Minnst átta skjálftar upp á 3 til 5 stig..

Á vefnum vedur.is má sjá, að í gangi er heilmikil skjálftahrina norðaustur af Grindavík en vestur af og undir Fagradalsfjalli. 

Myndin á mbl.is sýnir Garðsskaga og Garðinn sem er alls ekki á skjálftasvæðinu eins og sést á meðfylgjandi skjálftakortum vedur.is frá í nótt.  

Hér verður því sett inn ljósmynd tekin að vetrarlagi yfir gigaröðinni Eldvörpum þar sem Fagradalsfjall sést fjærst rétt vinstra megin við miðja mynd, og glyttir þar í gufuna í Svartsengi. 

Síðan í morgun hafa orðið tveir skjálftar yfir þrjá á Richter á svæðinu, sem er næst okkur á þessari loftmynd.

Alls eru skjálftarnir minnst átta og sá stærsti, við Fagnardalsfjall, 5 stig.   

Jarðskjálfti 5 að stærð á Reykjanesskaga

Grimmilegt stríð við blákaldar tölur.

Nú er háð grimmilegt stríð í farþegaflugi heimsins vegna samdráttaráhrifa COVID-19. Spurningin er ekki hvort, heldur hve mörg flugfélög muni troðast undir í þeirri samkeppni, sem áður var hörð en verður nú mun harðari og óvægnari. 

Minni framleiðsla á Airbus A380 en reiknað hafði verið með sýndi, að að óbreyttu var stækkun þotna komin á endastöð. Þar stóð meðal annars ein tala, 80 metra hámarksvænghaf í vegi fyrir frekari stækkun, jafnvel þótt önnur tæknileg atriði hefðu batnað. 

80 metra vænghafshámark var óhjákvæmilegt, því að annars hefði þurft að hanna öll flughlöð, flughafnir og flugvelli heims upp á nýtt. 

Með hönnun A380 var meira að segja farið aðeins lengra en ítrasta hagkvæmni leyfði, því að ef farið er lengra í hlutföllum á milli vænghafs og breiddar vængja en ca 8,5 á móti einum, líða klifur og flughraði fyrir það. 

Þess vegna er hlutfallið lægra á A380 til þess að hægt sé að fara á ystu nöf með það að hafa vængflötinn sem stærstan. 

Boeing 747 líður ekki fyrir þetta vandamál, en á móti kemur, að í breiðþotum verður rúmmál skrokksins hlutfallslega meira en á mjóþotum, vegna þess hve mikið rými gangvegirnir taka og vegna þess að vegna hringlagsins á þversniði skrokksins vex rúmmálið í öðru veldi við það að gólfið verður breiðara. 

Á þessu byggist hagkvæmni minni þotnanna, sem auk þess byggist á því, að farþegar í þeim láta sig hafa það, að þrengslin séu almennt meiri í þeim en í breiðþotunum. 

Minni þoturnar njóta þess einnig síðustu árin, að framleiddir hafa verið hreyflar sem skila mun meiri flugdrægni en áður var og gera þessar þotur því fjölhæfari og hagkvæmari fyrir bragðið. 

Niðurstaðan verður sú að breiðþoturnar mun verða meira fyrir barðinu á samdrætti þessa faraldusárs en mjóþoturnar.

Vegna fjölbreytni flugleiða og mismunandi fjölda flugfarþega eftir svæðum og leiðum munu breiðþoturnar þó varla hverfa, þótt hlutur þeirra muni minnka.    

Hætta að notast við breiðþoturnar

Mikilvægt raunsæi á ögurstundu.

Líta má á uppsagnir og verkfallsboðun auk þess að viðra óvissuför í mönnun flugvéla sem hliðstæðu þess þegar aðilar deilu eða átaka brýna helstu vopn sín og hnykla vöðvana. 

Þegar slíkt ástand verður, er afar oft hætt við að fólk missi stjórn á atburðarásinni og geri mistök í hita leiksins. 

