11.1.2018 | 00:35
"Fáir njóta eldanna sem fyrstir kveikja þá."
Þessi orð úr ljóðinu "Konan, sem kyndir ofninn minn", eftir Davíð Stefánsson, koma upp í hugann þegar ferill Steve Bannons er skoðaður.
Raunar er eldur konunnar mun þekkilegri en hægri öfgaeldur Bannons, sem hann kveikti í aðdraganda að risi Donalds Trumps til æðstu valda.
Þótt Trump segist vera snillingur og einhver gáfaðasti maður í heimi, var það þó Bannon sem með Breitbart hægri-öfga fréttaveitu sinni og því að "prógrammera" Trump í hægri fræðum sínum, sem átti þann vafasama heiður að koma Trump á forsetastól.
Fyrstu dagana var Bannon áberandi nálægt forsetanum á öllum myndum og titlaður ráðgjafi hans, sem þýddi fyrir flesta helsta og mesta ráðgjafa hans.
En nú var hann farinn að skyggja á hinn "gáfaða snilling" og var látinn fjúka.
Eftir að hann lærði ekki af refsingu Trumps og lét orð fjúka, sem æstu Trump mjög og ergðu.
Nú hefur Bannon verið hrakinn úr framkvæmdastjórastöðu í hægri-fréttaveitunni og settur eins mikið til hliðar og Trump getur.
Áfram loga eldarnir sem Bannon kveikti og Trump vill njóta og baða sig í ljóma þeirra, - fáir njóta eldanna sem fyrstir kveikja þá."
![]() |
Bannon hættir hjá Breitbart |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Bloggar | Breytt s.d. kl. 10:46 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (2)
10.1.2018 | 20:45
Vestfirðir áratugum á eftir í samgöngum.
Meðal flugvalla úti á landi, þar sem er búnaður til að stunda áætlunarflug með blindaðflugi og nætursjónflugi allan sólarhringinn árið um kring, ef veður leyfir má nefna: Sauðárkrók, Akureyri, Húsavík, Egilsstaði, Hornafjörð og Vestmannaeyjar.
Þannig hefur það verið í áratugi, en á hinn bóginn er enginn slíkur flugvöllur á Vestfjörðum.
Eini flugvöllurinn, sem hefði verið hægt að bjóða upp á slíka aðstöðu á með því að veita til þess fé, var flugvöllurinn við Patreksfjörð sem var lagður niður fyrir áratug og meira að segja gert í því að stytta hugsanlega nothæfa flugbraut.
Vestfirðir skera sig alveg úr að þessu leyti. Aðal flugvöllur landsfjórðungsins á Ísafirði er lokaður vegna myrkurs meira en 20 klukkustundir á hverjum degi á þessum árstíma, sama hvað veðrið er gott.
Hingað til hefur leiðin Vestfjarðavegur nr. 60 verið lokuð vegna snjóa á Hrafnseyrarheiði yfir veturinn.
Ekkert svipað fornaldarfyrirbæri hefur verið að finna í öðrum landshlutum.
Í meginatriðum ríkir svipað ástand á landi og í lofti á Vestfjörðum og var fyrir hálfri öld.
Með gerð nætursjónflugsflugvallar á Barðaströnd eða með því að gera upp Patreksfjarðarflugvöll, væri hægt að opna fyrir flug allan sólarhringinn til Vestfjarða, sem gæti fengið landtengingu í gegnum komandi Dýrafjarðargöng allt árið.
Landleiðin milli Patreksfjarðar og Ísafjarðar verður um 160 kílómetrar með tilkomu Dýrafjarðarganga, og á milli flugbrautar við Haga eða Brjánslæk aðeins um 100 til 120 kílómetrar.
![]() |
Vestfirðir áratugum á eftir |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Bloggar | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
10.1.2018 | 11:04
Þess vegna voru þyrlur Varnarliðsins fimm, - ekki fjórar.
Íslendingar færðu landhelgina út í 4 mílur 1952, 12 mílur 1958, 50 mílur 1972 og 200 mílur 1975.
