Af hverju var enginn síðutogari varðveittur?

Í 70 ár voru síðutogararnir mikilvirkustu atvinnutæki Íslendinga. Merkilegt má heita að enginn þessara togara skyldi vera varðveittur til að sýna okkur og erlendum ferðamönnum við hvaða skilyrði hetjur hafsins unnu þessa áratugi þegar hundruð þeirra fórust. 

Við varðveitum eitt varðskip úr þorskastríðinu, vélbátinn Garðar í Patreksfirði og kútter Sigurfara á Akranesi ( í hörmungar ástandi) en engan síðutogara.

Þetta kom upp í hugann í heimsókn til Grimsby á Englandi í gærmorgun.

Þetta var pílagrímsferð Helgu minnar. Við áttum það sameiginlegt sem unglingar að njóta þeirra forréttinda að sigla frá Íslandi til útlanda, aðeins 14 ára gömul, þegar íslenskir unglingar áttu þess yfirleitt ekki kost að ferðast til útlanda. 

Ég sigldi til Kaupmannahafnar 1955 í hópi 30 jafnaldra minna víðs vegar af landinu, sem höfðum verið valin til að vera þar á alþjóðlegu unglingaþingi og dvelja á dönskum heimilum í sex vikur.

Helga sigldi með togaranum Gylfa frá Patreksfirði 1957 og var munstruð í áhöfnina í Færeyjum á leið til Grimsby og til baka heim. Sigfús bróðir hennar var vélstjóri.

Það var líf og fjör í höfninni þegar fiskiskipin komust að til löndunar eftir að hafa beðið í biðröð eftir afgreiðslu.

Stansað var í einn dag.

Nú er löndunarstaðurinn í höfninni auður og tómur, en á mynd, sem ég set á facebook síðu mína vegna erfiðleika við að setja myndir á bloggið héðan frá Englandi,  má sjá glytta í glæsilegt sjóminjasafn á hinum bakkanum og síðutogari liggur þarna við bryggju.

Afar vel gert og áhrifamikið minnismerki um drukknaða sjómenn er aðeins norðar í miðbænum og að sjálfsögðu var staldrað við það á áhrifaríkri stund, því að Helga missti sjálf föður sinn aðeins sjö ára gömul þegar togarinn Vörður fórst suðaustur af Vestmanneyjum á leið til Grimsby. 

Í fæðingarbæ Helgu, Patreksfirði, hefur verið reist minnismerki um breska sjómenn, sem drukknuðu á Íslandsmiðum. 

Þannig fléttuðust líf og örlög fólksins í breskum og íslenskum fiskibæjum saman lungann úr síðustu öld, þegar síðutogararnir voru grundvöllurinn að því að íslenska þjóðin gæti brotist til bjargálna og sjálfstæðis. 

Þá sögu ber okkur að varðveita og hafa í heiðri. 

Flogið inn í fortíðina

Fékk að kynnast honum af því ég var jólasveinn.

Kynni mín af Reyni Pétri Steinunnarsyni hófust rúmum 20 árum áður en hann gekk hringinn og þau voru eitt það eftirminnilegasta og mest gefandi af öllu því sem á fjörur mínar hefur rekið.

Upphaf þessara kynna voru þau að Lionsklúbburinn Ægir hafði í upphafi starfsemi sinnar árið 1957 ákveðið að beina öllum kröftum sínum að Sólheimum í Grímsnesi.

Meðal þess sem gert var var að fara þangað austur á aðventunni og taka þátt í litlu jólunum.

Í klúbbnum voru ágætir söngmenn og drifkraftar í starfi, svo sem Gunnar Ásgeirsson , sem höfðu meðal annars komið fram á skemmtunum í áraraðir, og einnig Sigfús Jóhannsson tónskáld, og þessir menn lögðu til skemmtiatriði á samkomunni.

Af því að þetta var jólasamkoma datt einhverjum í hug að gott væri að fá starfandi jólasvein í klúbbinn og þannig gerðist það upp úr 1960 að ég var tekinn inn í hann.

Smám saman lögðu klúbbfélagar meira og meira til málanna á samkomunni, þáverandi undirleikari minn, Tómas Grétar Ólason, gekk í hann og lagði svo mikið að mörkum, að hann var löngu síðar útnefndur velgerðarmaður Sólheima.

Þegar Svavar Gests varð klúbbfélagi var ekki að sökum að spyrja, enda gerðist hann leiðtogi Lions á Íslandi á tímabili.

Reynir Pétur og fleira fólk á Sólheimum vakti undrun og hrifningu okkar fyrir það, hve marga gimsteina var þar að finna, og einstæðir stærðfræðihæfileikar Reynis Péturs og þekking hans á fleiri sviðum voru með hreinum ólíkindum, að ekki sé minnst á létta lund og útgeislun.  

