Hæpið að takist að bora margra tuga km göng. Gætu 3,5 km brúað bil?

Nú er varpað upp hugmyndum um að bora jarðgöng svo tugum kílómetra skiptir á Austurlandi og víðar á næstu árum og hæpið getur verið að hægt sé að koma slíkum firnum í verk á skömmum tíma. 

Á leiðinni yfir Öxnadalsheiði er það tiltölulega stuttur kafli, um 3,5 km langur á háheiðinni um Bakkaselsbrekku, sem er langversti þröskuldurinn, einkum vegna brattans á þessari illræmdu brekku. 

Það mætti hugsa sér að fara með veginn í göng undir þennan þröskuld og stytta leiðina um 7 km í Skagafirði sunnan við Varmahlíð og 14 km í gegnum sveitarfélagið Blönduós svonefnda Húnavallaleið frekar en að flengja veginum norður á Sauðárkrók og langa dýra gangaleið undir Tröllaskaga um Hjaltadal. 

 

 


mbl.is Vill jarðgöng á Tröllaskaga
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Vaxandi flækjustig og minnkandi reynsla er varasöm blanda.

Nú er búið að rekja þá atburðarás og tengja saman þau níu atriði, sem misfórust í fyrra slysinu á Boeing 737 Maxx. Eins og oft gerist í slysum er það röð mistaka sem leiða til slyssins, og oft nægir að eitt atriði af mörgum hafi ekki verið til staðar til þess að koma í veg fyrir slysið. 

Tvö undirliggjandi atriði í viðbót má nefna í því sambandi. Annað er tengt þeim orðum Henry Ford, að "það sem ekki er í bílnum bilar aldrei" og ljóst er að ef ekkert MCAAS kerfi hefði verið í þotunum tveimur, sem fórust, hefði ekkert slys orðið. 

Annað atriði snertir hinn mikla vöxt í farþegaflugi í heiminum og hina hörðu samkeppni. 

Þetta hefur orðið til þess að lítt reyndum flugmönnum hefur fjölgað og þar með hefur hættan á mistökum flugmanna aukist. 

Hluti af lausn Max-málsins getur verið að minnka flækjustigið og einfalda hlutina og herða kröfur til reynslu flugmanna. 

 

P.S.  Enn einu sinni er talað um að forða slysi í tengdri frétt. Forða slysinu hvert?

Það er hægt að tala um að koma í veg fyrir slys, forða einvhverjum frá slysi eða afstýra slysi en hins vegar rökleysa að hægt sé forða slysi. 


mbl.is Röð mistaka leiddi til þess að þotan fórst
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Zlatan, alveg sér á parti.

 37 ára aldurinn hefur reynst mörgum af helstu afreksmönnum íþrótta erfiður í gegnum tíðina og enda þótt nýjustu þjálfunar og heilbrigðisráðstafanir hafi lengt eitthvað í þessu hjá mörgum, er Zlatan Ibrahimovic augljóslega kominn á þennan viðkvæma aldur. 

Það vdrður sannarlega eftirsjá að þessum stóra, sterka og stæðilega leikmanni, sem hefur haft sérstöðu hvað þessa líkamsburði og fyrirferð varðar, aldger andstæða Messi, Pele og fleiri helstu snillinga knattspyrnunnar, sem hafa verið 1,70 og þaðan af lægri, en getað smogið, smeygt og einleikið sér í gegnum varnir andstæðinganna af einstæðri fimi. 

Raunar hefur Zlatan oft sýnt ótrúleg tilþrif á vellinum miðað sína miklu stærð, og hann hefur verið laginn við að láta margt fjúka, sem hefur gert hann að persónu, sem margir annaðhvort elska eða hata, nema hvort tveggja sé, að elska að hata. 

Nú er að koma að leikslokum hjá þessum magnaða leikmanni, sem haft lag á því að spila úr því að vera engum líkur, heldur alveg sér á parti.  


mbl.is Búið spil hjá Zlatan
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Sófatíska, sem veður uppi, oft gróflega á kostnað notagildis.

