Einn lítill límmiði getur valdið stórslysi.

Sagt er að prófdómari einn í meiraprófi bílstjóra hér margt fyrir löngu, hafi spurt nemendur: 

"Hvað er að þegar ekkert er að en þó er ekki allt í lagi?"

Menn götuðu á þessari spurningu en þá svaraði prófdómarinn sjálfum sér og sagði: 

"Þá er litla gatið á bensínlokinu stíflað."

Meðan bensíngeymirinn var fullur var ekkert að. 

En í löngum samfelldum akstri verður ekki lengur allt í lagi, því að þá minnkar loftþrýstingurinn inni í geyminum þannig að stundum getur bensíndælan ekki haft á móti þessu þrýstingsfalli. 

Já, það eru stundum atriði, sem sýnast svo smá, sem valda svo miklu þegar út af bregður. 

Sem sagt: Lítil þúfa veldur þungu hlassi. 

Á öllum flugvélum af öllu stærðum eru til dæmis tvö smáatriði, sem geta skipt öllu, utan á skrokk vélanna. 

Annars vegar eru það litlar túbur, (pitot tube) sem eru oftast við vængbrúnir vélanna, þar sem loft fer inn í lítið gat og virkar með hraða sínum á mæli í mælaborði sem sýnir hraða vélarinnar í gegnum loftið.  

Hins vegar örlítið gat á skrokki vélarinnar, sem sér um að sami loftþrýstingur sé í þeim hluta mælakerfisins sem sýnir loftþrýstinginn í loftmassanum, sem vélin flýgur í, en af því er lesin flughæð hennar. 

Ef gleymist að setja á sérstakan hitara sem kemur í veg fyrir ísingu í ísingarskilyrðum, eða að þessi hitari bilar, geta þessi örlitlu op stíflast þannig að mælarnir gefa rangar upplýsingar. 

Mannskætt flugslys varð eitt sinn í Suður-Ameríku vegna þess að starfsmaður á flugvelli, sem var að þrífa skrokk vélarinnar fyrir flugtak, límdi fyrst örlítinn límmiða utan um litla gatið á skrokknum til þess að koma í veg fyrir að vatn og hreinsiefni færu inn um gatið. 

Hann gleymdi að taka límmiðann af eftir þrifin, og þegar flugvélinnni var klifrað upp í flughæð sem var með æ þynnra lofti, brenglaði stíflaða gatið virkni mælakerfis vélarinnar svo að flugstjórarnir gátu ekki flogið vélinni í réttri stöðu og hún steyptist í Kyrrhafið.  

Ísing á hraðaskynjurum olli slysinu

Hinn nýi faraldur, síminn og "ekki missa af" heilkennið.

Eftirtalið samtal var eitt sinn í þætti í Sumargleðinni og rataði síðan í ógleymanlegt atriði hjá Spaugstofunni:  

"Er ekki alltaf eitthvað merkilegt að gerast hér í sveitinni?"

"Nei, ekki svo að við vitum." 

"Jú, það hlýtur að vera eitthvað. Þannig er það alltaf alls staðar. Það væri gaman að heyra eitthvað um slíkt."

"Nei, það hefur ekkert merkilegt gerst hér lengi." 

"Þetta er nú kannski full mikil hógværð hjá ykkur. Þið hljótið að hafa fregnir af ýmsu eins og gengur og gerist alls staðar." 

"Nei við fréttum aldrei neitt." 

"Er ekki oft legið svolítið á línunni í sveitasímanum?"

"Nei, ekki höfum við orðið varir við það."

"Einhverjir hljóta að hringja á milli bæja, er það ekki?"

"Nei það hringir aldrei neinn." 

"Hringir aldrei neinn?"

"Nei það hringir aldrei neinn." 

"Það er skrýtið. Það hljóta nú einhverjir að hringja hér í þessari sveit eins og í öðrum sveitum."

"Nei, það hringir aldrei neinn." 

"Það er ótrúlegt. Hvernig má það vera?" 

"Við höfum engan síma." 

 

Nú er ástandið þveröfugt við það sem var á dögum sveitasímans. Það er enginn maður með mönnum nema að liggja í símanum og á netinu daginn út og daginn inn. 

Ef það er ekki gert er maður að sífellt að missa af einhverju. 

"Ekki missa af því" er síbyljusetning í sífelldum kynningum á næstu dagskrárliðum í sjónvarpi eða öðrum "viðburðum." 

Það er búið að negla það niður, að ef ekki er fylgst stanslaust með símanum, tölvunni og á netinu, séum við að alltaf að missa af einhverju. 

Maður sér flutningabílstjóra á tuga tonna drekum liggja í símanum þegar þeir aka vandkeyrðar leiðir um hringtorg. 

Frænka mín slasaðist alvarlega og beinbrotnaði illa fyrir þremur árum þegar bílstjóri ók  aftan á hana á fullri ferð þar sem hún hafði stöðvað bíl sinn á rauðu umferðarljósi. 

Hún þurfti að berjast lengi við eftirköstin og gott ef hún hefur jafnað sig enn.

Sá, sem ók aftan á hana var upptekinn við að senda smáskilaboð á símanum og sinna "ekki missa af" heilkenninu, sem öllu ræður. 

Margir eru varla lengur viðstaddir eigið líf í raunheimum, heldur fluttir yfir í netheima og heima hins allsráðandi og kröfuharða húsbónda, símans. 

Dæmi eru um að fjölskyldu- og ættarmóti hafi verið aflýst að sumarlagi af því að ljós kom að það var ekki net- eða símasamband á staðnum, þar sem búið var að panta tjaldsvæði og aðra gistingu. 

Stundum er haft á orði að Bakkus sé harður húsbóndi. En síminn er það líka. 

Í allt að sex tíma á dag í símanum

Enn eitt dæmið um ótraustan vitnisburð.

Heilmikil fræðigrein er fólgin í því að vinna úr vitnisburðum fólks, sem geta verið afar mikils virði í mörgum málum. 

Fyrir allmörgum árum eyddi tímaritið Time miklu rými í forsíðugrein (cover story) til þess að gera grein fyrir viðamikilli rannsókn um þetta efni, og bar greinin heitið "Total recall." 

Aðalatriðið í greininni var það að "total recall", óbrigðul og fullkomin endurminning er ekki til.

Ástæðan er sú, að þegar skilnningarvitin raða inn áhrifum, sem heilinn hefur orðið fyrir, þarf heilinn að vinna úr upplýsingunum sem þarf að raða á tímalínu eða atburðarás, og þá geta einstök áhrif raðast á skakka staði. 

Endurminningin getur aldrei orðið neitt annað en eftirlíking af sannleikanum, sem hefur truflast af ýmsum atriðum, svo sem undirmeðvitundinni. 

Vitnisburðir þeirra sem sjá flugslys, þykja vera sérlega varasamir. Sem dæmi er nefnt, að meira en 80 prósent þeirra sem sjá flugvél steypast til jarðar og fuðra þar upp í stórri sprengingu, fullyrða að sprengingin hafi orðið áður en vélin skall til jarðar, jafnvel þegar hún byrjaði að hrapa. 

Nýjustu fréttir af flugslysinu í Rússlandi eru einmitt þessa eðlis. Rannsakendur slyssins finna engin merki um annað en að þotan hafi ekki skemmst neitt fyrr en hún skall til jarðar. 

Enn er eftir að vinna úr gögnum, sem niðurstaðan getur orðið athyglisverð. 

Ein af ástæðum þess, að minni vitna er svona skeikult er sú, að í undirmeðvitundinni er leitað ósjálfrátt að orsakavaldi, og sprengingin í vélinni við að skella á jörðinni færist í tímalínunni upp í þá stöðu þegar hrapið hófst. 

Hin ranga ályktun, algerlega ósjálfráð, verður að úr því að svona dramatískur atburður gerðist, hljóti dramatískasti hluti hans, sprengingin, að vera orsökin.  

Trump sendi Pútín samúðarkveðju

Vettvangur þjóðskáldanna eftirsótt iðnaðarsvæði.

Samkvæmt könnun á viðhorfum erlendra ferðamanna eru háspennulínur þau manngerðu fyrirbæri, sem þeim finnst stinga einna mest í stúf við ímynd ósnortinnar náttúru. 

Gildir þá einu þótt línurnar kunni að vera þess eðlis að þær séu afturkræfar, söm er sjóntruflunin fyrir langflesta þeirra, sem standa á bak við gjöfulasta atvinnuveg þjóðarinnar.

Risavaxnir vindorkugarðar vekja svipuð hughrif, enda þarf í aðalskipulagi á hverjum stað að skilgreina slíkt sem iðnaðarsvæði. 

Sums staðar á Íslandi hafa bæði náttúra, landslag, menning og saga aðdráttarafl. 

Gott dæmi er Hraun í Öxnadal, fæðingarstaður "listaskáldsins góða" "þar sem háir hólar hálfan dalinn fylla" og "ástarstjörnu yfir Hraundranga skýla næturský." 