Sem betur fer virðast deiluaðilar í flugfreyjudeilunni hafa skynjað mikilvægi þess að telja upp að hundrað og anda með nefinu þegar allt leit hvað ófriðlegast út í gær, hvað sem síððar verður.    

„Mjög mikilvægt“ fyrir félagið

Afsannar eitt óveður í júlí á Íslandi kenninguna um hlýnun jarðar?

Sjá má á samfélagsmiðlum því kastað fram að kuldakastið núna hér á landi kunni að afsanna kenninguna um hlýnandi veðurfar á jörðinni. 

Þetta er svolítið í stíl við það þegar þingmaður einn á Bandaríkjaþingi kom með snjóbolta inn í ræðustól að vetrarlagi, kastaði honum fram í þingsalinn og sagði að þetta sýndi að veðurfarið færi kólnandi.  

Í langflestum tölvulíkönum, sem gerð hafa verið síðustu 30 ár um þróun veðurfars á jörðinni er gert ráð fyrir því að það hlýni áfram út þessa öld um alla jörðina, en ekki jafn mikið alveg alls staðar, því að tvö eða þrjú tiltölulega lítil aðeins svalari svæði verði, annað þeirra rétt fyrir suðvestan Ísland. 

Kuldakastið núna og mikið og svalt vatnsveður á sér margar hliðstæður frá því fyrr á árum og það meira að segja snjóhret ofan í byggð í júnílok fyrir um 30 árum.  

Í úrhellinu mikla um hásumar 1954 féllu miklar skriður í Norðurárdal í Skagafirði og víðar vegna eindæma vatnavaxta á norðanverðu landinu. 

Síðuhafi horfði þá á eina slíka stórskemma túnið á bænum Hvammi í Langadal.  

Í Síberíu hefur verið fimm stigum heitara að meðaltali í ár, en áður var. Síbería er 130 sinnum stærri en Ísland; - og hér hefur hitinn í ár og síðustu misseri verið heldur meiri en var á árunum 1965 til 1990. 

Samt er reynt að ýja að því að eitt stutt kuldakast í júlí á okkar litla landi afsanni hlýnun jarðar. 

„Mikilfenglegasta veður sem ég hef séð“

"Út í óvissuna" á fordæmalausan hátt.

"Út í óvissuna" var nafn á bók Desmonds Bagleys hér um árið, og það á við um árið 2020, sem kalla mætti COVID-19 árið, ár fordæmalausra aðstæðna og aðgerða á margan hátt, ekki aðeins varðandi farsóttina sjálfa, heldur koma upp óvæntar aðstæður á borð við þær, sem nú ríkja í deilu Icelandair og Flugfreyjufélags Íslands. 

Í því efni geta komið upp fleiri álitamál en snerta lög um verkalýðsfélög og vinnudeilur, heldur hugsanlega fleiri lög og reglugerðir, svo sem um loftferðir. 

Varðandi þau lög má þó ætla að forsvarsmenn Icelandair ættu að vera á heimavelli, en flækjustigið kann að vaxa þegar fleiri þýðingarmiklir aðilar á borð við ASÍ, SA og lífeyrissjóðirnir geta leikið stórt hlutverk í þessu máli.

Styrmir Gunnarsson fjallar ágætlega um stöðuna á bloggsíðu sinni í dag.    

Telur ákvörðun Icelandair fordæmalausa

Stór skjálfti við Bláa lónið og Svartsengisvirkjun.

Bláa lónið og Svartsengisvirkjun eru um 4 kílómetra fyrir norðan Grindavík. Stóri 4,1 skjálftinn, sem kom í morgun varð að vísu 4 kílómetra fyrir norðan Grindavík en nákvæmari staðsetning til þess að átta sig á málinu er því að skjálftinn hafi orðið við Bláa lónið og Svartsengisvirkjun. 