Á myndum af þremur nýjum sófalínum í IKEA í október er ekki hægt að sjá hve langt er frá mörkum setu og baks fram á brún setunnar. Sófi,breiður.

Vonandi er hún ekki meiri 45 til 50 sentimetrar því að annars er vegið gróflega að einföldu atriði, sem skiptir sköpun um það hvort hægt sé að sitja sæmilega í stólnum með nægum stuðningi undir lærin og við bakið. 

Því miður hefur vaðið uppi tíska, sem er beinlínis heilsuspillandi varðandi viðunandi þægindi þeirra, sem sitja í stólum og sófum. 

Þessa tísku má sjá hvarvetna, jafnt í stofnunum og fyrirtækjum, og felst í stuttu máli í því að lárétta setan á stólunum og þar með líka á sófunum sé sem allra breiðust mælt frá frambrún setunnar að mótum hennar og sætisbaksins, en það veldur því, að ómögulegt er að sitja almennilega í stólunum eða sófanum vegna fjarlægðar sætisbaksins frá baki þess sem situr. 

Myndin hér er tekin á opinberum stað, og græni sófinn er með það miklu lengra seti fyrir leggina en stóllinn nær, að það er ómögulegt fyrir fólk af mmeðalstærð að sitja þar þægilega. 

Einu mennirnir, sem ætla mætti að gætu setið með viðunandi stuðning við læri og bak væru hæstu körfuboltamenn upp á 2,20 metra. 

Það er kvöl fyrir bakveika að lenda í návígi við þessi ósköp, sem meira að segja má sjá á heilbrigðisstofnunum, bara af því að þetta "lúkkar" svo vel. 

Til er fræðigreinin ergonomi, sem felur meðal annars í sér svona viðfangsefni, samband mannslíkamans við húsgögn, tæki og hluti, jafnt í húsum sem farartækjum, en verður ótrúlega oft undir í keppnini um útlit, lögun og uppröðun hluta, sem fólk lifir og hrærist í. 

En eins nytsamlegt fyrirbrigði og ergonomi er verður því miður of undir í keppninni um útlit, sem hinn harði húsbóndi, tískan, stendur fyrir hvarvetna í þjóðfélaginu, alveg inn á gafl hjá okkur. 

Vonandi hefur krafan um "notanlegheit" orðið ofan á í hönnuninni á nýju sófalínunum hjá IKEA. 

Hönnuður skiptilykilsins er sagður hafa lýst henni þannig, að ekki ein einasta lína í þessu verkfæri þjónaðaði öðru hlutverki en að lykillinn hefði hámarks notagildi. 

Þess vegna væri skiptilykillinn að hans mati fegursta áhald, sem hugsast gæti.

Svipað sögðu víst hönnuðir Citroen DS á sínum tíma um þann guðdómlega bíl. 


mbl.is Ný og fersk sófalína lítur dagsins ljós
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Svipað fyrirbæri og innleiðing fúsksins í aðdraganda Hrunsins.

Í viðamiklum rannsóknum á orsökum bankahrunsins 2008, bæði hér og erlendis, kom skýrt fram hve óheillavænleg áhrif svokölluð afregluvæðing kerfisins og slælegt eftirlit hafði á efnahagskerfið og bankakerfið. Hverskyns fúsk óð uppi og þótti eftirsóknarvert. 

Þetta kom til dæmis mjög vel fram í viðamikilli og vandaðri skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis, en bæði í henni og öðrum rannsóknum var það talið mikilvægt að lærdómar yrðu dregnir af þessu og ráðist gegn fúskinu. 

En nú ber svo við að það er að rísa ný bylgja viðleitni til þess að læra ekki einasta ekkert af þessu, heldur sækja fram á sem flestum sviðum varðandi það að aflétta sem kröfum og eftirliti með milljarða starfsemi, sem skiptir hina almennu borgara miklu máli, og þarf á gæðum, kunnáttu og nákvæmni að halda. 

