Ógleymanleg bið á skyndibitastað. Fágætt menningar- og uppeldisafrek.

Fyrir um fjórum áratugum átti ég erindi í skyndbitastaðinn Ask við Suðurlandsbraut. 

Þar var mikil örtröð þegar inn var komið, og að öllu jöfnu hefði blasað löng og leiðinleg bið eftir því að verða afgreiddur. 

En í staðinn varð þessi biðtími að ógleymanlegri stund sem leið svo undra fljótt.

Hluti af viðskiptavinunum var hópur ungs fólks, sem byrjaði að syngja eins og englakór. 

Þessi hressilegi hópur var sem sé hluti af Kór Menntaskólans í Hamrahlið. Biðtíminn varð að stund gleði, lífsnautnar og einstakrar listrænnar stemningar. 

Og manni varð hugsað til þess hve það hefði verið enn meira gaman í M.R. á sínum tíma ef svona stórkostlegt kórstarf hefði verið þar.  

Hálfrar aldar starf Þorgerðar Ingólfsdóttur sem kórstjóri Kórs Menntaskólans við Hamrahlíð felur ekki aðeins í sér fágætt afrek þegar litið er á langan lista viðurkenninga og sigra, heldur ekki síður varðandi þann stórkostlega uppeldisárangur og fordæmi, sem starf hennar hefur falið í sér. 

Þorgerður eða Obba eins og hún var snemma kölluð, fékk í vöggugjöf bestu eiginleika mikilhæfra foreldra sinna, Ingólfs Guðbrandssonar og Ingu Þorgeirsdóttur, tónlistarhæfileika, dugnað og marksækni í bland við ljúfmennsku og geislandi samkenndar og góðvildar. 

Sannaði gildi þess að leggja sig fram við að ná háleitu markmiði sem gæfi mikið af sér. 

Ég átti þess kost þegar ég var nemandi í Laugarnesskólanum að koma nokkrum sinnum í heimsókn og kynnast lítillega gefandi fjölskyldulífinu í litla húsinu við Hofteig, þar sem þau Ingólfur og Inga bjuggu með ungum dætrum sínum. 

Það skildi eftir eftirminnilegar og dýrmætar minningar. 

Síðar söng einn sona minna í Hamrahlíðarkórnum og naut alltumvefjandi hlýju og kærleika kórstjórans, tákn þess hve það er gott að eiga góða að. 

Það er meira en að segja það að halda uppi kór í hæsta gæðaflokki á alþjóðlegan mælikvarða í skóla hjá fámennri þjóð.

Hið hraða og sífellda gegnumstreymi nemenda þýðir, að á hálfri öld hafi þurft að laða fram nýjan afburðakór tólf sinnum.

Mikilvægast er þó það mikla starf varðandi uppeldi sem felst í því að glæða þroska og lífsfyllingu hjá öllum þeim fjölda ungmenna sem notið hafa leiðsagnar afburða menningar- og uppeldisfrömuðs.  

 

Hættir störfum á 50 ára starfsafmæli

Stuðpúðastefna Kínverja og Rússa.

Lega Norður-Kóreu er aðalástæðan fyrir því ástandi sem þar ríkir. Landið á löng landamæri að Kína og norðausturhorn þess er skammt frá Vladivostok, sem er aðalhöfn Rússa við Kyrrahaf. 

Vladivostok hefur svipaða þýðingu fyrir Rússa og Sevastopol hefur við Svartahaf. 

Hvorki Kínverjar né Rússar telja sig geta tekið þá áhættu að Norður-Kórea falli í hendur annarra en kommúnista, því að landið er skoðað sem "stuðpúði" við hin öflugu ríki bandamanna Bandaríkjanna, Suður-Kóreu og Japan. 

Allt frá 1949 hafa ráðamenn í Norður-Kóreu verið erfiðir bandamenn Kínverja og Rússa og farið sínu fram í hættulega miklum mæli. 

"Stuðpúðastefnan" er gamalkunn. Yfirráð kommúnista yfir Austur-Evrópu í Kalda stríðinu voru grundvölluð á henni í ljósi svika Hitlers og innrásar hans í Sovétríkin 1941. 

