Bensínvélin tók kipp.

Fyrir um áratug leit út fyrir að dísilhreyfillinn væri að sigla endanlega fram úr bensínhreyflinum, jafnvel þótt dísilhreyfillinn væri bæði dýrari og þyngri.

Ástæðan var meiri ending dísilhreyfilsins, mun minni eyðsla, einkum í köldu loftslagi og mun minni útblástur gróðurhúsalofttegunda.

Einnig hafði stórbætt forþjöppu- og innspýtingartækni gefið færi á að kreista tvöfalt meira afl út úr dísilhreyflum en áður.

En í lítt áberandi viðtali við helsta vélahönnuð Fiat-verksmiðjanna árið 2003 sagði hann, að það væri hvergi nærri búið að fá það út úr bensínhreyflinum, sem mögulegt væri, og að eftir nokkur ár myndi það koma í ljós.

Og það gerðist 2007 þegar Fiat Twin-air vélin var kynnt með stórbættri ventlastjórnun, innspýtingu og forþjöpputækni.

Þarna kom í ljós að með því að beita sömu ítrusu aðferðum og gert hafði verið á dísilhreyflinum, átti bensínhreyfillinn heilmikið inni enn.

Þetta var aðeins tveggja strokka 875 cc vél en afkastaði allt að 105 hestöflum, eða 120 hestöflum á litra rúmtaks, sem var næstum tvöföldun afls miðað við rúmtak.

Vélin varð margverðlaunuð og nokkrum árum síðar kom Ford með margverðlaunaða Ecoboost vélina sem afkastar allt að 125 hestöflum á 999 cc þriggja strokka vél.

Í þéttbýlu borgarsamfélagi Evrópu hafa efni í sótögnum og öðrum útblæstri dísilvéla valdið vaxandi áhyggjum, en líklega þarf ekki að hafa eins miklar áhyggjur af því hér á landi.

Nýju bensínvélarnar hafa enn ekki orðið jafnokar bestu dísilvélanna í sparneytni í köldu loftslagi, en kuldinn, einkum á veturna, virðis hafa meiri neikvæð áhrif á eyðslu bensínvéla en dísilvéla.

Hlutfall dísilvéla í bílaflotanum hér er mun lægra en í nágrannalöndunum og dísilhreyfillinn kemur betur út í bílum, sem mikið er ekið, heldur en bensínhreyfillinn.

Þess vegna er þetta allt saman bara á ágætu róli hjá okkur.  

Snúa baki við dísilinu

En huggulegt að vera "bastarður."

Mikla birtu telja ýmsir bandarískir klerkar veita út í samfélagið með því að beita því sem þeir kalla guðsorð í prédikunum sínum.

Klerkurinn sem fordæmdi Obama á sínum tíma og óskaði honum sem skjóts dauða telur sig hafa rétt á að dæma þjóð okkar sem þjóð bastaraða vegna þess hve mörg börn fæðast hér utan kristilegs hjónabands.

Ég hlýt að taka fordæmingu hans til mín, því að samkvæmt skilgreiningu hans er ég bastarður, fæddur áður en foreldrar mínir gengu í hjónaband og eignuðust fimm börn í viðbót.

En huggulegt!

Í ofanálag er konan mín samkvæmt þessu líka bastarður, því að foreldrar hennar gengu aldrei í hjónaband en voru þó í sambúð, gengu saman í gegnum súrt og sætt og eignuðust sjö börn við erfiðar aðstæður sjómannsfjölskyldu á Patreksfirði uns sjórinn tók hann.

Það er dapurlegt á 21. öld að heyra fordæmingar og formælingar öfgamanna hinna ýmsu trúarbragða, sem nota einstakar setningar og orð úr trúarritum til þess að skapa til dæmis þann hrylling og morðæði hryðjuverka, sem nú er ein helsta ógn friðs, frelsis og mannréttinda í heiminum.   

„Ísland: Þjóð bastarða“

Það sem átti að vera einskisvert til atvinnusköpunar.

Fyrir rúmum tveimur áratugum sendu íslensk stjórnvöld í leyni út nokkurs konar neyðarkall til helsu stóriðjufyrirtækja heims undir ákallinu: "Lægsta orkuverð!"