Enn á ný, aðeins rúmum áratug eftir Hrunið, skal fúskið leitt til öndvegis. 

Gegnir þetta furðu á tímum krafna um framfarir og vandaðra vinnubragða á tímum batnandi menntunar og hæfni. 

Kannski verður næsta skref að fella niður öll skilyrði, sem gilt hafa um fasteignasölu og fasteignasala?

Kæmi ekki á óvart. 

G


mbl.is Segja misráðið að fella niður leyfin
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Er Citroen C3 "örbíll"?

Oft er erfitt að draga mörkin á milli stærðarflokka bíla, og getur slíkt verið vandasamt. 

Í tengdri frétt á mbl.is er sagt, að Citroen C1 sé "örbíll". Citroen C1

Lítum á málið og rifjum upp hugtakið í gegnum árin. 

Sumt er óumdeilanlegt eins og það, að fyrir um 60 árum voru Mini, Fiat 500 og 600, Renault 4CV og NSU Prinz minnstu og ódýrustu bílarnir, sem seldust að einhverju marki í Evrópu. 

Það var sameiginlegt þessum bílum, að hjólhaf þeirra var í kringum 2 metrar, breiddin í kringum 1,40 og þyngdin milli 500 og 600 kíló. 

Hjólhafið segir meira um eðli þessara bíla en heildarlengdin, vegna þess að hjólhafið ræður svo miklu varðandi innanrýmið. ÁST.Mars 14

Hámarkshraði þessara bíla var á bilinu 95-116 km/klst enda vélaraflið aðeins 18-35 hestöfl. 

Sumir voru framleiddir í grunninn óbreyttir í áratugi, svo sem Mini og Fiat 500, sem voru fremleiddir til 2000, Fiatinn að vísu með heitinu Fiat 126 með breyttri yfirbyggingu 1972-2000. (Sjá mynd)  

Kannski hefði á þessum forsendum verið hægt að gefa þeim stærðarheitið "örbílar". 

Undanfarin ár hafa minnstu og ódýrustu bílarnir, sem hafa selst að einhverju narki hér á landi verið systurbílarnir þrír, Toyota Aygo, Citroen C1 og Peugeot 108, Suzuki Alto, og Kia Picanto og Hyundai i10, en þeir tveir síðastnefndu eiga svo margt sameiginlegt, að það jaðrar við að hægt sé að kalla þá systurbíla. . Suzuki Alto´2014

En ansi mikill stærðarmunur og þyngdarmunur er á þessum nútíma smábílum og minnstu og ódýrustu  bílunum í kringum 1960. 

Hjólhafið er hvorki meira né minna 40 sentimetrum meira, breiddin 20 sentimetrum meiri og þyngdin 300 til 400 kílóum meiri. 

Þeir ná 155-170 km/klst hraða eða 40-55 prósent meiri hraða en minnstu og ódýrustu bílarnir fyrir 50 árum.  

Það er álíka mikill hraði og stórir fólksbílar náðu 1960. Smart 2019

Breidd þessara snábíla okkar tíma, bæði að innanmáli og utanmáli, er álíka mikil og á millistærðarbílum upp úr miðri síðustu öld. 

Þess vegna getur það verið ofmælt að flokka þessa smábíla, sem rúma ágætlega fjóra í sæti, örbíla.  

Það heiti á frekar við Smart, sem er aðeins 2,69 m langur og með aðeins 1,84 m hjólhaf. 

Hjólhafið er hvorki meira né minna um 60 sm minna en á Citroen C1 og kó, og heildarlengdin um 65 sm styttri, og þetta er svo mikill munurm að ef Citroen C1 er örbíll, vantar alveg heiti á stærðarflokkinn, sem Smart, seldur í tugþúsundum eintaka árlega,  er í, ásamt Toyota iQ, Renault Twizy, Microlino og Tazzari Zero. 


mbl.is Örbíll selst best
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Afturför á vissum sviðum sjúkraflugs á hálfri öld?