Fyrsta bandaríska þyrlan kom á Keflavíkurflugvöll fyrir 65 árum, og þyrluöld gekk í garð í framhaldinu þar, en allan þann tíma höfum við látið eins og að þyrlueign í einhverri alvöru sé lúxus sem þjóð með risastóra landhelgi hafi ekki efni á.
Síðustu áratugi sína á vellinum voru fimm þyrlur í björgunarflugsveit Varnarliðins, - ekki fjórar og eitt af aðalatriðum þess, að af hálfu íslenskra yfirvalda var reynt að fá Kanann til að vera hér áfram, var að þeir viðhéldu þessari þyrlusveit.
Á þessum árum eftir lok Kalda stríðsins voru Bandaríkjamenn að reyna að spara eins og hægt var á Vellinum, en þeim datt aldrei sú fásinna í hug að fækka þyrlunum. Annað hvort voru þeir með fimm eða enga.
Svo fóru þeir 2006 en í raun höldum við áfram að láta eins og ekkert sé og hafa hér allsendis óviðunandi viðbúnað.
Þegar bandarískar þyrlur unnu hér björgunarafrek í Vöðlavík fóru tvær þyrlur í þann björgunarleiðangur, ekki ein.
Þegar jöklajeppamennn fara á fjöll eru yfirleitt minnst tveir jeppar saman í för, ekki einn.
Fráleitt er að við látum eins og allt sé í lagi með því að segja að við getum alltaf fengið danska sjóherinn til þess að senda þyrlur og mannskap til okkar þegar við erum með allt í steik.
Það er alger happa- og glappa aðferð gagnvart þeirra landhelgisgæslu á enn stærra svæði en okkar er.
Nú stefnir nákvæmlega í það, sem minnst var á í bloggpistli hér í fyrradag, að tvær þyrlur Landhelgisgæslunnar verði frá í 6-8 vikur hvor á þessu ári og að hluti "sviðsmyndinnar" sem dregin var upp í pistlinum, verði að veruleika.
Það er ekki auðvelt fyrir rekstraraðila að stilla því þannig til, að þessar þyrlur verði ekki báðar frá í einu, enda eru skoðanir fleiri en þessar stóru skoðanir.
Það kostar peninga að fara með þyrlu í skoðun fyrr en tími er komin á hana ef hnika á slíku til.
Þetta er einföld sviðsmynd: Tvær í skoðun, ein biluð, tvær í erfiða leiðangra = fimm þyrlur.
Og tvennt af því allra fyrsta sem flugmenn læra er að þeir geti ekki stjórnað því hvenær flugvélar bila og að þeir verði samt að sjá um, til að vélinni sé flogið, hvernig sem ástatt er, til dæmis ef hreyfill bilar.
Það er lágmarkskrafa að íslenskir ráðamenn geri sér grein fyrir eðli þess ástands, sem risastór auðlindalögsaga, tvær milljónir ferðamanna á ári og hundruð stórra skemmtiferðaskipa hefur fært okkur.
![]() |
Tvær þyrlur frá í 6-8 vikur |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Bloggar | Breytt s.d. kl. 11:17 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
9.1.2018 | 23:58
Þegar píanóleikarinn fór út úr þjóðsöngnum.
Í mörgum ferðum mínum til Bandaríkjanna til þess að koma fram á samkomum Íslendingafélaga heyrði maður margar skemmtilegar sögur.
Ein þeirra var af íslenskum píanóleikara, sem var beðinn um að spila af fingrum fram undirspil við íslenska þjóðsönginn.
Vildi þá ekki betur til en svo að eftir fjórar ljóðlínur villtist píanóleikarinn yfir í tvær síðustu laglínur allt annars lags, Draums hjarðsveinsins, þannig að lengra komust píanóleikarinn og samkomugestir ekki í að syngja þjóðsönginn.
Reynt var aftur, en allt fór á sömu leið, þannig lengra komust menn ekki í þessum einstæða flutningi.
Kannski skýrist þetta ögn ef textinn við þessar laglínur, sem voru sungnar vestra er settur hér inn:
Ó, guð vors lands!