Annað dæmi er svæðið í kringum Ljárskóga í Dalasýslu, þar sem skáldin Jóhannes úr Kötlum og Jón frá Ljárskógum gerðu garðinn frægan. 

Og þaðan sést um innsta hluta Hvammsfjarðar og Hvammssveitina, sagnadjásn Dalasýslu, mestu saganaslóða Íslands. 

Engu er líkara en að svona vettvangur þjóðskáldanna séu í sérstöku eftirlæti hjá þeim sem reisa vilja sem stærstar háspennulínur og vindorkugarða. 

Og ef bent er á að sums staðar sé hægt að leggja línurnar í jörð og kallað eftir gögnum um þá niðurstöðu dýrrar rannsóknar á sínum tíma að það væri svo óskaplega miklu dýrara heldur en að leggja loftlínu, bregður svo við að hjá Landsneti hafa þessi gögn algerlega gufað upp! Finnast hvergi! 

Grundvallargögn um háspennulínur horfin hjá aðal háspennulínufyrirtæki landsins! 

Ein röksemdin sem kom fram á fundi um vindorkugarð í Búðardal á dögunum var sú, að ef horft sé hátt úr lofti beint niður á vindmyllurnar, verði þær svo örsmáar í sjónfletinum. 

Rétt eins og að ferðamenn á sagnaslóðum í Dölum sjái þær eingöngu beint ofan frá! 

Og svipaða röksemd má hugsanlega líka nota um risaháspennulínur, að horft beint ofan frá á möstrin verði þau örsmá!  

En ferðamennirnir, sem telja línurnar trufla sig einna mest í upplifun sinni af einstæðri og ósnortinni náttúru Íslands, sjá þær auðvitað nær eingöngu frá láréttu sjónarhorni, ekki lóðréttu.  

Enn reynt að koma Blöndulínu í skipulag

Minnir á rússneska umferð og rússneska rúllettu.

Eftir tilkomu netsins og netmiðla á borð við Youtube hefur rússnesk umferð orðið heimþekkt fyrir að vera einhver sú versta á norðurhveli jarðar. 

Fjöldamörg atvik og athæfi vegfarenda, sem sjá má á þessum myndum, eru yfirgengilega svakaleg.  

Þar eiga allir í hlut, ökumenn fólksbíla, vörubíla, gangandi fólk, reiðhjólafólk og vélhjólafólk. 

Á myndunum hér á síðunni sést ýmist aðdragandi slyss eða slys á mismunandi stigum. 

Atvikið, sem sýnt var á tengdri frétt í kvöld minnir á þá rússnesku rúllettu, sem oft virðist vera spiluð á einna magnaðastan hátt á þjóðvegum Rússlands.

Vægari rúlletta er spiluð á umferðarþungum þröngum vegum hér á landi og í hvert sinn sem mæst er, verður að treysta því að farartæki sem kemur á móti, sé ekki skyndilega sveigt í veg fyrir mann. 

Dæmi eru um það að bílar hafa komið fljúgandi í gegnum framrúður annarra bíla, og myndir eru hér af ótrúlegum "stellingum" bíla eftir að ökumenn hafa misst stjórn á þeim. 

Oft er kraftaverk hvernig hjólandi og gangandi vegfarendur sleppa eftir rosalega árekstra. 

Þegar ég ók frá Moskvu langleiðina til Pétursborgar í mars 2006 vakti það undrun mína hve þessi "hraðbraut" á milli tveggja stærstu milljónaborga þessa stærsta ríkis veraldar var víða í afar lélegu ástandi.

Síðan þá hafa ekki borist fregnir af miklum breytingum til hins betra í Rússlandi, heldur hafa vegirnir í þessu víðlenda ríki haldið vafasamri frægð sinni. 

En það er kannski ekki nema von að seinlega gangi að bæta vegakerfið, því að íbúar landsins eru álíka margir og íbúar Frakklands og Þýskalands til samans, en landið er hins vegar meir en þrjátíu sinnum stærra en Frakkland og Þýskaland til samans.

Og af því að Ísland er tvöfalt strjálbýlla en Rússland þarf víða að taka til hendinni. 

Og svokölluð umferðarmenning okkar er ekki til að hrópa húrra fyrir. 

Fékk næstum stjórnlausan bíl á sig

"Rok og bylur", næstum í beinni.

Það kom að því að Reykvíkngar fengu skammt af rok og byl þessarar helgi. Því viðeigandi að kvitta fyrir það með lagi með þessu nafni, "Rok og bylur" á facebook og setja inn í þetta tónlistarmyndband viðeigandi spánnýjar myndir. 

 

ROK OG BYLUR. (Lag: Rock-A-Billy) 

 

Við gleðjumst nú svo ákaflega yfir því 

að einmitt þessa daga hækkar sól á ný. 

Þótt veðrið alveg snarvitlaust að verða sé 

hér verður spaug og spé 

 

Nú ætlum við ólmast hér á útopnu

og erum ekki´að pæla neitt í veðrinu. 

Og glaður er hver gaur og sérhver gella blíð, 

þótt geysi úti hríð. 

 

Og það er rok og bylur, rok og bylur, rok, rok, rok! 

Rok og bylur, rok og bylur, rok, rok, rok!

Rok og bylur, rok og bylur, rok og bylur, rok! 

Rok og bylur, rok og bylur, rok, rok! 

 

Og þá að allt sé rafmagnaslaust og allt í steik 

og ófært út úr húsi, þá má bregða´á leik. 

Ef erfitt er að halda á sér hita þá

í hlýtt rúm leggjast má. 

 

Og bjargað hefur mörgum hér um myrka nótt 

að í meyjarfaðmi gleymist allur kuldi skjótt. 

Það væri margur Íslendingur ekki til 

ef aldrei gerði byl! 

 

Og það er rok og bylur, rok og bylur, rok og bylur, rok! 

Rok og bylur, rok og bylur, rok, rok, rok!

Rok og bylur, rok og bylur, rok og bylur, rok! 

Rok og bylur, rok og bylur, rok, rok! 

 

Og ef ég væri tepptur einn með þér

op óhjákvæmilegt að ylja sér

það yrði´í fjallakofa indælt dok

með þér 

ef það er 

rok og bylur, rok og bylur, rok, rok! 

Stormurinn nálgast hámarkið

Oft erfitt að útskýra aðstæður.

Það er skiljanlegt þegar fólk á erfitt með að dæma um aðstæður, sem það þekkir ekki "frá sínum bæjardyrum." 

Ég stend í töluverðum netsamskiptum og símaviðtölum við útlendinga, oftast fjölmiðlafólk, sem getur engan veginn trúað því hvernig aðstæður eru hér á landi í svartasta skammdeginu. 

Kostar oft langvarandi fortölur til þess að fá það til að hætta við Íslandsferð í janúar og fram eftir febrúar. 

Þótt því sé sagt að á þessum tíma sé ekki hægt að treysta á samgöngur og því síður á myndatökuskilyrði og nefni einfaldar staðreyndir, svo sem að sólin komist varla á loft heldur séu fjórar til fimm klukkustundir á dag með sólarupprás og sólarlagi sem renni saman í eitt, en 20 klukkustundir í hverjum sólarhring sé myrkur, virðist þetta annað hvort fara inn um annað eyrað og út um hitt eða að það gleymist jafnharðan. 

Svipað er að segja um útskýringar á veðri og færð. 

Að sumu leyti á þetta við um stóran hluta íslensku þjóðarinnar, sem þekkir ekkert annað en færð og veður í Reykjavík og áttar sig ekki á áhrifum hæðar yfir sjó, landslagi á fjöllum og við fjöll og þeim veðrum sem þar skapast og eru oft gerólík því sem er á miðju höfuðborgarsvæðisins. 

Sem dæmi má nefna einn þekktasta sjónvarpsmann Belgíu sem gat einfaldlega ekki skilið af hverju ég bað hann ítrekað frá því í haust um að koma ekki hingað í janúar, en hann stóð í þeirri trú að þá væru stórkostlegustu möguleikarnir til kvikmyndatöku og ferðalaga.

Einnig hélt hann að þá skartaði hin litfagra íslenska náttúra sínu fegursta og að best færi gæfust til að taka loftmyndir og lenda á afskekktum lendingarstöðum.  

Ekki var hægt að þoka honum lengra með komudaginn en til 15. febrúar, en hann var spenntur fyrir hinum íslensku þorrablótum og það var svo sem skiljanlegt. 

 

„Þetta er stórt og krefjandi verkefni“

Sjallar og Framsókn fengu það sem þau vildu helst.

Þegar skoðaðar eru ríkisstjórnir þar sem Sjallar og Framsókn hafa verið saman í stjórn, sést vel forgangsröðun þessara flokka varðandi ráðuneytin. 

Frá 1920 til 2009, eða í 89 ár, fengu Sjallar ævinlega dómsmálaráðuneytið ef þeir voru á annað borð í stjórn, og á þessum árum höfðu aðrir flokkar en Sjallar og Framsókn þetta ráðuneyti aðeins tvisvar um nokkurra mánaða skeið, og þá í minnihlutastjórn Krata til bráðabirgða í boði Sjalla 1959 og 1979. 

Atvinnuvegaráðuneytin voru að sjálfsögðu efst á blaði hjá þessum flokkum við myndun núverandi stjórnar til þess að tryggja sem óbreyttast ástand í þeim málaflokkum.

Þessir flokkar fengu það líka fram, að fresta breytingu á stjórnarskránni um allt að átta ár og jafnvel lengur. Sem fyrr verður allra bragða neytt til þess að stjórnarskráin verði sem óbreyttust eða útvötnuð í því litla sem kynni að verða breytt.  

Allt þetta fengu þessir flokkar. Að tala um sósíalistastjórn í þessum efnum sýnir sérkennilega sýn. Í nýtingu á jarðvarmaeldsneyti og á sviði orkuskipta eru allar nágrannaþjóðir okkar á svipuðu róli, hvort sem þar eru vinstri-, mið- eða hægri stjórnir. 

Sjalla og Framara langaði að vísu mikið í að ráða umhverfismálunum vegna mikilla peninga- og valdahagsmuna á sviði orkumála.  

En vegna þess hver er síðari helmingur nafns Vinstri grænna varð niðurstaðan hálfgerð pattstaða sem fólst í því að orku- og ferðamálin komu í hlut Sjálfstæðisflokksins og ljóst er af ýmsum viðbrögðum, sem þegar hafa sést á álitamálum á sviði orkumála, að þar eru algerlega andstæð sjónarmið ríkjandi á milli orkufíkla og umhverfisverndarfólks. 

Pattstaða í þeim málum kynni að verða það helsta sem Vinstri græn myndu geta talið sér til tekna, og má færa að því rök, að vegna þess hve þessi mál skipta miklu fyrir komandi kynslóðir, að þessi niðurstaða, að koma böndum á "virkjanaæðið"  hafi verið mikils virði.

Ef svo fer er útaf fyrir sig skiljanlegt af hverju Gunnar Bragi Sveinsson gráti yfir því að ekki skyldi líka hafa fengist fram stefna hreinnar Stjórnar Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokki í málum, sem helstu valdamenn í flokki hans í Norðvesturkjördæmi hafa þegar fjárfest mikið í, þ. e. að virkja þau vatnsföll í þau kjördæmi sem eru nú í verndarflokki. 

„Vinstri græn ráða öllu“

"... óbyggð víðerni...njóti verndar."

Í þjóðaratkvæðagreiðslu um stjórnarskrá Íslands 20. október 2012 voru nær tvöfalt fleiri fylgjandi því að láta stjórnarskrá stjórnlagaráðs liggja til grundvallar heldur en þeir, sem voru því andvígir. 

Úrslitin voru afgerandi að þessu leyti. 

Í 33. grein segir svo: 

"...Öllum skal með lögum tryggður réttur á heilnæmu umhverfi, fersku vatni, ómenguðu andrúmslofti og óspilltri náttúru. 

Í því felst að fjölbreytni lífs og lands sé viðhaldið og náttúruminjar, óbyggð víðerni, gróður og jarðvegur njóti verndar. 

Fyrri spjöll skulu bætt eftir föngum." 

Skýrara getur þetta ekki verið og þess vegna er það grátlegt, að meira en fimm árum eftir að úrslit þessarar þjóðaratkvæðagreiðslu lágu fyrir, skuli enn ekki hafa komist eitt einasta atriði úr henni til framkvæmdar, heldur neyðist þeir, sem vilja að draumur Jóns Sigurðssonar um íslenska stjórnarskrá, gerða af Íslendingum, rætist,  til þess að benda árangurslaust á sífellt fleiri atriði úr frumvarpi stjórnlagaráðs, sem fyrir löngu ættu að vera í stjórnarskrá okkar.  

Víðerni fái vernd í stjórnarskrá

Skuggahliðar netsins. Netheimar og mannheimar.

Við lifum á tímum tveggja heima, netheima og mannheima, eftir að netið kom til sögunnar með facebook, twitter og öllu heila gallaríinu. 

Áhrifin af þessu eru svo víðtæk og mikil að þau eru aðeins að byrja að koma í ljós.

Jákvæðu hliðarnar þarf vart að kynna, svo mjög sem þetta hefur litað þjóðlíf og aðstæður.  

En fréttin af íslenskum unglingum, sem koma óorði erlendis á land okkar og þjóð, er dæmi um skuggahliðarnar á þessum nýja veruleika rússneska máltækisins að "þegar jörðin þiðnar koma ormarnir upp." 

Koma ekki til Íslands vegna hótana