Fyrirtækin voru hvött til að reisa verksmiðjur á Íslandi og þeim ekki einasta lofað lægsta orkuverði heims, heldur líka "sveigjanlegu mati á umhverfisáhrifum" og þeim ívilnunum öðrum sem duga myndu.

Það var ekki fyrr en í bókinni "Framtíðarlandið" 2006 sem Andri Snær Magnason upplýsti íslenskan almenning um þetta.

Jafnframt þessu var hafinn áróður, sem stendur enn hér á landi, varðandi það að stóriðjan væri það eina sem gæti "bjargað landinu."

Hamast var á skammaryrðinu "eitthvað annað" sem ígildi fánýtrar fjallagrasatínslu.  

Þessi pistill er skrifaður vegna þess að þessi stefna er linnulaust rekin ennþá og verður það áfram.  

Á síðasta aðalfundi Landsvirkjunar var áróðurinn hertur undir þeim formerkjum að "verndun og nýting (orkunýting) fari vel saman" og vitnað í heilmikla skoðanakönnun meðal ferðamanna, þar sem þeir voru spurðir hvort þeir væru jákvæðir eða neikvæðir gagnvart nýtingu endurnýjanlegra orkugjafa á Íslandi. Sem er svona álíka og að spyrja hvort fólk sé með eða á móti rafmagni. 

Nú hefur "eitthvað annað" í formi ferðaþjónustu og skapandi greina skapað meira en tíu þúsund ný störf á hverju ári síðan 2010. 

Þar að auki hefur eldsneytisverð verið í sögulegu lágmarki síðustu árin.  

En reynt er að finna allt annað til á útskýra lítið atvinnuleysi heldur en hina raunverulegu ástæðu og áfram sóst eftir að virkja allt sem virkjanlegt er og leggja risaháspennulínur um mestallt land fyrir stóriðju og sæstreng.

Meira að segja er krónunni, sem viðheldur hamlandi gjaldeyrishöftum, þakkað.   

Atvinnuleysi lækkar í 3,8%

Lýst er eftir "hratt kólnandi loftslagi" og "stórauknum hafís."

Ofangreindar setningar voru meðal þeirra sem haldið var á lofti fyrir tveimur árum af þeim, sem kallaðir eru "loftslagsafneitarar" í tengdri frétt á mbl.is en ég hef kosið að kalla "kuldatrúarmenn."

Þessu tvennu héldu þeir blákalt fram á netinu og einnig í athugasemdum hér á síðunni.

Einn þeirra sýndi mér persónulega hrollvekjandi "staðreyndir" varðandi þetta tvennt þegar hann bar þetta mál upp við mig á vinnustað sínum, og bar hin hrikalega mynd af hafísnum á Norðurpólsvæðinu ekkert smá vitni um sprengingunni í vexti ísssins.  

Stundum getur manni virst að vísindi geti verið til ills eins þegar varðar umræðu um mikilsverð mál.

Þar á ég við að hámenntaðir menn nota lærdóm sinn til að "sanna" og "sýna fram á" nánast hvað sem er.

Í vetur fann ég mig knúinn til að andmæla í Morgunblaðinu "fróðleiksmola" sem Hannes Hólmsteinn Gissurarson birti í blaðinu þess efnis að virtur bandarískur sagnfræðingur hefði "sýnt fram á" að ein frægasta loftárás sögunnar, árás Þjóðverja á spænska bæinn Guernica 1937, hefði að mestu verið allt annars eðlis en hingað til hefur verið viðurkennt.

Það hefðu ekki verið Þjóðverjar, sem hefðu ráðist á bæinn, (!) heldur her Frankós, sem átti hvort eð er leið í gegnum hann, og komst ekki hjá því, að við förina í gegnum hann hefðu hús brunnið vegna þess að húsin að þau öll úr timbri,- bærinn hefði ekki verið friðsamur Baskabær, heldur fullur af hernaðarframleiðslu, - það hefðu ekki verið þúsund heldur örfá hundruð, sem fórust, - að málverk Picassos hefði upphaflega ekki verið málað til að tákna árásina, heldur nafninu klístrað á það í lok gerðar þess, og að þetta málverk væri ekkert merkilegt, heldur umdeilt.