Ó, lands vors guð!
Vér lofum þitt heilaga, heilaga nafn.
Þá flaug hjá mér þröstur, svo að þaut þar við runn,
og þar með var draumurinn búinn!
![]() |
Gleymdi Trump textanum? |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Bloggar | Breytt 10.1.2018 kl. 00:13 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (2)
9.1.2018 | 19:33
"Að drekkja sér í eigin drullu..."?
Þegar Óli kommi var heimsóttur fyrir meira en aldarfjórðungi um hátvetur á Hornbjargsvita, þar sem hann var þá vitavörður, talaði hann um að kapítalisminn myndi "drekkja sér í eigin drullu."
Átti hann þá við afleiðingar tryllingslegrar framleiðslu og neyslu í markaðsþjóðfélaginu, sem stefna myndi tilveru mannkyns í voða á komandi öld.
Raunar kom í ljós við fall kommúnismans í Sovétríkjunum og Austur-Evrópu að í þeim löndum hafði myndast eitthvert versa ástand í umhverfismálum á byggðu bóli.
Nú er plastúrgangur að verða eitt skæðasta spilliefni í umhverfinu og gildir það jafnt um þróuð sem vanþróuð lönd og um lönd með kapítalisku og kommúnisku skipulagi.
Með stórauknum heimsviðskiptum hefur mengun af völdum úrgangs orðið æ víðfeðmara og tengsl þjóðanna að sama skapi nánari, hvað varðar svo stórt sameiginlegt vandamál sem til dæmis plastframleiðslan, notkunin og úrgangurinn eru, að þetta er ekki lengur spurningin um að hluti þjóða drekki sér í eigin drullu, heldur verður ógnin æ víðtækari um alla jörð, bæði á sjó og landi.
![]() |
Hættir að taka við erlendu sorpi |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Bloggar | Slóð | Facebook | Athugasemdir (4)
9.1.2018 | 09:22
Janúar - mánuður vonarinnar.
"Ekki koma í janúar." Það voru ráð mín til frægs belgísks sjónvarpsmanns, sem fer oft erfiðar svaðilferðir við þáttagerð sína víða um heim, og vildi endilega vera hér við upphaf þorra og sjá hvernig Íslendingar taka á móti þorranum.
Það þurfti nokkur samtöl til að fá Belgann til að færa ferðalagið aftur í seinni hluta þorra, því að hann þurfti að melta nokkrar staðreyndir:
Að meðaltali er dýpsta lágþrýstisvæði heims suðvestur af Íslandi í janúar á sama tíma og næst hæsta háþrýstisvæði jarðar er fyrir norðvestan landið yfir Grænlandsjökli.
Afleiðing: Mesta rokrassgat á byggðu bóli á þessum árstíma.
Janúar er að vísu ekki alveg dimmasti mánuður ársins, en það munar ekki miklu.
Þetta er að jafnaði mesti umhleypingamánuðurinn og mesti rok-og óveðramánuðurinn.
Líka mikill slysamánuður á sjó, landi og í lofti. Í janúar 1959 fórust 30 íslenskir sjómenn á Halamiðum og í janúar 1995 fórust 14 í snjóflóðinu í Súðavík.
En kannski er það þess vegna sem janúar er samt mikilvægur, með Sólarkaffi Ísfirðinga og vonina og vissuna um að enda þótt þorrinn sé illræmdastur gömlu mánaðanna, mun sól fara hækkandi, dagana lengja og óveðrum að fækka.
Fyrsta óveðrið sem ég man eftir var í janúar 1950 þegar vélbáturinn Helgi fórst á Faxaskeri í Vestmannaeyjum með tíu mönnum.
Tveimur tókst að skríða upp á skerið en dóu þar úr vosbúð og kulda. Það voru 16 vindstig eins og þá var sagt.
Eftir þetta slys var sett upp björgunarskýli á skerinu, en enginn hefur þurft á því að halda til lífsbjargar í 67 ár.