Á því svæði, gufuöflunarsvæði virkjunarinnar, hafði land sigið um 18 sentimetra á síðustu árum vegna ágengrar gufuöflunar eins og það er kallað, en þýðir í raun að um rányrkju er að ræða; orkan er ekki endurnýjanleg, heldur fer þverrandi og afl virkjunarinnar sömuleiðis. 

Nú hefur land risið að nýju um 12 sentimetra að sögn, en svo virðist sem lítið sé vitað um hvort og þá hvaða tengsl séu á milli hæðarsveiflna landsins þarna og hinnar "ágengu" gufuöflunar.   

Stór skjálfti við Grindavík

Er búið að hugsa þetta Icelandair dæmi til enda?

Spurningarnar hrannast upp varðandi nýjustu fréttirnar af kjaradeilu Icelandair og Flugfreyjufélags Íslands. 

Hverjir eru þeir, sem Icelandair ætlar að ráða í staðinn fyrir félagsmenn í Flugfreyjufélaginu? Ekki er annað að sjá en að stjórn félagsins sé að fara inn á alveg nýja og óþekkta leið í íslenskum kjaradeilum með þessu. 

Ef til dæmis hefði verið um kjaradeilu kennara að ræða, hefði þá verið gripið til þess ráðs að segja öllum kennurunum upp og ráða eitthvað annað fólk í störfin?

Viðbrögð launþegasamtakanna og samtaka atvinnulífsins stangast gersamlega á, og spurningin er hvort þeir sem hafa nú komið þessari kjaradeilu inn á þessa braut, hafi hugsað dæmið til enda.  

Segja upp öllum flugfreyjum og flugþjónum

Einu sinni var 90 km/klst hámarkshraði í Ameríku.

Þegar alþjóðlegar olíukreppur skullu á í kjölfar Yom Kippur stríðsins 1973 og  klerkabyltingarinnar í Íran 1979 gripu Bandaríkjamenn til margra ráða til að nýta betur það takmarkaða eldsneyti, sem var á boðstólum. 

Þessi viðbrögð sáust vel í viðleitni til að minnka bíla og auka sparneytni véla þeirra.  

Eitt þeirra ráða, sem fyrst var gripið til, var að setja 55 mílna eða 90 km/klst hámarkshraða á bandarískar hraðbrautir. 

Ástæðan var sú, að eldsneytiseyðsla bila eykst með veldishraða með auknum hraða, þannig að eyðsla á 120 km hraða var fjórðungi meiri á hvern ekinn kílómetra en á 90 km hraða. 

Þetta fyrirbæri gildir bæði upp og niður hraðaskalann, allt niður í 10 km hraða á rafreiðhjólum. 

Þannig gefa sumir framleiðendur upp drægni á rafbílum og rafhjólum þar sem miðað er við aðeins 40 eða 50 km/klst hraða. 

Eins og nærri má geta eykst eldsneytiseyðslan á hverja 100 km því meira, sem hraðinn er meiri, og felur takmörkun hraða á þýsku hraðbrautunum ekki aðeins í sér minni slysahættu, heldur einnig mikinn eldneytissparnað. 

 

Síðasti sjens?

Ýmsu má hagræða varðandi hjólin og gæta að samræmi og eðli máls.

Rafhlaupahjól eru kærkomin viðbót í samgöngutækjaflotann hér á landi, og rafknúnum hjólum sem eru stærri hefur líka fjölgað.

Brýn nauðsyn er hins  vegar að hagræða ýmsu í reglum um hjól í umferðinni, og gildir það um fleira en rafhlaupahjól. 

Eðlilegast er að um þau gildi svipaðar reglur og rafreiðhjól eða reiðhjól, og einnig þarf að gæta samræmis á milli rafreiðhjóla og flokks 1 af vélknúnum léttbifhjólum með 50cc hreyfil og 25 km/klst hámarkshraða, sem ekki eru tryggingaskyld. 