Niðurstaða "fróðleiksmolans" var sú, að það eina sem hægt væri að segja um Guernica væri að um hefði verið að ræða "snjallt áróðursbragð."

Og áróðursbragð hverra? Því var sleppt í greininni að nefna það beint, en það voru auðvitað andstæðingar Hitlers, Mussolinis og Francos.  

Veðjar við loftslagsafneitara

Kjarni málsins: Hagnaður af leynd.

Þessa dagana hrannast upp yfirlýsingar um það hve lítið eða jafnvel ekki neitt þeir hundruð Íslendinga, sem áttu fé í aflandsfélögum, hafi grætt á því.

Fjöldamargir segjast hafa beinlínis tapað á því og öll þessi spilaborg, þar á meðal fyrirbærið "gervimaður útlönd" hafi engan hátt verið sett upp vegna græðgi eða eiginhagsmuna.

Síðan er afar hentugt að kenna bönkunum um að hafa ráðlagt grandalausu fólki að taka þátt í því að setja heimsmet meðal þjóða í stofnun aflandsfélaga.

Viðtalið við Guðrúnu Johnsen í Kastljósi í kvöld afhjúpaði það, að í landinu lifðu og lifa enn tvær þjóðir við gerólík kjör:  Annars vegar elítan, þeir sem hafa efnast stórlega í skjóli sérréttinda, auðs og valda og gátu fengið aðstoð samtvinnaðs valds og aðstöðu hinnar allsráðandi blöndu stjórnmála og viðskiptalífs til þess að skapa hátimbrað kerfi leyndar, sem með ruðningsáhrifum sínum ruddi burtu heiðviðri starfsemi og viðskiptum.

Á bak við allar yfirlýsingarnar um minnisleysi, tap og grandaleysi liggur hinn raunverulegi kjarni málsins, hagnaðurinn af leyndarkerfinu.

Því að hefði hagnaðarmöguleikinn ekki verið drifkrafturinn, hefði hið hraðvaxandi leyndarkerfi aldrei orðið til, kerfi sem ruddi burtu eðlilegu viðskiptaumhverfi hraðar hjá Íslendingum en nokkurri annarri þjóð.    

„Ruðningsáhrif aflandsfélaga“

Ekki sviðsett heldur raunveruleiki.

Á tímabili í vetur hljóp hiti í umræður um Landspítalann og starfsemina þar og í hita leiksins féllu ummæli sem betur hefðu verið ósögð.

Meðal þess var sú fullyrðing, að þegar gerðar voru ráðstafanir til að sjúklingar á bráðadeild gætu legið yfir nótt í upphituðu bílaskýli, væri verið að sviðsetja erfitt ástand.

Það vill svo til að ég hef vegna tveggja atvika í vetur þurft að fara oftar á spítalann til meðferðar og sjúkraþjálfunar en alla ævina fram að því og tel mig hafa kynnst raunverulegu ástandi á bráðadeildinni.

Sú reynsla sýnir að álagið á deildina er oft svo mikið að það gæti ógnað öryggi bæði á deildinni og spítalanum ef stórslys verður, því að marga daga er ekki hægt að nota annað orð en örtröð um álagið.

Ástandið á bílastæðum við spítalann í vetur hefur verið til marks um þetta.

Í síðara atvikinu var ljóst að um tvö mikil högg á líkamann hafði verið að ræða, fyrst við árekstur óvarins likama við bíl sem braut framrúðu bílsins, og síðan við fall niður af framrúðunni niður á götuna sem olli meiðslum og innvortis- og útvortis blæðingum á sex stöðum, en engu beinbroti, sennilega vegna hvað höggið dreifðist á allan líkamann, allt frá ökklum og hnjám upp í olnboga, herðar háls og höfuð.

Eftir ítarlegar myndatökur um kvöldið vildi ég ólmur vera fluttur heim með tilliti til álagsins, sem er jafnan á deildinni, en læknar og hjúkrunarlið töldu það ekki koma til greina, svo að ég dvaldist á deildinni yfir nóttina og fram undir hádegi daginn eftir.

