskipi í svipuðu fárviðri og hafði geysað í janúar. 

Í þetta skipti féll snjóflóð á Flateyri þar sem 20 manns fórust auk eins manns í Reykhólasveit, og í botni Dýrafjarðar féll snjóflóð, sem var það stærsta sem fallið hefur hér á landi síðustu áratugina. 

Óveðursspáin núna minnir því miður á spárnar tvær 1995, sem koma upp í hugann. Með það í huga er rétt að taka fréttunum um fyrstu rauðu viðvörunina af mikilli alvöru og vona, að allt fari vel að þessu sinni.  

 

Veðrið hefur færst aðeins austar

Það þarf líka að fara betur með trjávörurnar.

Við gerð þáttanna "Aðeins ein jörð" 1992 var því varpað upp, að ef allar þær þjóðir, sem lítið nota af salernispappír tækju upp á því að skeina sig, yrði fljótlega úti um skóga jarðar. 

Þetta er líklega ofmælt í hálfkæringi, en varpar þó út af fyrir sig ljósi á þann vanda, sem jarðarbúar standa frammi fyrir vegna þess hluta neysluæðis okkar tíma, sem skapar gríðarleg umhverfisvandamál. 

Það getur verið gaman að segja fólki frá því, að léttustu einshreyfils smáflugvélarnar í íslenska flugvélaflotanum, miðað við stærð og afköst, eru úr undraefni, sem fáir geta upp á, ef þeir eru beðnir að giska. 

Samanburðurinn í þessu tilfelli er á milli fjögurra sæta vél af gerðinni Jodel Dr-1050 og tveggja sæta vélar af gerðinni Cessna 152, sem er gerð úr áli.  

Vél af þessari gerð má sjá lengst til vinstri á myndinni frá Sauðárflugvelli. 

Síðarnefna vélin, Cessna 152, er nánast sama vélin og Cessna 150, er vinsælasta tveggja sæta kennsluflugvél allra tíma, og vegur um 540 kíló. 

Jodel-vélin er hins vegar aðeins um 440 kíló, eða um 100 kílóum léttari, þótt hún taki tvöfalt fleiri í sæti og hafi 120 kílóum meiri burðargetu. 

Og hvert er það undraefni, sem gefur, auk hugvitssamlegrar hönnunar, slíka yfirburði yfir vélar úr léttmálminum áli? 

Jú, undraefnið nefnist trjáviður, nánar tiltekið krossviður, og er megin burðarvirki flugvélarinnar, þakinn með dúnlérefti, sem hefur verið gert hart með strekkilakki, svo að úr verður harður dúkur. 

Margar flugvélar úr málmi, eru þaktar með dúk, og kallaði Raggi Bjarna eina slíka, TF-GIN, sem notuð var í ferðum fyrir héraðsmótin í gamla daga, alltaf "pappavélina."

En flugvélar, að mestu úr trjáviði, hafa stundum verið kallaðar fljúgandi vindlakassar.

Nýjustu koltrefjaefnin, sem ryðja sér mjög til rúms í flugvélasmíði, mega hafa sig öll við til að standast samanburð við trjáviðinn. 

Sífellt fleiri skipta út plastinu