Í samningum Michaels Gorbatjofs og George Bush eldri, síðast á fundi þeirra á Möltu, var sæst minnlega á mildari stuðpúðastefnu, sem byggjast skyldi á því að Rússar fengju því framgengt að ráða því hve langt NATO og ESB gætu teygt sig.

Helstu nágrannaríki Rússa reyndu skiljanlega að tryggja öryggi sitt með því að ganga í bæði þessi samtök og tókst furðu mörgum þeirra það á þeim tíma sem Rússland var afar veikt efnahagslega og stjórnmálalega.  

Nýjasta sprengja Norður-Kóreumanna er talin hafa verið 120 kílótonn, sjö sinnum öflugri en sprengjan sem var varpað á Híróshima. 

Stefna Norður-Kóreumanna er svipuð og stefna Ísraelsmanna, sem komu sér upp kjarnorkuvopnabúri til að efla stöðu sína og búa yfir fælingarmætti gagnvart óvinveittum nágrönnum. 

Munurinn er sá, að Ísraelsmenn hafa látið sér nægja að nágrannarnir vissu þetta í raun, þótt það væri leyndarmál. 

Enn einn vandinn varðandi Norður-Kóreu er sá, að þjóðin er heilaþvegin og lítur á Kim Jong-un sem guð, rétt eins og Japanir litu á keisara sinn Hirohito 1945. 

Bandaríkjamenn áttuðu sig á þessari sérstöðu 1945 og hrófluðu ekki við Hirohito, heldur sannfærðu hann um að hann yrði að taka af skarið varðandi uppgjöf fyrir bandamönnum. 

Segja N-Kóreu flytja langdræga eldflaug

Drengileg framkoma hjá gestunum.

Á einu sviði var úkraínska landsliðið í knattspyrnu sér til sóma í kvöld þrátt fyrir sárt tap fyrir ofjörlum sínum.

Strax í fyrri hálfleik og út leikinn sýndu leikmennirnir sérlega mikinn drengskap og kurteisi, sem síðan varð að sameiginlegu atriði hjá báðum liðum. 

Þetta fólst meðal annars í því að nýta sér ekki vafasöm færi á því að ná boltanum til sín og halda honum.  þegar aðstæður voru þannig, að hægt var að hagnast á vafasömum atriðum. 

Í lokinn klappaði úkraínski þjálfarinn íslenska liðinu og áhorfendum lof í lófa og viðurkenndi fúslega að betra liðið hefði unnið verðskuldaðan sigur. 

„Þið voruð stórkostleg“

Finna þarf form fyrir alla launþega, sem nýtur almenns trausts.

Helsta ógnin sem steðjar að stjórn landsins á næstunni er sá óstöðugleiki, sem er á vinnumarkaði. 

Gagnstætt því sem er hjá nágrannaþjóðum okkar, ríkja landlægt skipulagsleysi og óreiða hjá okkur. 

Viðleitni til að bæta úr þessu hefur ekki skilað nægjanlegum árangri, og munaði þar miklu um það að möguleikanum til allsherjar samkomulags um tilhögun í kjaraviðræðum með Saleksamkomulaginu var klúðrað. 

Verst hefur þó verið það ótrúlega klúður sem starfsemi kjararáðs hefur verið.

Það hefur verið ömurlegt, að við það að ákveða launakjör hæst launuðu launþega landsins, þar sem mátt hefði ætlað að mikil viska væri í gangi, skuli þetta starf kjararáðs hafa verið jafn óheppilegt og raun hefur borið vitni. 

Nú stendur til að reyna að bæta hér úr, en meira þarf til. Það yrði grátlegt ef allt fer í uppnám á vinnumarkaðnum í mesta góðæri síðari tíma.

Ná verður samstöðu á öllum vinnumarkaðnum með fyrirkomulagi, sem tryggi frið og jafnvægi líkt og er hjá frændþjóðum okkar á Norðurlöndunum.   

Hámark góðærisins í sjónmáli

Skúmarnir réðust á mannað örfisið og álftin lenti í árekstri við vélhjólið.

Ég hafði átt Honda PCX vespuhjólið mitt í mánuð í fyrra algerlega óhappalaust. 