Ef Helgi hefði ekki farist á skerinu væri þar sennilega ekkert skýli enn, því að menn væru að bíða eftir slysinu eins og sífellt er verið að gera hér á landi, áður en brugðist er við.
Minnst þúsund íslenskir sjómenn hafa farist í janúar, þeirra á meðal tengdafaðir minn heitinn í janúar 1950.
Hann var á besta aldri, aðeins 49 ára, og þetta var mikill missir fyrir tengdamóður mína og átta börn hans.
Alls fórust fimm í þessu sjóslysi og það var áfall fyrir Patreksfjörð.
En janúar er samt mánuður vonarinnar, von sem þarf sjaldan á eins mikilli umönnun að halda og þá.
Og þá má líka þakka fyrir það að á síðasta ári fórst enginn á sjó og enginn í lofti hér á landi.
![]() |
Kolbrjálað veður í Norðlingaholti |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Bloggar | Breytt s.d. kl. 09:35 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)
9.1.2018 | 00:30
Þögn um hagkvæmar breytingar einkabílaflotans. "Kútur" er krútt.
Einkahesturinn og síðar einkabíllinn hafa verið stórt atriði í ameríska draumnum og íslenska draumnum.
Draumurinn lifir góðu lífi enn og er mjög skiljanlegur hjá þjóð sem að stórum hluta tiltölulega nýrík en býr í landi með rysjótt veðurfar og fimm stigum kaldari meðalhita um hádaginn á sumrin en næstu nágrannaþjóðir í Evrópu.
Á hinn bóginn blasir við, að það þurfi ekki endilega 1500 kíló af stáli til að flytja 100 kíló af mannakjöti í daglegu snatti um götur borgarinnar.
Þaðan af síður að hver einkabíll þurfi að meðaltali að vera 4,6 metra langur og 1,80 á breidd. hvað þá að hann þurfi að vera talsvert lengri, breiðari og þyngri.
Fjölmargir 4-5 sæta bílar eru metra styttri eða 3,6 metrar.
Síðustu vikur hef ég notast við rafbíl með engum útblæstri og engum eldsneytiskostnaði, sem er minnsti rafbíll landsins, aðeins 2,88 metra langur og samt er nóg rými fyrir tvær manneskjur í honum, sem sitja hlið við hlið og hafa ekki hugmynd hve þetta er lítill bíll nema að standa fyrir utan hann og sjá, að án aftursætis sparast hátt í tveir metrar af götu eða bílastæðisrými miðað við bíl á stærð Skoda Octavia.
Um leið og tveir svona stuttir bílar eru komnir í umferð á götunum í stað tveggja langra, búa þeir til pláss fyrir einum bíl fleiri á sömu vegalengd af malbiki.
Þetta vita Japanir og ívilna stórum bílum, sem eru styttri en 3,40 metrar að lengd en taka þó 4-5 í sæti.
Ef þeir gerðu það ekki væru umferðarmálin þar í landi orðin algerlega óleysanleg.
Auk litla rafbílsins hef ég notað áfram,eins og síðustu tvö ár,létt ofursparneytið hraðskreitt vespuhjól eða þá rafreiðhjól, sem ná ennþá lengra í sparnaði á rými á götunum, nánast algerum á þann hátt, að meðan ein manneskja ferðast á hjóli um um gatnakerfið, losar hann sem svarar rými fyrir einn bíl í staðinn.
Miklubrautarreikningsdæmi: 100 þúsund bílar á dag, helmingur þeirra 3,60 eða styttri = 50 kílómetrar af malbiki, sem verður autt í stað þess að vera þakið af bílum.
Umferðarvandamálin næstu áratugi kalla á fjölbreyttar aðgerðir til þess að þjóna sem best hagsmunum sem flestra með sem mestri hagkvæmni.
Það kallar á útvíkkaða hugsun með tilliti til allra þeirra möguleika sem finnast til þess að sem flest fólk komist leiðar sinnar á sem stystum tíma.
Var að skoða á netinu nýjan indverskan bíl, sem heitir Bajaj Qute, og á að kosta aðeins 2 þúsund dollara.