Það varð að föstu atriði þegar við vorum á leið í rútu austur, að Reynir væri látinn vita hve langt við værum komnir, svo að hann gæti tímasett göngu á móti okkur.

Gangan varð lengri og lengri með hverju árinu sem leið og um jólin 1984 gekk hann langleiðina til Selfoss og hitti okkur undir Ingólfsfjalli.

Þá kviknaði hugmyndin um að setja aukinn kraft í fjáröflun fyrir íþróttaleikhús á Sólheimum með því að Reynir gengi allan hringinn og að gerður yrði sjónvarpsþáttur um Reyni Pétur, gönguna og aðdraganda hennar.

Ganga Reynis var svo einstakur viðburður, að erfitt er að hugsa sér hliðstæðu.

Þess vegna er full ástæða til þess að fagna 30 ára afmæli hennar. Hún var mikilvægur liður í að brjóta niður múra fordóma á milli þjóðfélagshópa.  

Gangan gaf mér mikið

Þetta var stærri flugvél en "léttflugvél."

Léttflugvél er ágætt orð yfir flugvélar, sem falla undir heitið "LSA" í flugreglum, en það eru flugvélar, sem eru minna en 600 kíló að þyngd fullhlaðnar, taka ekki fleiri en tvo í sæti og geta flogið innan takmarkaðs hraðasviðs, hvað snertir hægt flug og hratt flug. 

Flugvélin, sem fórst í Tokyo, var hins vegar með fjóra um borð og stærð stélsins á myndinni í fréttinni sýnir að þetta var það, sem í 75 ár hefur verið kallað "lítil flugvél" á Íslandi, stundum "lítil einshreyfils flugvél" ef það hefur átt við.

Upphaflega var orðið "ultralight" þýtt sem fis hér á landi. Síðan var í reglum um flug búinn til nýr flokkur flugvéla, "light sport aircraft", skammstafað "LSA", sem hefði verið best að kalla "léttflugvél". 

En með því að fara að kalla allar litlar flugvélar "léttflugvélar" er búið að fullkomna ruglinginn hjá okkur. 

 

 

Léttflugvél brotlenti í íbúðarhverfi

Yfirburðir fjármagns og aðstöðu = Yfirburðir valds.

Peningar eru undirstöðuafl valdsins í nútíma þjóðfélögum, því að peningar búa til aðstöðu í stjórnkerfinu og þjóðfélaginu og saman gefa yfirburðir peninga og aðstöðu yfirburði í völdum. 

Viðskiptalíf og stjórnmál eru eitruð blanda og auðræðið í heiminum er sterkara en lýðræði og alræði til samans.

Sem dæmi á Íslandi má nefna yfirburði valds, fjármagns og aðstöðu fyrirtækja og stofnana gagnvart náttúruverndar- og umhverfisverndarsamtökum.

Ein borhola á jarðvarmasvæði kostar til dæmis að jafnaði um 500 milljónir króna eða tíu sinnum meira en sem nemur árlegri veltu náttúruverndarsamtaka.

Fyrirtækin og stofnanirnar, sem reka hernaðinn gegn landinu eins og Nóbelskáldið kallaði þetta fyrirbæri, velta tugum og jafnvel hundruðum milljarða króna á ári. 

Þau ráða líka umræðunni að miklu leyti og orðanotkuninni. 

Venjulegt fólk í náttúruverndarbaráttunni er kallað "atvinnumótmælendur sem geri ekkert annað" en forstjórar fyrirtækjanna og stofnananna sem standa að landsspjöllunum eru aldrei kallaðir "atvinnumeðmælendur" þótt þeir taki milljóna launa mánaðarlaun hver fyrir að halda uppi þrýstingi á æ meiri spjöll.  

Dómstólar hér á landi túlka Árósasáttmálann, sem hefur að höfuðinntaki að almannasamtök geti átt lögaðild að framkvæmdum, sem valda miklum umhverfisspjöllum, þannig að þau hafi enga lögaðild á sama tíma sem einstaklingar geta í formi eignar á landi átt lögaðild. 

Eitruð er blanda viðskiptalífs og stjórnmála, sem virkar og hefur áhrif á allt stjórnkerfið. 

Vissulega eru til undantekningar og mörg dæmi um að auðmenn reyni að nota fjármagnið til góðra verka.

En því miður er stjórnmálalífið gegnsýrt af peningalegum hagsmunum sem bjaga það og sýkir.

Nýjasta myndbirting valdsins er áframhaldandi sókn gegn þeim fjölmiðlum, sem ekki lúta stjórn handlangara valdsins.  Þessi sókn muldi undir sig DV og nú aðra fjölmiðla, sem eru keyptir upp með tilboðum, sem ekki er hægt að hafna. 