Fyrir rúmri hálfri öld hófu hugsjónaauðugir flugmenn sjúkraflugþjónustu á Ísafirði og í Vestmannaeyjum. 

Eitt af ánægjulegasta fluginu á þeim árum á flugkennsluárum mínum var að fljúga sem eins konar guðfaðir með Herði Guðmundssyni á nýkeyptri flugvél hans, TF-AIF, vestur, en nokkrum árum áður hafði Guðbjörn Charlesson stundað flug frá Ísafjarðarflugvelli. 

Í tengdri frétt er rakið, hve miklu það getur seinkað sjúkraflugi frá Ísafirði að hafa sjúkraflugvél, sem þjónar svæðinu, ekki með miðstöð vestra, heldur á Akureyri. 

En það segir ekki alla söguna, því að vegna veðurskilyrða og landfræðilegra aðstæðna, er oft hægt að fljúga frá Ísafirði þegar ekki er hægt að fljúga til Ísafjarðar.

Að þessu leyti hefur tæknileg afturför orðið fá því sem var fyrir hálfri öld. 

Það er ekki hægt að breyta þessu með því að segja að þetta sé ekkert mál, því að hægt sé að afgreiða flugið með þyrlu þegar flugvél er ekki fyrir hendi. 

En flug á þyrlu er um það bil fimm sinnum dýrara en flug á samsvarandi þyrlu og þyrlur hafa ekki jafnþrýstiklefa. 

Þar að auki hefur hátækni í lækningum orðið svo algeng, að þörfin fyrir sjúkraflug er meiri en var fyrir 50 árum.  

 


mbl.is Segja stöðu sjúkraflugs óviðunandi
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Hjólastuldafaraldur, - en er hálfrar milljón króna hjól "rándýrt"?

Í sumar hefur staðið yfir mikill hjólsstuldafaraldur, sem er áhyggjuefni, en sérkennilegr verðmat kemur fram í þeim orðum í frétt, að "rándýru" hjóli hafi verið stolið úr bílskúr.Hjólreiðar Geirsnefi

Ef þess er gætt hvert notagildi reiðhjóla, rafhjóla og bifhjóla er, er 500 þúsund króna fjárfesting í farartæki, sem flytur einn mann úr stað á ódýrasta og einfaldastan hátt í borgarumferð, ekkert dýr, því að í meðal einkabíl í borgarumferðinni er aðeins 1,1 maður, og enginn nýr bíll er á markaði, sem kostar minna en 1800 þúsund krónur. 

Á vélhjólamarkaðnum er hægt að kaupa spánnýtt og ónotað "vespu"vélhjól með 110cc - 125 cc mótor, og nær 80-90 kílómetra hraða, fyrir 350-450 þúsund krónur.Náttfari og Léttir

Nefna má hjól eins og Znen f10 Fantazy á 340 þús og kemst á 80 km hraða og Honda Vision, Suzuki Adress og Yamaha Delight á um 400 - 500 þúsund, komast á 90 km hraða og eru ekki nema 100 kíló á þyngd. 

Einum klassa fyrir ofan þau eru aðeins stærri 130 kílóa 125 cc hjól sem ná í kringum 100 km hraða og kosta um 450-700 þúsund krónur. Nefna má Honda PCX og SH 125, Kawasaki J125, Suzuki Burgman 125 og Yamaha NMax. 

Það sést vel í auglýsingum að reiðhjól og rafreiðhjól kosta mörg hver nokkur hundruð þúsund krónur. 

Það er ekkert rándýrt við það á þegar þess er gætt hvað kröfurnar til slíkra hjóla og búnaðar þeirra hafa vaxið jafnt og þétt. Léttfeti og Léttir.