Í ljós kom, að það hefði verið algert óráð að reyna að fara heim í því ástandi, sem líkaminn var eftir slysið, enda tók það tæpa viku fyrir afleiðingarnar að koma fyllilega í ljós.

Ég vil við þetta tækifæri lýsa yfir aðdáun og þakklæti á starfsfólki bráðadeildar fyrir þá fagmennsku og alúð sem ég hef orðið vitni að, oft við afar erfiðar og krefjandi aðstæður og álag.  

 

Komum á bráðadeild og legudögum fjölgar

Þetta byrjaði á svipaðan hátt í Víetnam.

Meðan John F. Kennedy var forseti Bandaríkjanna tóku Bandaríkjamenn á pappírnum ekki beinan hernaðarlegan þátt í átökunum þar í landi heldur sendu svonefnda "hernaðrráðgjafa" til að leiðbeina her Suður-Víetnama í baráttunni við uppreisnarmenn kommúnista, Vietcong.

Kanar studdu Ngo Dien Diem, gerspilltan lepp vesturveldanna, og þegar það reyndist herfilega, stóð CIA fyrir því að hann var drepinn, án þess að menn færðust feti nær því að ráða við vandann.

Að senda "hernaðarráðgjafana" í smáhópum í senn, kannski 250 í hvert skipti, breytti engu.

Ástandið olli Kennedy miklu hugarangri, en hann var drepinn áður en kom til þess að taka rösklegar til hendi í samræmi við hástemmd loforð í innsetningarræðu hans um að hvika hvergi í aðstoð Bandaríkjamanna í öðrum löndum í "baráttunni fyrir frelsi."

Kanar prófuðu ýmislegt, til dæmis að veita mjög sérstaka útgáfu af "vernd" með því að gera varnarvirki umhverfis þorp í Suður-Víetnam sem áttu að halda liðsmönnum Vietcong frá.

Þessir heraðarlegu múrar utan um þorpin höfðu þveröfug áhrif miðað við það sem ætlunin var, því að gagnvart þorpsbúum virkuðu þeir eins og innilokandi fangelsisvegggir, fólkinu fannst það hafa verið hneppt í fangelsi.

Bandaríkjamenn hafa að sönnu lært ýmislegt á hernaði sínum í Írak og Afganistan, en engu að síður bera fálmkenndar aðgerðir þeirra í Sýrlandi vitni um svipaðan vandaræðagang og hefur ævinlega fylgt hernaðarlegum afskiptum þeirra í fjarlægum löndum með þjóðlíf, siði og hugsunargang, sem eru gerólík því sem vestræn lýðræðissamfélög byggjast á.

Í Víetnam byrjuðu vandræðin með því að senda æ fleiri ráðgjafa uns á endanum var komið út í stríð með 550 þúsund manna herafla og meira sprengjukasti úr flugvélum en í allri Seinni heimsstyrjöldinni.

Þau spor hræða, þess vegna þvertekur Obama í orði fyrir það að sendur verði landher til Sýrlands á sama tíma og hermenn eru sendir þangað í nokkur hundruð manna hópum í senn.  

 

Sendir 250 hermenn til Sýrlands

Í Ameríku: "Follow the money! Í Íslandi: "Finndu...!?"

Eitt af lykilorðum mínum til opnunar á einu sviði fjarskipta minna tengdist hér um árið íslenskum stjórnmálamanni.

Ég hef til gamans haldið við svipuðu lykilorði, þótt átta ár séu liðin frá Hruninu og þótt það kynni að vera með ólíkindum að lykilorðið myndi verða viðeigandi áfram.

Lykilorðið varð til í sambandi við setningar á ensku og frönsku varðandi það hvernig best væri að bera sig að til að upplýsa vafasamar viðskipta- og stjórnmálafléttur.

Í Ameríku: "Follow the money!", rektu slóð peningannna!

Í Frakklandi: "Scherchez la femme!", leitaðu að konuninni í spilinu!

Hér heima vildi ég bæta við íslenskri útgáfu: "Finndu Finn!"