Blaðamönnum, sem þykja ekki makka að öllu leyti rétt, er skipulega ýtt í burtu með því að láta þá finna fyrir valdinu. 

Fótspor ehf. hættir útgáfu

Sívaxandi landflutningar með vöruflutningabílum.

Eg biðst velvirðingar á því að því að þar sem ég er, kemst ég ekki inn í íslenskt letur. 

Á ferð frá Dover til Grimsby í gær var áberandi hve stórum vöruflutninabílum fjölgar á vegunum. 

Their thaka mikid rymi og lendi madur 'a eftir theim, byrgja their fyrir utsyni til vegaskiltanna sem verdur ad fylgjast med.

Truflun á flutningunum með þessum bílum hefur gríðarleg áhrif eins og sást á því að aðgerðir fransknra bænda skóp í gær umferðaröngþveiti á 70 kílómetra kafla vegarins frá Dover í áttina til London. 

Tvofold rod kyrrstaedra trukka lokadi alveg 3ja akreina vegi heila 40 kilometra og leidin til Dover eftir hradbrautinni var lokud venjulegum bilum.

Margar spurningar hafa vaknad vardandi raunverulega hagkvaemni og umhverfisahrif thessara flutninga i samburdi vid lestir og skip.

Kostur theirra er ad aksturinn nalgast ad vera fra husi til huss og umskipanir eru faerri.

Og batnandi vegir hafa mikil ahrif a hrada thessara flutninga svo framarlega sem vegirnir yfirfyllast ekki eins og raunin var 'a um 400 km akstri i gaer, Hann tok tvofalt lengri tima en gefid var upp vegna mikilla tafa framhja helstu borgum 'a leidinni.

Kerfid er komid ad thvi ad springa 'a 'akvednum timum dags.

 

Ártúnsbrekka lokuð í austurátt

Lágmarkslaunin eru víða.

Það eru víðar skammarleg lágmarkslaun en hjá kleinuhringjastöðum. 

Það sem ætlast er til að þúsundir aldraðra og öryrkja eigi að láta sér nægja óbreytt hörmungarlífeyri allt fram á næsta ár á meðan verðbólgan er í uppleið, er þjóðarskömm. 

En þessi hópur, sem afræktur verður svona hressilega, er í minnihluta og má sín þvi lítils.

Hjá tugþúsundum kvenna er það smánarlega lítils metið þótt þær hafi komið á legg stórum barnahópum. 

Fólki var talið trú um að féð, sem lagt var í lífeyrissjóði ætti að tryggja því jafngóð eftir laun og launin, sem það hafði á meðan það var á vinnumarkaðnum. 

Þegar þetta fólk ber sig illa yfir því að vera í raun hýrudregið með því að framlögin í lífeyrissjóðina borgast ekki til baka,heldur hafa verið rýrð um tugi prósenta, er litið á það eins og ómaga. 

Sagt var að allir ættu að vera jafnir hvað eftirlaunin snerti, en allir vita að sumir eru margfalt jafnari en aðrir. 

Lífeyrisþegar hafa ekki verkfallsrétt. Sjúkdómar þessa fólks fara ekki í verkfall og lýðum er ljóst hvert stefnir í heilbrigðiskerfinu og velferðarkerfinu, sem áður var talið jafngott og best gerðist erlendis en er að molna niður, orðið greiðslugetu margs fólks ofviða og er að búa til vaxandi ójöfnuð. 

Forstjóri Dunkin' mótmælir lágmarkslaunum

Veðrinu er misskipt.

Veðrinu er misskipt þótt máltækið segi að það rigni jafnt á réttláta og rangláta. 

Á sama tíma og sumarið fram að þessu hafi verið það kaldasta á norðanverðu landinu í meira en þrjá áratugi hafa verið samfelld hlýindi og raunar hitabylgja á meginlandi Evrópu í allt sumar. 

Á ferð í Frakklandi og Belgíu síðustu daga til kvikmyndatöku og heimsóknar til sonar og tengdasonar hefur hitinn verið þetta 26-28 stig og ekkert lát á honum.

Þetta minnir mann svolítið á sumarið 1955 þegar eindæma hlýindi og samfellt bjartviðri var í Danmörku þær sex vikur sem ég dvaldi í Kaupmannahöfn á sama tíma og mesta rigningasumar í manna minnum var á Suðurlandi.

Sé ástæða kuldans á Íslandi kaldari sjór suðvestur af landinu en undanfarin ár, sýnir það vel hve sjávarhitinn hefur mikil áhrif á landinu okkar.  

 

Spáin fyrir helgina hefur batnað

Hvað hefur breyst svona mikið í 80 ár ?

Í 80 ár hefur það gerst án undantekninga að verðbólga hefur farið af stað í kjölfar launahækkana og í kjölfar hækkandi verðlags hefur myndast þörf fyrir nýjar launahækkanir.