Til dæmis hafa diskahemlar að framan og aftan orðið að stöðluðum búnaði á flestum reiðhjólum og rafreiðhjólum.  


mbl.is Rándýru hjóli stolið úr bílskúr
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Það verður að reikna flugdæmið vandlega.

Bílar heims eru um það bil eitt þúsund milljónir. Flugvélar í farþegaflugi eru þúsund sinnum færri, eða ein milljón. 

Það hefur verið reiknað út að allur flugvélaflotinn mengi samtals um sex sinnum minna en bílarnir. Að meðaltali er aðeins rúmlega einn maður í hverjum bíl. 

Auðvitað væri gott ef hægt yrði að rafvæða flugvélaflotann, en það er því miður tæknilega ómögulegt vegna þyngdar orkuberans, rafhlaðnanna.

Til þess að flugvið verði sem hagkvæmast varðandi tímalengd og eyðslu, er nauðsynlegt að fara upp í hagkvæmustu flughæðina í þunnu lofti, sem er í kringum 10-13 kílómetra yfir sjávarmáli. 

Þegar Boeing 737 Max þotum Icelandair var flogið í ferjuflugi til Spánar á dögunum, fékkst aðeins leyfi til þess að fljúga í 5000 feta hæð, en það, ásamt því að hafa flapa á í minnstu stöðu, olli því að millilenda þurfti á leiðinni og taka eldsneyti.  

Hins vegar blasir við að hægt er að rafvæða bílaflotann og það strax, auk þess sem leitun er að landi eins og Íslandi þar sem hægt er að gera það með notkun hreins orkugjafa. 


mbl.is Umhverfisvænna að fljúga en keyra
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Sú var tíð ...

Sú var tíð að einstaka fyrirtæki gátu fengið á sig stimpilinn "óskabarn þjóðarinnar." 

Á fyrri stríðsárunum var það Eimskipafélag Íslands, og á árunum eftir seinna stríðið SÍBS. 

Samið var sérstakt einkennislag fyrir SÍBS og Reykjalund eftir höfund, sem kallaði sig listamannsnafninu Reyni Geirs.  

Síðuhafi kann þetta ágæta lag enn, sem þjóðin sönglaði á meðan hún styrkti þetta merka líknarstarf, sem markaði tímamót. 

Síðar kom í ljós að höfundurinn var Knútur Magnússon, starfsmaður hjá Ríkisútvarpinu, og ef síðuhafa misminnir ekki, var hann einnig höfundur Hreðavatnsvalsins, sem er fyrir löngu orðið klassískt. Renault 46 og RAF

Já, það var stemning yfir þessu öllu, sem nauðsynlegt er að endurheimta. 

Efnt var til happdrættis með vinningi, sem var nýjung á þeirri tíð, splunkunýr bíll af gerðinni Renault Juvaquatre. 

Bílar af þessari gerð höfðu verið kyrrsettir á svæði þar sem nú er Hagamelur vegna deilna um innflutningsleyfi. Fengu viðurnefnið Hagamýs. 

Nettir fjögurra sæta ódýrir og liprir fernra dyra smábílar, allir svartir. Renault Hagamús ´46

Foreldrar síðuhafa keyptu einn miða sem skrifaður var á þrjá syni þeirra. 

Þetta reyndist vera vinningsmiði, en litlu munaði að honum yrði hent, því að þegar fyrst var tilkynnt um hann, var uppgefið númer með einn rangan tölustaf. 

Bíllinn reyndist því á pappírnum fyrsti bíllinnm sem síðuhafi var skráður eigandi að, aðeins sjö ára gamall. 

Nú er fallegt eintak af svona bíl á fornbilasafninu í Borgarnesi, og auðvitað tekin af honum mynd við hlið síðasta smábílsins, sem hefur komist á skrá síðuhafa sem umráðamanns. 


mbl.is Uppsagnir lækna mikið reiðarslag
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

« Fyrri síða | Næsta síða »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband