Ekki batnar það!

Það er óhætt að segja, að bresk grund sé viðeigandi vettvangur Skripal-málsins svonefnda, því að allt frá dögum Sir Arthur Conan Doyles, Sherlock Holmes, Agöthu Christie, Hercule Poirot, Ian Fleming og James Bonds hafa Bretar og breskur uppruni og sögusvið fengið á sig ákveðinn upprunablæ hinna flóknustu og sérkennilegustu glæpasagna. 

Skripal-málið virðist nú ætla að verða æ flóknara og furðulegra, og er það saga til næsta bæjar ef þetta mál mikilla alþjóðlegra afleiðinga kann að vera blekkingaleikur einn. 

Ekki batnar það! 

Eitrunin mögulega blekkingarleikur

Hvernig verður þetta ef það kemur mikil hálka í vetur?

Atvikin höguðu því þannig til, að á tímabili í fyrra og hitteðfyrra þurfti ég að leita á bráðamóttöku Landsspítalans vegna tveggja beinbrota og eins blóðeitrunartilfellis og kynntist þá ástandinu á spítalanum. 

Þótt ekkert af þessum tilfellum bæri upp á erilsömustu tímabil vetrarins þegar flughált verður á götum og gangstéttum, var álagið á starfsfólkinu svo mikið, að það var nánast á harðaspretti um ganga og herbergi bráðadeildarinnar frá morgni til kvölds. 

Mér blöskraði því, þegar því var haldið blákalt fram í sjónvarpsþætti, að verið væri að "sviðsetja" þetta ástand og nú vaknar spurningin hvernig þetta verður, ef það kemur hálkutímabil í borginni í vetur. 

Forgangsraða á bráðamóttöku vegna álags

Hernaðarhagsmunir gömlu Kalda stríðs keppinautanna ráða.

Beinir og grjótharðir hernaðarlegir hagsmundir Bandaríkjamenna og Rússa hafa alla tíð ráðið um gjörðir þessara gömlu keppinauta um hernaðarlega stöðu á norðurslóðum. 

Það hentaði hagsmunum Kananna að taka að sér hernám Íslands 1941 og sömuleiðis voru þeir með samskipti við Dani og möguleika á hernaðaruppbyggingu á Grænlandi í huga þegar Roosevelt forseti blandaði sér í sambandsslitin og fékk þeim frestað um eitt ár, gegn því að þeir styddu stofnun lýðveldis. 

á mjög klaufalegan hátt var sett fram ósk árið 1945 um þrjár herstöðvar um eilífð ( Í Skerjafirði, á Miðnesheiði og í Hvalfirði til 99 ára). 

Allan Kalda stríðs tímann var það hugsun Bandarikjamanna, að það sem væri gott fyrir Bandaríkin í hernaðarlegu tilliti væri líka gott fyrir Íslendinga. 

Í byrjun 21. aldar kom í ljós, að Bandaríkjamenn höfðu engan áhuga á frumkvæði að samráði við Íslendinga um brotthvarf varnarliðsins. 

Sú ákvörðun var tekin að Íslendingum forspurðum og eingöngu með bandaríska hagsmuni í huga. 

Á Grænlandi sýndu Kanarnir oft bæði leyndarhyggju og skort á samráði við hernaðarreksturinn þar í landi, svo sem með kjarnorkuvopnaumsvifum sínum og hafa auðvitað ekkert samráð við næstu nágrannaþjóð Grænlands varðandi uppbyggingu á mannvirkjum, sem bæta hernaðarlega aðstöðu. 

Rússum hentaði vel í áróðursstríðinu á Kalda stríðs árunum að koma Íslendingum til hjálpar með hagstæðum vöruskiptasamningum þegar Bretar ætluðu að svelta okkur til hlýðni í landhelgismálinu, og í hruninu glytti líka í að þeir aðstoðuðu okkur fjárhagslega. 