Rafhlaupahjólin falla ágætlega inn í umferð reiðhjóla og léttbifhjóla á hjólastígum, en síður á gangstéttum þar sem fólk er á gönguhraða. 

Í Danmörku er hámarkshraði rafreiðhjóla og léttbifjóla í 1. flokki 30 km/klst í stað 25 km/klst eins og víða er, og þar með falla þessi hjól í Danmörku mun betur inn í umferðina í 30 km/klst götum en hér á landi. 

Rafknúin léttbifhjól með hámarkshraða 45 km/klst og útskiptanlegum rafhlöðum eru einhver hagkvæmasti kosturinn á þessu sviði núna, og er stærð þeirra miðuð við flokk 50 cc bensínknúinna hjóla.  

Þessum hjólum má með stillingu á breyta á einfaldan hátt í hjól með 65-70 km/klst hámarkshraða, en þá hækka þau í flokki og tryggingarnar verða mun dýrari. Það er í raun ósanngjarnt, því að með 65-70 km/klst hámarkshraða falla þau á mun öruggari hátt inn í umferð með 50-80 km hámarkshraða í þéttbýlinu heldur en með lægri hraða. 

Þetta mætti skoða hér. 

Auk þess mætti skoða að samræma betur reglur um rafreiðhjól og léttbifhjól en nú er. 

Núna mega rafreiðhjólin vera með mest 250 vatta afl, en léttbifhjólin eru með fjórum sinnum meira afl. 

Núna er bannað að hafa handaflgjöf á rafreiðhjólum, en leyft á léttbifhjólunum þótt þau séu allt að fjórum sinnum þyngri og kraftmeiri! 

Í einstaka löndum í kringum okkur eru leyfð 350 eða 500 vött, og einnig handgjafir. 

Léttbifhjól með bensínmótor í svonefndum A1 flokki í Evrópu eru með ýmsar ívilnanir, sem ekki eru hér. 

Ástæðan er sú, að þessi hjól mega ekki vera með aflmeiri hreyfil en 15 hestöfl, eru aðeins rúm 100 kíló að þyngd, ná flest ekki meira en 100 km/klst hraða og eyða 2-2,5 lítrum af bensínið á hundraðið.  

Þau eru tíu sinnum ódýrari og 12-20 sinnum léttari en rafbilar, og ef allt kolefnisspor varðandi þau er tekið saman, fara þau langt í að vera með jafn lítinn útblástur og rafbílar og ættu því alveg eins að fá niðurfellingu á virðisaukaskatt. 

 

Eru ekki örugglega allir á gönguhraða?

Alvöru veiki, ekki bara lungnasjúkdómur.

Það eru raunar vatnaskil í aðgerðum gegn COVID-19 ef sú niðurstaða ítalskra lækna er rétt, að kórónaveiran, sem veldur farsóttinni ráðist á allan líkamann en ekki bara lungun, og að hún geti valdið óbætanlegu líkamstjóni hvar sem er. 

Bonsonaro og Trump, þjóðarleiðtogar samtals 540 milljóna manna hafa reynt að tala veikina niður og í frétt í gær lýstu talsmenn stórra fjárfestingafélaga á Wall street yfir sérstaklegri ánægju með það að forsetinn hefði bjargað því sem bjargað varð fyrir þá.

Þar skín í gegn sú hugsun, að það, sem sé gott fyrir Wall street og GM sé gott fyrir Bandaríkin. 

Þessi kórónaveiki er líka þess eðlis, að hún kemur misjafnlega fram í sjúklingum, og á það oft til að stórversna á örstuttum tíma.  

Eitt af óteljandi dæmum er maðurinn í Texas, sem fór í svonefnt Covidpartí þar sem sjúklingar með veikina áttu góða stund.  

En manni þessum elnaði óvænt sóttin og lést af völdum hennar. 

 

„Versta tilfinning í lífi mínu“