Ef einhver hefur haldið eftir Hrunið að íslenska útgáfan væri orðin úrelt, var það auðvitað fjarri lagi að slíkt gæti gerst.

Lykilorðið hefur heldur betur sannað sig núna.

Finnur í Panama-skjölunum

Engin stjórnarskrárákvæði um hámarksaldur forseta.

Í stjórnarskránni er ákvæði um lágmarksaldur forseta Íslands. Sá tilgreindi aldur er að mínu mati of hár. Hins vegar er ekkert ákvæði um hámarksaldur.

Bernie Sanders hefur hrifið ungt fólk í Bandaríkjunum til að styðja hann í því að hann verði næsti forseti Bandaríkjanna, kominn vel á áttræðisaldur.

John McCaine var líka vel við aldur fyrir átta árum í sínu forsetaframboði og er enn býsna ern.

Winston Churchill var 71. árs í stríðslok og fluttist á ný inn í Downingsstræti 10 1951, þá orðinn 77 ára gamall, án þess að talað væri um að það hús væri orðið að elliheimili.

Konrad Adenauer stjórnaði Vestur-Þýskalands af röggsemi til 87 ára aldurs og var að vísu kallaður "der alte" eða "sá gamli" án þess að vera talinn óhæfur til hins krefjandi starfs síns vegna elli.

Þvert á móti var hann með merkustu stjórnmálamönnum 20. aldarinnar, og arftakinn, Ludwig Erhard, sem var 19 árum yngri, var að vísu snjall efnahagsráðherra, en mislukkaður kanslari.

Ég tel að næsti forseti Íslands eigi að vera í orði og æði maður 21. aldarinnar, maður viðfangsefna Íslendinga og mannkyns alls á þessari öld.

Í því efni skiptir líkamlegur aldur ekki öllu máli, heldur hugsun og gerðir.

Ákvæði um hámarkslengd setu í embætti, til dæmis 12 ár, eru nauðsynleg, enda í stjórnarskrám fjölmargra landa, því að mannval er nóg og enginn er ómissandi.

Ef fram er kominn frambjóðandi með skýra, frjóa, skapandi og nútímalega sýn í þágu þeirra, sem eiga að taka við firnastórum verkefnum komandi áratuga, á að hleypa honum að á þeim forsendum.  

Ólafur geri grein fyrir eignum

Tækifæri, þótt menn sjái þau ekki.

Allt of lengi hefur mönnnum sést yfir þau tækifæri, sem ýmis konar markaðssetning gefur. Notkun íslenska fánans og nafn Íslands eru dæmi um það.

Fyrir matvælaframleiðsluþjóð getur nafn landsins ekki verið betra. Hægt væri að auglýsa með viðeigandi  myndskreytingu: Ef þú vilt neyta góðs matar, hvert ferðu þá? Svar: Í ísskápinn - eða - kaupir íslenska matvöru.

Það er þekkt fyrirbæri um allan heim að samgöngumannvirki draga að sér verslun, þjónustu, framleiðslu og byggð.

Hafnir, krossgötur, flugvellir.

Þetta eru menn nú að sjá á Keflavíkurflugvelli og í nágrenni hans, verðmæti upp á hundruð milljarða.

Áratugum saman hefur hins vegar ríkt fjandskapur gagnvart þeim möguleikum sem Reykjavíkurflugvöllur býr yfir. Skipulag við völlinn hefur beinlínis miðað að því að koma í veg fyrir eðlileg not þessa góða samgöngumannvirkis.

Völlurinn hefur þann mikla kost í samanburði við svipaða flugvelli erlendis, að með því að lengja austur-vestur-braut hans skapast aðflug og fráflug yfir sjó í aðra áttina og yfir óbyggt svæði í Fossvogsdal í hina áttina.

Nýjar og hljóðlátar flugvélar, margar hverjar mun hraðskreiðari og hagkvæmari en áður hefur þekkst, gerbreyta líka stöðu valllarins til hins betra.

Vísa að öðru leyti í nýjan bloggpistil Einars Björns Bjarnasonar um þetta efni hér á blog.is 

Merkja má vörur með íslenska fánanum