Indverskir bílar koma æ sterkari inn. Síðasta gerðin af Suzuki Alto sem seldust ágætlega hér og hafa reynst vel, var framleidd á Indlandi.
Bajaj Qute er aðeins 400 kíló en tekur fjóra þægilega í sæti, þótt hann sé aðeins 2,75 m langur og og 1,31 á breidd.
Galdurinn felst í nýrri hönnunarhugsun fyrir innanbæjarsnattið, lítil hjól, samt 12 tommu felgjur, og nógu hátt þak til þess að fólk í aftursætinum geti setið ofan á afturhjólaskálunum og litlu vélinni, og að í framsætunu sé svo hátt frá gólfi upp í sætin, að það sparist helt fet í fótaplássi á lengdina.
Eins strokks vélar hafa mikla kosti þegar þyngd farartækjanna er lítil. Þær taka svo lítið pláss, að ókunnugir eiga erfitt með að finna þær á sumum vespuhjólunum og eru afar léttar og einstaklega sparneytnar.
Vélhjólaframleiðendur heimsins framleiða nú eins strokks vélar, sem eru allt upp í 500 sem afkasta allt upp í 55 hestöfl. Úrvalið er stórkostlegt.
Qute eða "Kútur" er með eins strokks 217 cc vél, sem er aðeins 13 hestöfl en eyðir líka aðeins 2,9 lítrum á hundraðið!
Hámarkshraðinn á Kúti er að vísu aðeins 70 km/klst en það þarf ekki meira í borgarsnattinu og takmarkaður hraði er ákveðið öryggisatriði, sem til dæmis er tekið tilliti til í evrópskri löggjöf um 45 km/klst hjól og 125 cc hjól, en þessi 125 cc löggjöf hefur hin vegar því miður ekki skilað sér hingað til lands.
Bajaj Qute er skilgreindur sem "light quadracycle" eða létt yfirbyggt vélhjól á fjórum hjólum.
Kolefnislosun er aðeins 60 g á kílómetrann nær tvöfalt lægri en á umhverfismildustu bílunum hér, sem eru knúnir jarðefnaeldsneyti.
Ný viðfangsefni og nýjar aðstæður kalla í nýja hugsun.
Ef fólk vill rafbíl sem er aðeins 2,69 m langur en samt með fullt hús af öryggisstjörnum frá NCAP og býður upp á 130 km hraða, 100 km drægni og víðáttubrjálæðisrými fyrir tvo í sætum, liggur Smart EV beint við.
En þá þarf líka að borga sjö sinnum hærra verð en fyrir Baja Kút.
![]() |
Ekki á leið í pólitík |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Bloggar | Breytt s.d. kl. 01:10 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (2)
8.1.2018 | 14:22
Glataður þyrlurekstur. Brandari sem getur breyst í harmleik.
Til þess að reka þyrluþjónustu af einhverju öryggi þarf fimm þyrlur. Hvers vegna? Jú, vegna þess að rekstur þyrlna er svo miklu tímafrekari og flóknari en rekstur sömu stærðar af venjulegum flugvélum.
Það er ekki fjarri lagi að reksturinn sé fjórum sinnum dýrari og að tíminn fyrir lágmarks viðhald sé líka margfalt meiri.
Ef þyrlurnar eru fimm, eins og lágmarkið var í þyrlusveit Varnarliðsins, má reikna með að ein þeirra sé að lágmarki óflughæf á jörðu niðri hverju sinni, jafnvel tvær.
Sé ein í útkalli og ein bilar er aðeins upp á eina þyrlu að hlaupa til þess að bregðast við tveimur útköllum samtímis, sem gerist auðvitað aftur og aftur.
Síðan þarf að hafa nægan mannskap til þess að sinna útköllum.
Nú nýlega varð margra tíma seinkun á áríðandi útkalli vegna mannfæðar, að því er helst var giskað á í fjölmiðlum.
Á hátíðarstundum mæra stjórnmálamennn sjávarútveginn, gildi hans fyrir þjóðarbúskapinn og gildi ómetanlegs framlags sjómanna.
En samtímis er staðið þannig að rekstri öryggisþjónustu fyrir skipin á hafinu umhverfis landið, að helst kemur í hugann orðaval eins og hjá formanni Sjómannasambands Íslands.
Í skásta falli að þetta sé brandari, sem er að vísu viðeigandi, því að með sama áframhaldi er aðeins spurning um tíma, hvenær hann verður að harmleik.
![]() |
Nýtt Alþingi skítur upp á bak |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Bloggar | Breytt 9.1.2018 kl. 19:04 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (1)
8.1.2018 | 08:57
Vetnið er líka á leiðinni.
Rafbílabyltingin, sem nú er að banka á dyrnar með tilkomu nýrra tvöfalt öflugri rafhlaðna og bættri hraðhleðslutækni, var hindruð og stöðvuð að mestu í 20 ár af öflugustu jarðefnaeldsneytisfyrirtækjum heims sem hafa byggt stöðu sína á beitingu yfirburða aðstöðu í krafti fjármagns og stærðar og ítaka hjá helstu valdastofnunum Bandaríkjanna.
Þessi öfl berjast á hæl og hnakka fyrir því að snúa hverri þeirri tækniþróun til baka, sem getur komið í veg fyrir að hægt sé "að endurvekja mátt og dýrð Ameríku".
En þessi "máttur og dýrð" felst að stórum hluta í því að beisla óánægju þeirra stétta og svæða, þar sem ný tækni og máttur menntunar verða til þess að fornir atvinnuhættir leggjast af.
Þessi gagnbylting hefur að vísu út utan Bandaríkjanna og í einstökum Bandaríkjum, en fær nú nýja útrás í því að helsta ráðgjafalið og aðstoðarmannalið nýs Bandaríkjaforseta ræður lögum og lofum í stefnu hans, sem meðal annars felst í því að stöðva tækniframfarir á ýmsum sviðum, svo sem við smíði smærri farþegaþotna, og gefa veiðileyfi á örvæntingarfulla olíuleit við strendur Norður-Ameríku allt norður í Íshafið.
Nissan Leaf er gott dæmi um það þegar stórframleiðandi veðjar á nýjan tæknihest og nær svo góðum árangri að keppinautarnir neyðast til að fylgja í kjölfarið.
Þegar Renault Zoe kom fram með 40 kwst rafhlöðu, ógnaði það Leaf með sína 24 kwst rafhlöðu.
En nú svarar Leaf með 60 kwst rafhlöðu til að draga Tesla uppi og fara fram úr að nýju vegna þess hve Leaf og fleiri svipaðir á leiðinni eru miklu ódýrari en Tesla.
Tesla er dæmi um tæknilegt banarískt frumkvæði, sem hefur verið á ystu nöf með að halda velli en bjargast fyrir kærkomna samvinnu við gróin fyrirtæki.
Nú hafa Toyota og Hyundai veðjað á notkun vetnis sem orkubera, og við hornið er vetnisbíll hjá Mercedes-Benz. Þetta eru dýrir bílar eins og oft vill verða um nýjungar.
Vegna þess að um byrjun er að ræða hvað snertir vetnisvæðingu og að allt innviðakerfi varðandi hleðslu vantar, verður róður þessara fyrirtækja sennilega þungur til að byrja með, en möguleikarnir felast í langtum meiri drægni en hjá rafbílum og miklu hraðari hraðhleðslu, allt niður í 2 mínútur.
Sjálfkeyrandi bílar mun ógna störfum margra, sem lifa á ástandi, sem er mannaflafrekara.
En ef illa er staðið að því að endurmennta það fólk og veita nýja atvinnu, sem verða atvinnulega fyrir barðinu á tækniframförum, mun það skapa tækifæri fyrir skrumara til þess að beisla reiði þeirra sem kjósenda og komast til valda í krafti svipaðs fyrirbæris og þess að "endurvekja mátt og dýrð Ameríku."
![]() |
Baráttan um sjálfkeyrandi bíla harðnar |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Bloggar | Breytt s.d. kl. 09:08 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (6)
8.1.2018 | 00:36
Þegar Þórarinn á Melnum var og hét. "Bæjarins bestu mjólkursopar"?