Fyrr á tíð voru það að mestu atvinnurekendur á frjálsa markaðnum, sem gátu spornað við því að hækka verðlag á vörum og þjónustu en síðustu áratugi er svo stór hluti launa borgaður af opinberum stofnunum og fyrirtækjum hjá ríki og sveitarfélögum, að kjörnir fulltrúar almennings í stjórnum þessara stofnana og fyrirtækja hafa talið sig knúna til að hækka gjöld, því að annars myndist rekstrartap hjá þeim sem bitni á almenningi, sem að langstærstum hluta eru launþegar.

Þegar menn hafa vonað, að í þetta sinn, það fyrsta í 80 ár, myndi þetta ekki gerast, hefur sú röksemd ein heyrst, að vilji sé allt sem þarf, viljinn til þess að hleypa launahækkunum ekki út í verðlagið.

En það hefur svo sem heyrst áður í þessi 80 ár, án þess að hægt hafi verið að uppfylla þessa ósk.

1959 var reynd niðurfærsla launa og verðlags og 1970 var reynd verðstöðvun. Hvorugt tókst. Hvað hefur breyst svona mikið síðan þá?    

Verðbólga eykst hraðar en spáð var

Tvíburajarðir Jarðar eru óendanlega margar.

Ef grunnur alheimsins er óendanleikinn/eilífðin eru tvíburajarðir Jarðarinnar óendanlega margar og sömuleiðis tvífarar okkar í tíma og rúmi. Og fjarhrif Helga Pjeturss kunna að vera staðreynd en ekki hugarburður.  

Þetta getur gefið mikla lífsfyllingu og hugarró, sem ég hef reynt að lýsa svona í útfararsálmi, sem ég hef sett saman. 

Síðari hluti sálmsins er svona: 

 

En ég  veit að orðstír lifir, 

ást og kærleiksþel. 

Sá, sem vakir öllu yfir 

æ mun stjórna vel. 

Vítt um geim um lífsins lendur

lofuð séu´hans verk. 

Felum okkur í´hans hendur

æðrulaus og sterk. 

Er líf á hinni „Jörðinni?“

Var hvort eð er í sjálfsvígshugleiðingum. Vitni dautt og málið dautt.

Nú á maður að fara að efast um að bloggpistill, sem ég skrifaði í gær, sé neitt nema tómt bull og getgátur hvað snertir Söndru Bland vegna þess að skortur var á "réttum" upplýsingum. Jafnvel rétt fyrir mig að játa mistök og biðja lögregluna í Texas afsökunar. 

Því að nú eru nýjar og "réttar" upplýsingar komnar fram og ekkert sem getur hrakið þær, því að málsefnið, Sandra Lee, er dautt.

Það er nefnilega búið að finna það út, að lögreglan vestra geti orðið laus allra mála vegna dauða hennar í fangaklefa.

Búið er að birta óhrekjandi gögn um að hún var hvort eð er í sjálfsvígshugleiðingum og hugsanlega að finna góða leið til að drepa sig svo að það liti sem best út fyrir hana.

Og segja löggunni frá því fyrirfram svo að eiðsvarnir hvítir menn gætu staðfest það eftir á.

Allt í fína lagi.

Að minnsta kosti hvað lögregluna snerti.

Færðar líkur að því að hún hafi ögrað lögreglunni með því að gefa ekki stefnuljós, hlýða ekki skipun um að slökkva í sígarettu og sparka síðan í lögreglumanninn svo að það væri öruggt að hún yrði handtekin og sett í fangaklefa þar sem hún gæti fargað sér, tryggt fyrirfram vitnisburð um þá ætlun sína og orðið fræg eftir dauðann.

Og til þess að ekki sæist á mynd nema að hluta til, hvað gerðist, að plata lögreglumannninn til þess að drösla sér út úr myndsviðinu þar sem mest gekk á, en sá hamagangur gat auðvitað allur verið henni að kenna. 

Pottþétt á líka að sjálfsögðu að vera, að vitnisburður lögreglumannanna og fangavarðanna er það eina sem mark er takandi á og það eina sem liggi fyrir.

Ekki hugsanlegur vitnisburður hjá sálsjúku blökkukvendi, sem hugsanlega var að framkvæma lymskulega sjálfsvígsárás á hvíta fólkið og sjálfsvígsárásir eru ekki vel séðar á okkar tímum. 

 

Það vitni nú dautt og því ekki hægt að yfirheyra það. Búið að klippa myndskeiðið til. Tilklippta myndskeiðið og vitnisburður löggu og fangavarða eru eina málsgagnið.

Svarta vitnið dautt og málið dautt.   

Var í sjálfsvígshugleiðingum