Eftir tæplega sólarhrings ferð eftir þjóðvegi eitt frá Reykjavík um Akureyri og Egilsstaði leit allt vel út. 

Álftafjörðurinn skartaði sínu fegursta eldsnemma morguns og ferðin var tóm hamingja. 

Þegar ég kom yfir eina brúna og var alveg að klára hana gerðist síðan hið óvænæta. 

Allt í einu birtist stærðar álft í fets hæð frá jörðu þar sem hún kom í flugtaki framhjá hægri brúarstólpanum þvert í veg fyrir mig. 

Eitt augnablik virtist stefna í hörku árekstur við þennan stóra og þunglamalega fugl, sem hafði verið í hvarfi utan við og neðan við brúarstólpann. 

En stél hennar rétt snerti framhjólið hjá mér um leið og hún skaust áfram og hélt fluginu áfram alveg niðri við jörð og hvarf inn í álftahóp neðar með ánni. 

Auðvitað hefði ég átt að vita að þetta gæti gerst á stað sem héti Álftafjörður. 

Nú er liðið rúmt ár síðan og þetta er sem betur fer eini áreksturinn, sem ég hef lent í á hjólinu hingað til. Sjö-níu-þrettán. 

Álftin hafði greinilega verið að njóta friðsældarinnar og kyrrðarinnar skömmu eftir sólarupprás og ætlað að færa sig til þegar hún heyrði hjólið nálgast. 

Það var bara óheppni að hún flaug í veg fyrir hjólið, sem hún hafði ekki séð þaðan sem hún leyndist fyrir neðan upphækkaðan veginn rétt utan við brúarstólpann. 

Skúmarnir, sem réðust á eins manns örfisið Skaftið (ultralight) á Breiðamerkursandi fyrir tveimur áratugum voru hins vegar ekki í friðarhug, heldur sýndu ótrúlega hörku þegar þeim mislíkaði flug mitt lágt yfir heimili hans, einu af skúmshreiðrunum á sandinum. 

Þeir komu fljúgandi á fullri ferð framan að fisinu og réðust að því á svipaðan hátt og kría ræðst að manni, sem hættir sér of nálægt varpi, - gerðu sig líklega til að slá vængjunum í hinn óboðna gest. 

Skúmarnir eru grimmir fuglar og enginn maður skyldi voga sér að brjóta lög um friðhelgi heimilisins ef þeir eru annars vegar. 

 

Álftin sló drónann niður

Hugmyndafátæklegt ofhlaðið krómgrill.

Sé, núna undir svefninn, mynd af "stjörnu fyrstu stórsýningar haustsins hjá viðurkenndum söluaðilum Toyota í Kauptúni" svo nefndan Land Cruiser Black.

Land Cruiser jeppar hafa lengi verið í hæsta gæðaflokki og hönnuðir Toyota hafa síðari árin verið djarfari en áður í hönnun en áður var þegar höfðað var til venjulegra útlits.

Þess vegna kemur hönnun framgrillsins á þessari Black útgáfu Toyota á óvart vegna hugmyndafátæktar, því að hún er svo sláandi lík útliti Jeep Renegade, sem er eldri hönnun, að það jaðrar við eftiröpun.

Grillið með afrúnnuðu sjö lóðréttu opunum á Willys herjeppunum fyrir 75 árum hefur allan tímann síðan verið vörumerki framleiðenda Jeep bíla.

Að vísu eru krómuðu opin á ofhlöðnum framenda Krúsersins sex en ekki sjö, en útlitslega breytir talan engu um það að það hefði verið hægt að finna aðra og frumlegri lausn á útlitsbreytingu en þessa, enda telja þeir sem sjá þessa bíla ekki opin, nema kannski algerir dellukarlar fæddir í meyjarmerkinu.  

Land Cruiser Black stjarnan

Hver hafa áhrifin orðið á Bárðabungu?

Svo lengi sem elstu menn muna hefur Bárðarbunga einfaldlega verið næst hæsti staður á Íslandi og ekkert annað. 

En síðan hefur það gerst síðustu áratugi að hún hefur smám saman komist inn í fréttirnar fyrir annað en þetta, nú síðast í fyrradag. 

Þá kemur í ljós í fyrsta skipti, að vegna umbrotanna í þessari stóru eldfjallaöskju síðustu þrjú ár, hefur jarðvarmi vaxið svo mjög um alla öskjuna, ekki síst á börmum hennar, að úr lofti sést beint niður á landið undir íshellunni í gegnum gat, sem hefur myndast lóðrétt um hundrað metra yfir ofan lalndið undir jöklinum. 

Fyrstu ummerki um breytt ástand á þessum hluta jökulsins mátti sjá 1983, þegar gaus í Grímsvötnum eftir næstum hálfrar aldar hlé. 

Síðustu hálfa öld hefur aukin jarðvarmi í svonefndum Skaftárkötlum fyrir sunnan Bárðarbungu, smám saman valdið tíðari og vaxandi hlaupum í Skaftá. 

1995 varð eldgos undir jökli við Hamarinn og eftir skjálftahrinu í september 1996 varð síðan eldgos í Gjálp, sem er á milli Bárðarbungu og Grímsvatna. 

Síðan hafa orðið eldgos í Grímsvötnum 1998, 2004 og 2011. Grímsvötn hafa verið virkasta eldstöð landsins í gegnum aldirnar, en á svæðinu undir þeim og Bárðarbungu þrýstist annar af tveimur stærstu möttulstrókum jarðar upp og þrýstir á yfirborðið. 

Um síðustu aldamót spáðu jarðvísindamenn því að bráðnun jökla með tilheyrandi minnkun, þynningu og léttingu, myndi valda stóraukinni eldvirkni undir Vatnajökli og það virðist vera að ganga eftir. 

Aukinn órói í Bárðarbungu og eldgos tengd henni virðast vera merki um þetta, og enda þótt íshellan ofan á Bárðarbungu hafi kannski lækkað um nokkra metra, er það fyrst og fremst vaxandi jarðhiti sem hefur orðið til þess að þessi áhrifamesta eldstöð landsins hefur í fyrsta sinn opnað sig og sýnt okkur niður í iður sín. 

Þess er rétt að geta, að svarti flöturinn yst hægra megin á myndinni af sigkötlunum tveimur á Bárðarbungu, er annað skrúfublaðið á flugvélinni, sem myndin er tekin úr. 

En lengst í fjarlægð til vinstri eru Grímsvötn. 

Djúpstæð áhrif hopandi jökla

Tvennt nýtt og afar hættulegt í stöðunni.

Allar götur frá 1951, þegar Harry S. Truman þáverandi Bandaríkjaforseti rak Douglas MacArthur stríðshetju sína úr embætti yfirhershöfðingja liðs Sameinuðu þjóðanna í Kóreustríðinu, hefur það verið yfirlýst stefna Bandaríkjanna að beita aldrei kjarnorkuvopnum að fyrra bragði. 

MacArthur hafði ýjað að því að vegna íhlutunar Kínverja í stríðið kynni að verða nauðsynlegt að grípa til kjarnorkuvopna, en Truman sá, að slíkt gæti hleypt stöðunni upp í það horf að úr yrði allsherjar kjarnorkustríð við Rússa. 

Þegar her Sþ rak Norður-Kóreumenn út úr Suður-Kóreu og sótti fram allt til Yalufljóts, gerðu Kínverjar það öllum ljóst, að þeir myndu ekki líða að valdajafnvæginu á Kóreuskaga yrði raskað frá því sem verið hafði fyrir 1950 og sendu hundruð þúsunda kínverskra "sjálfboðaliða" inn í Norður-Kóreu til þess að reka Bandaríkjamenn út úr Norður-Kóreu. 

Kínverjar eru miklu öflugri þjóð á alla lund nú en 1951 og hættan er því sú, að þeir muni gera svipað og 1951 ef Vesturveldin ætli að steypa stjórnendum Norður-Kóreu með hervaldi. 

Stórhættulegt hernaðarbrölt Norður-Kóreumanna gerir hins vegar hættuna á allsherjarstríði með hræðilegum afleiðingum meiri en nokkru sinni síðan 1951. 

Donald Trump er fyrsti Bandaríkjaforsetinn síðan 1945 sem útilokar ekki beitingu kjarnorkuvopna af fyrra bragði og víkur þar með frá stefnu allra Bandaríkjaforseta síðan 1951. 

En það þarf tvo til, og leiðtogar Norður-Kóreu bera að sjálfsögðu höfuðábyrgð á því hvernig komið er með því að grípa til æ meira ögrandi vopnaskaks og vígbúnaðaraðgerða með beinum hótunum um að beita kjarnorkuvopnum af fyrra bragði. 

Báðir höfuðaðilar réttlæta hina nýju og stórhættulegu stöðu með því að þeir séu að tryggja öryggishagsmuni sína, en staðan er hins vegar orðin mesta ógn við svona öryggishagsmuni, sem orðið hefur síðan svipað tal helstu ráðamanna stórvelda heims leiddi til upphafs Fyrri heimsstyrjaldarinnar. 

Tilbúinn að beita kjarnavopnum

Rannsókn Ríkisendurskoðunar er nauðsynleg.

Þótt öll vandræðin í framkvæmd framleiðslunnar hjá United Silicon séu dregin frá, blasir við, að allt frá byrjun var þetta fyrirtæki alls ekki í stakk búið til að uppfylla jafn einfaldlega hluti og að standa í skilum við verktaka og opinbera sjóði, sem samið var við.

Þarna vantar milljarða.

Og jafn einfalt og augljóst atriði og það, hvort húsið ætti að vera 15 metrum hærra en tilskilið var, klúðraðist.

Hverju er um að kenna að svona lausung skyldi viðgangast? 

Vill fá úttekt á máli United Silicon

Áttum við að skella Vestfjörðum í lás?

Sennilega eru Vestfirðir sá landshluti á Íslandi, þar sem áhrif af innflytjendum hafa orðið mest og samfelldust síðustu tvo áratugi.

Ef andstaðan gegn því hefði orðið til þess að ekkert af því erlenda fólki frá Evrópu, Asíu og Afríku,sem ílentist vestra, hefði fengið að gera það, hefði atvinnulífið þar stöðvast og orðið algert hrun byggðarinnar. 

Nú vinnur erlent fólk og heldur uppi atvinnustarfsemi víða um land, sem svipað á við um og hefur verið á Vestfjörðum, að Íslendingar fást ekki til að vinna þessi störf, sem þó verður að vinna og eru undirstöðustörf, burtséð fá launakjörum. 

Kröfur um að við skellum landinu hreinlega í lás í þessu efni eru stundum hlálegar hjá þeim, sem jafnframt vilja "spara milljarða" með því að sporna við barneignum og minnka þannig "óþarfa" útgjöld, helst að refsa peningalega fyrir að eignast og ala upp börn. 

Þeir horfa alveg framhjá því að barneignir Íslendinga hafa minnkað svo stórlega, að þær nægja ekki lengur til að viðhalda þjóðinni og sjá um nauðsynlega endurnýjun þeim hluta hennar sem er á þeim aldri, sem leggur mest til þjóðrteknanna. 

Enn einu sinni má sjá á bloggsíðum vitnað í skoðanakannananir á Útvarpi Sögu sem sýni glögglega að 90% þjóðarinnar vilji ekki taka á móti 55 flóttamönnum, sem verið er að fjalla um. 

Aðferðin, sem notuð ér á Útvarpi Sögu og Bylgjunni, að varpa fram spurningu og gefa fólki kost á að hringja inn svar, er í besta falli samkvæmisleikur en í raun ekki aðeins kolröng, gagnslaus og villandi aðferð, sem ekkert alvöru skoðanakannanafyrirtæki notar, heldur getur þessi aðferð verið beinlínis skaðleg. 

Sem dæmi um fyrri niðurstöður hjá Útvarpi Sögu má nefna, að fyrir borgarstjórnarkosningarnar 2014 voru Framsókn og flugvallarvinir með meirihluta í borginni í skoðanakönnun í kosningabaráttunni og í forsetakosningunum í fyrra stefndi í yfirburðasigur Sturlu Jónssonar.

Því var hampað svo mikið að þegar úrslitin urðu allt önnur ýjaði vesalings Sturla eðlilega að því að hann myndi láta kanna, hvort rétt hefði verið talið eða brögð verið í tafli.  

 

Án innflytjenda væri velmegun minni