Ótal smá hænsnabú og fjárbú gáfu Reykjavík séstæðan sjarma um miðja síðustu öld. Götunöfn eins og Bústaðavegur vitna um það hve borgarlandið var sundurlaust og þakið ótal smábýlum og bústöðum.
Reykjavík var þá bær og stjórnað af bæjarstjórn og bæjarstjóra, en bæjarbúar voru að enn að meirihluta til fæddir eða uppaldir úti á landi og átthagafélögin voru svo sterk að einn helsti samkomu- og skemmtistaður bæjarins, sem var við Skólavörðustíg, hét Breiðfirðingabúð.
Ég kom oft til ömmu minnar og afa á Ásvallagötu 51 þegar ég var að alast upp og fékk oft að kúra þar. Þau komu um tvítugsaldur austan úr Skaftafellssýslu til Reykjavíkur og voru alla tíð jafnvel meira dreifbýlisfólk en borgarbúar.
Ég veiktist alvarlega í einni kvöldheimsókn til þeirra og mátti mig hvergi hræra í rúminu í nokkrar vikur. Amma annaðist mig af einstakri nærgætni og elsku, og mér fannst alltaf gott að vera þar.
Beint á móti Ásvallagötu númer 51 þráaðist smábóndi nokkur, sem jafnframt var verkamaður, við að halda sauðfé og hænsni á reitnum milli Ásvallagötu, Bræðraborgarstígs, Sólvallagötu og Hofsvallagötu.
Hann gat auðvitað ekki lifað af svona fáum skepnum, og snapaði sér vinnu við uppskipun í Reykjavíkurhöfn. Hugsanlega var hann með eina kú á tímabili.
Við uppskipunina voru menn lausráðnir að stærstum hluta frá degi til dags, og það var eftirminnileg upplifun fyrir 14 ára strák að fara í á skólafrídögum niður að höfn eldsnemma dags og blanda sér í hóp hafnarverkamanna, sem biðu eftir því að fá vinnu þann daginn, eða verða látnir fara heim.
Maður varð hálf skömmustulegur vegna þess hve Elsa Sigfúss gerði lýsingu Davíðs Stefánssonar á fjölskyldunni í "verkamannsins kofa" eftirminnilega í söng sínum á dapurlegu lagi um kjör smælingjanna.
Bóndinn og verkamaður við Ásvallagötu hét Þórarinn, kotið hét Melur, og bæjarbúar þekktu margir Þórarinn á Melnum eins og hann var kallaður.
Þegar loftmyndir af Reykjavík frá þessum tíma eru skoðaðar, er mikill fjöldi smábýla og áberandi og einnig alls kyns smáir "blettir", sá langstærsti þeirra, Kringlumýrin eins og hún lagði sig og var samfellt kartöflugarðaland.
Þar höfðu amma og afi og ótal annað fólk, sem hafði flutt til borgarinnar utan af landi, sína einkagarða og ræktuðu aðallega kartöflur í þeim, en einnig ýmar aðrar garðyrkjujurtir.
Það var eins og höfuðstaður landsins vissi ekki hvort hann ætti að vera þorp eða bær, hvað þá verðandi borg.
Mikið hefði nú verið gaman, ef að bær Þórarins á Melnum hefði verið varðveittur þannig að þar væri nú allt með sömu kjörum og var 1950 og kunnáttumaður á borð við Ólaf Dýrmundsson stundaði þar búrekstur í svipuðum stíl og pylsusala er nú stundið á Bæjarins bestu, einhverjum þekktasta ferðamannstað Íslands.
Á Melnum væru þá enn nokkrar ær, sauðburður á vorin, og ferðafólk gæti keypt sér spenvolga mjólk beint úr kúnni, "bæjarins bestu mjólkursopa".
![]() |
Síðasti örbóndinn í höfuðborginni |
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt |
Bloggar | Breytt s.d. kl. 00:45 | Slóð | Facebook | Athugasemdir (0)