Aukin umsvif og hnyklaðir hernaðarlegir vöðvar Rússa á Íshafinu hafa líka farið fram og mun fara fram að fyllstu hentugleikum þeirra án þess að við aðra sé talað. 

"Já, svona eru norðurslóðir í dag" myndi Jón Ársæll segja. 

Auka hernaðarumsvif sín

Alkirkjuráðið hélt Þingvallafund fyrir brot af kostnaði Alþingis.

Í Alkirkjuráðinu sitja fulltrúar um 590 milljóna manna í kristnum söfnuðum um allan heim. 

Ráðið hélt fund á Íslandi í fyrrahaust, þar sem setið var í nokkra daga við að fara yfir tímamóta stefnumótun ráðsins gagnvart stærsta vanda mannkynsins á þessari öld. 

Ályktunin markar meðal annars tímamót vegna þess að hún setur það sem helsta viðfangsefni presta og boðenda kristinnar trúar að taka einarða afstöðu í umhverfismálum og fylgja henni eftir í boðun og starfi. 

Íslenskir fjölmiðlar létu sig þetta litlu varða, þrátt fyrir stærð og umfang þessara samtaka. 

Timamótaályktunin var samþykkt á sama stað á Þingvöllum og Alþingi hélt sína rándýru samkomu í sumar. 

Á facebook síðu minni má sjá hluta þeirra, sem voru viðstaddir athöfnina. 

Ekkert prjál eða bruðl hjá Alkirkjuráðinu og kostnaðurinn áreiðanlega örlítið brot af því sem Alþingi eyddi. 

Samt var sunginn fagur og smekklegur söngur og einnig farið í athöfn í Þingvallakirkju. 

Nú fréttist af "rándýrri" og fjölmennri ferð á vegum Alþingis til Grænlands til að skrifa undir plögg og einn þingmanna er furðu lostinn yfir bruðlinu í ferðinni og spyr um tilganginn af henni. 

„Þetta var rán­dýr ferð“

Ferðamannastraumurinn virðist sums staðar ógn við sjálfan sig.

Nýlega sá ég úttekt á þeim ferðamannastöðum heims, sem þyrfti að fara að vara fólk við að koma á. Athygli vakti á hvaða forsendum tíu staðir voru valdir, því að þeir voru allir heimsfrægir, þótt ólíkir væru, svo sem Stonehenge, Times Square, Tah Mahal, Colosseum o. s. frv. 

En ein megin ástæða skein í gegn: Ferðamannafjöldinn er orðinn svo mikill á þessum stöðum, að ferðafólkið fær ekki frið fyrir sjálfu sér, það eru langar biðraðir, það er okrað á þeim sums staðar eða það ríkir jafnvel ringulreið, og það er hægt að finna aðra staði, sem eru bæði jafn merkilegir og veita gestum meiri frið til góðrar upplifunar. 

Við erum farin að kannast við þetta í flóðbylgjunni sem hefur skollið á okkur undanfarin ár og við höfum verið óviðbúin. 

Ný  vandamál virðast skjóta upp kollinum. Eins frábær á alla lund og ferðir á fjallahjólum eru, er mér tjáð, að innan um sé að fjölga svörtum sauðum sem til dæmis á Laugaveginum, ekki langt frá Hrafntinnuskeri, stelist til að fara utan slóða á þeysireið niður ósnortnar hlíðar og skriður. 

Þetta sé farið að ógna víðernum, ósnortnu landi og kyrrð og friði, sem hingað til hafi verið helsta aðdráttarafl Íslands. 

Sem betur fer má sjá víða erlendis, að hægt er að beita ýmsum ráðum til að koma í veg fyrir að ófremdarástand myndist. 

Af því þyrftum við að læra í stað þess að ætla að finna upp hjólið, - og þá jafnvel ekki fyrr en það er orðið of seint. 

Seyra er vandi í Hrafntinnuskeri

Lögreglustjórinn á Dúfulæk hinn vænsti maður.

Í suðvesturríkjum Bandaríkjanna má finna miklar víðáttur og óbyggðir og hægt að aka þar um slétturnar dögum saman án þess að sjá einn einasta lögreglubíl, hvað þá lögreglumann. 

Á ferð okkar Helgu um eitt slíkt svæði 2002 vorum við ekki alveg viss um hve langt við værum komin, og vorum að vesenast með stórt kort á knjám okkar til að átta okkur á því hve langt væri til eina smáþorpsins á hundraða mílna svæði, sem heitir "Dove Creek" eða Dúfulækur,  þegar skyndilega birtist lögreglubíll með blikkandi ljósum, sem stöðvaði okkur. 

Okkur krossbrá því að ýmsum sögum fer af hörku lögreglumanna vestra, hvað þá sektunum, sem geta verið 150 þúsund krónur fyrir að henda einu karamellobréfi. 

En allt annað reyndist upp á teningnum í þetta skipti, okkur til mikils léttis. 

Að vísu benti lögreglumaðurinn, sem var með byssu við belti, okkur kurteislega á það, þar sem hann horfði í gegnum framgluggann hjá ér á útbreitt kortið á hnjám okkar, að ég hefði rétt í þessu ekið fram hjá skilti með stórlega lækkuðum hámarkshraða og því verið langt yfir leyfilegum hraða. 

Hann lyfti brúnum þegar hann sá ökuskírteinið og vegabréfið.  "Iceland!" hrópaði hann upp og brosti breitt. 

Ég var fljótur að nýta mér augnablikið og lýsti því hve gerólíkar aðstæðurnar væru heima, mkðað við steikjandi hitann á víðáttum Colorado og Arizona. 

Við hefðum einmitt verið að skyggnast um eftir smáþorpinu Dove Creek og sennilega misst af því að sjá hraðaskiltið og jafnvel að taka eftir þessu litla þorpi. 

Sheriffinn varð hinn skilningsríkasti við að heyra þetta og sagði, að hraðaskiltið sem við hefðum brunað fram hjá rétt í þessu, væri einmitt til að láta vita af því að Dúfulækur væri í þann veginn að detta óvænt inn á leið okkar, og að húsin í þorpinu myndust birtast skyndilega við næstu beygju þar sem vegurinn lægi allt í einu um þessa afskekktu byggð. 

Hann sýndi okkur þetta með því að benda á kortið og benda einnig fram fyrir bílinn og sagðist skilja útskýringar okkar, en að jafnframt bæri honum að áminna okkur og fara eindregið fram á það við okkur að við slægjum frekar af og stoppuðum til að bera kortið saman við umhverfið heldur en að missa einbeitinguna að akstrinum.

"Hvert er för ykkar heitið?" spurði hann. Ég greindi honum frá akstursleiðinni, sem lægi um mörg ríki, þjóðgarða, vernduð svæði og virkjanasvæði, og að þessi ferð væri farin vegna gerðar kvikmyndar á Íslandi. 

"Aha," sagði hann, "þetta er áhugavert," en einmitt vegna þess hve mikið þið eigið eftir af ferðinni, munið þið ekki komast þetta áfallalaust ef þið takið ekki mark á aðstæðum og reglum hér. Má ég sjá kortið?" spurði hann og fór höndum yfir það um leið og hann gaf okkur góð ráð. 

Hann klappaði vinalega á öxlina og sagði:  "Ég læt sekt falla niður, óska ykkur góðrar ferðar, og gleymið því ekki, sem lögreglustjórinn á Dúfulæk sagði við ykkur og ráðlagði ykkur." 

Síðan gaf hann honnor og sagði: "Góða ferð og njótið dagsins og ferðarinnar framundan." 

Þetta var óvænt og minnisstætt, að hitta eins konar bandarískan Sæma Rokk lögregluþjón hér úti í villtasta vestrinu.

Lögreglustjórinn á Dúfulæk kemur síðan oft í hugann þegar ég heyri góðs, sanngjarns og velviljaðs manns getið. 

 

"

 

Umdæmið á við tvö og hálft Ísland

Umhverfis- og náttúruverndarmál í sókn í fjölmiðlum.

Í aðdraganda hrunsins voru umhverfis- og náttúruverndarmál í skugganum af yfirþyrmandi áherslum á fréttum úr viðskiptalífinu. 

Fyrirtækin, sem voru helstu þátttakendur i hrunadansinum í kringum gullkálfinn buðu besta fjölmiððlafólkinu gull og græna skóga, og í hruninu sjálfu urðu fjölmiðlarnir fyrir miklum búsifjum, sem bitnuðu á getu þeirra til að stunda rannsóknarblaðamennsku. 

Síðustu árin hefur rofað til í þessum efnum eins og sést vel á tilnefningunum til fjölmiðlaverðlauna umhverfis- og auðlindaráðuneytisins. 

Öll hin tilnefndu hefðu verið vel að verðlaununum komin og er það fagnaðarefni, hvernig kastljós fjölmiðlunar beinist í vaxandi mæli að þeim málaflokki, sem verður mesta stórmál þessarar aldar. 

Ástæða er til sérstakra hamingjuóska til Tómasar Guðbjartssonar og Ólafs Más Björnssonar fyrir glæsilegt framlag þeirra til upplýstrar umræðu um íslensk náttúruverðmæti, því að fyrirbæri, sem ég hef kallað "áunna fáfræði", hefur orðið afdrifarík í þessum málaflokki undanfarna áratugi, og því veitir ekki af að í þeim efnum spyrni hugrakkir eldhugar við fótum. 

Síðan er það ekki síðra gleðiefni að sá mikli baráttumaður á sviði náttúruverndar og landbóta, Sveinn Runólfsson, skuli hafa hlotið náttúruverndarverðlaun Sigríðar í Brattholti. 

Ég er einn af fjölda fólks, sem hefur notið leiðsagnar og forystu þessa stórkostlega manns, allt frá því er ég hóf að gera heimildaþætti um jarðvegs- og gróðureyðingu landsins. 

Það hikaði Sveinn ekki við að greina undanbragðalaust frá því sem hann vissi sannast eftir að hafa alist upp frá frumbernsku við baráttu Sandgræðslu Íslands og siðar Landgræðslu Íslands við eyðingaröflin.  

Og það mun aldrei gleymast mér hvernig hann var sá eini af þeim íslensku vísindamönnum, sem ég leitaði til vegna gerðar myndarinnar um Kárahnjúkavirkjun 2002-2003, sem þorði að koma fram og segja skoðun sína undanbragðalaust um það sem spurt var: Að hægt yrði að ráða við óhjákvæmilegt leirfok og sandstorma úr þurrum lónbotninum snemmsumars, meðal annars með þvi að dreifa rykbindiefni úr flugvélum!  

Aðrir þorðu ekki sjást á mynd og meira að segja ekki að láta hafa neitt persónulega eftir sér, heldur tóku það jafnvel fram, að það sem ég upplýsti mætti ekki rekja til þeirra. 

Tómas og Ólafur Már hljóta fjölmiðlaverðlaun

Mafían og leyniþjónustumenn: Næstum trúarlegt "ritúal."

Fróðlegt er að lesa fréttaskýringu um Skripal-málið í Bretlandi þar sem skyggnst er inn í þann heim sem er jafnt í alþjóðlegu samfélagi leyniþjónustumanna, njósnara og gagnnjósnara sem í samfélagi slíkra manna í hverju landi fyrir sig. 

Andrúmsloftið minnir um sumt á það andrúmsloft og þær reglur, sem ríkt hafa öldum saman hjá Mafíunni á Sikiley. 

Það hafði þróast yfir í býsna fastmótaðar reglur eða ritúal, siðareglur, þar sem Mafían var með eigið réttarkerfi og næstum trúarlega siðfræði innan sinna vébanda. 

Hún snýst að miklu leyti um ryggð og svik. Hver sá sem fremur svik veit vel, hvert brot hans er og má því búast við að verða refsað grimmilega.

Komist upp um svik hjá Mafíunni og sendir eru menn til að drepa hinn "seka", er mikilsvert fyrir hinn "dæmda" hvernig hann bregst við dauða sínum. 

Merkur íslenskur stjórnmálamaður útlistaði það eitt sinn fyrir löngu á eintali við mig, að í hans stjórnmálum gilti svipað og í Íslendingasögunum. 

"Þú veist hvað þær fjalla í aðalatriðum" sagði hann. 

"Já, ég held það", svaraði ég. Um dramatíska atburði, mannlega eiginleika, örlög og ástir. 

"Nei," svaraði stjórnmálamaðurinn. "Önnur atriði vega þyngst og mín stjórnmál felast í þeim." 

"Hver?" spurði ég. 

"Andstæðurnar tryggð og svik," svaraði hann. "Hámark tryggðar er fóstbræðralagið og hámark svika er að svíkja fóstbróður sinn.  Íslendingasögurnar snúast fyrst og fremst um tryggð og svik, og það er mín pólitík. 

Skripal smáseiði með valdamikinn óvin

Minnir á aðfarirnar í Gálgahrauni og í lögbannsmáli Stundarinnar.

Í minnst þremur málum á síðustu misserum er áberandi sú aðferð, að þar sem umdeildar framkvæmdir eða aðgerðir eiga sér stað er komist er upp með að eyðileggja andlagið, sem deilt er um og þvínga þar með óafturkræf áhrif fram með yfirgangi. 

Þetta eru framkvæmdirnar við Víkurkirkjugarð, Gálgahraunsvegurinn 2013 og lögbannið á greinar Stundarinnar fyrir kosningarnar 2016. 

Grófast var þetta í Gálgahrauni, þar sem þrátt fyrir ókláruð dómsmál, skort á gildu framkvæmdaleyfi og mati á umhverfisáhrifum var lögreglu sigað á staðinn og hið dýrmæta andlag, hraunið, sem ryðjast átti með veginn um, eyðilagt á í heilulagi á óafturkræfan hátt með stærsta og afkastamesta skriðbeltatæki landsins, algerlega að óþörfu.   

Lögbannið á greinaskrif Stundarinnar 2016 er enn í gildi einu og hálfu árið síðar vegna sleifarlags fyrir dómstólum. 

Og framkvæmdum við Víkurkirkjugarð er haldið áfram þrátt fyrir stöðu þess máls. 

Peningar ráði of miklu í borgarskipulagi

Slóðin fyrir vestan bæinn með sögu.

Esjuleiðin svonefnda, sem fékk þetta nafn hjá fyrstu rallökumönnunum hér á landi, af því að hún lá meðfram austustu hlíð Esjunnnar. 

Hún er merkileg í margra augum fyriri þá sök, hve frumstæð hún er, svona alveg inni í borgarlandinu, en einnnig fyrir þá sök, að á fyrstu árum rallkeppni hér á landi var þetta eina nálæga tiltæka leiðin, sem var það erfið, að ekki var á þeirra tíma bílum hægt að ná 70 kílómetra meðalhraða á henni, en þá var það hæsti leyfilegi hámarkshraði á malarvegum landsins.  

Það er ákveðin upplifun að aka þessa frumstæðu leið yfir óbrúaða læki, skorninga og gil, og á einum stað er meira að segja hægt að fara í útilegu á sléttum grasfleti. 

Ég á gamlar myndir einhvers staðar af fólki þar að njóta íslenskrar sumarblíðu. 

Sjálfsagt mál ætti að vera að tryggja að hægt sé fyrir alla íbúa Reykjavíkur að þurfa ekki að berjast við óbrúaða á á leið heim til sín, en óþarfi ætti að vera að hrófla nokkuð við slóðanum um land eyðibýlisins Norðurkots.  

Borgin í viðræður um veg við Þverárkot