Gamalkunnug skítalykt.

Ívan grimmi, Katrín mikla, Pétur mikli, Lenin, Stalín, Pútín, - nafnaröð sem litar rússneska sögu um aldir, sem er vörðuð svokölluðum sterkum leiðtogum sem víla fátt fyrir sér, ef þeir telja það nauðsynlegt til að halda völdum. 

Sumir þeirra skópu meiri skítalykt af ofbeldi og kúgun en aðrir, en merkilegt er hvernig þeim tókst mörgum hverjum að spila á mikla þjóðerniskennd í landinu og þrá eftir sterkum leiðtogum. 

Dráp á blaðamönnum og öðrum í Rússlandi á síðustu tveimur áratugum eru fleiri en svo að hægt sé að afgreiða það sem tilviljun, einkum vegna þess hve úthugsuð þau eru og þess vandlega gætt að þau verði óupplýst. 

Slægur stjórnandi eins og Pútín er hugsanlega með ákveðinn kvóta í huga hvað það varðar að ekki sé fleirum komið fyrir kattarnef en brýnasta þörf krefji að hans mati. 

Taktíkin gæti verið sú að morðin og fangelsanirnar séu samt nógu mörg til að skjóta andstæðingunum skelk í bringu og vekja, þrátt fyrir allt, ákveðna meðvirkni með þeim meirihluta þjóðarinnar, sem virðist styðja Pútín ef marka má skoðanakannanir og fylkja sér með honum sem nauðsynlegum foringja stoltrar þjóðar með mikla sögu. 

Að því leyti til er hrikalegur stigsmunur á honum og milljónamorðingjanum Stalín, en eðlismunurinn er ekki eins mikill. 

Þegar Hitler hafði verið ár við völd í Þýskalandi 1934, lét hann drepa Ernst Röhm og fleiri yfirmenn SA-sveitanna í kaldrifjuðu blóðbaði. 

"Nótt hinna löngu hnífa" var réttnefni og viðbjóðslegur glæpur, en samt virtist almenningsálitið í Þýskalandi sýna þessu athæfi skilning og meðvirkni á þeim forsendum að ekki yrði komist hjá því að sterkur leiðtogi yrði að beita sterkum aðgerðum. 

Erdogan Tyrklandsforseti spilar harðan leik, sem réttlætur er sem nauðsynleg aðgerð eftir tilraun til valdaráns. 

Umfang aðgerðanna er augljóslega mun meira en hægt er að verja, en samt kemst hann upp með þetta. 

Af öllu framangreindu er gamalkunnug skítalykt spilltra valdhafa.  

 

Kanna hvort eitrað hafi verið fyrir njósnara

Mun víðtækara samfélagsástand en margur heldur.

Trúboðar í Afríku segja að það taki minnst tvær kynslóðir til að breyta þjóðfélagsgerðinni þar í álfu í jafnréttisátt. 

Þegar vestrænt fólk kemur til Afríku finnst því stétta- og kynjamunurinn auk forneskjulegra siða og trúarbragða hjá hinum mörgu ættbálkum landsins yfirþyrmandi. 

En þegar við skyggnumst grannt um í okkar eigin þjóðfélagi mynda ótal svonefnd smáatriði mjög stóran hluta af hegðun, viðhorfum og samskiptum okkar, sem enn á ansi langt í land með að færast út úr hinu forna karlaveldi, hugsunarhætti þess og hvernig við komum fram hvert við annað í smáu og stóru. 

Þrátt fyrir marga áfanga sem náðst hafa eru verkefni fram undan í jafnréttismálum, sem mörg eru þess eðlis, að okkur hefur sést yfir þau en erum nú vonandi að uppgötva og reyna í framhaldinu að færa til betri vegar.  

 

Vön því að vera eina konan

Myndin og þúsund orðin.

Máltækið "ein mynd segir meira en þúsund orð", gott ef það er ekki kínverskt, sannast enn einu sinni í sýningu íslenskra blaðaljósmyndara í Esju, austurhluta Hörpu. 

Það er hægt að fá mikið út úr því að sjá þessar myndir og melta umsagnir og eigin hugrenningar á meðan. 

Þetta orðalag, "ein mynd" er umhugsunarvert, því að það getur líka átt við um samanburð ljósmyndarinnar við kvikmyndina. 

Oft segir ein mynd meira en þúsundir myndaramma af sama atburði. 

Í hugann koma frægar blaðaljósmyndir eins og myndin af kínverska stúdentinum, sem stendur svo einn og að því er virðist máttarvana andspænis stóra skriðdrekanum á Torgi hins himneska friðar árið 1989.  

Eða myndin af Muhammad Ali, standandi yfir föllnum fyrrverandi heimsmeistara, sem liggur í gólfinu, og Ali æpir: "Stattu upp og berstu, auminginn þinn!" 

Margir segja að þetta sé íþróttamynd 20. aldarinnar. 

Tekin var kvikmynd af því sama atviki, en ljósmyndin segir svo miklu meira. 

Myndirnar á sýningunni í Hörpu sýna fólk, atvik og aðstæður, sem maður þekkir frá liðnu ári og liðnum árum, en fær mann til að endurhugsa það allt. 

Ljósmynd Finnboga Rúts Valdimarssonar af líkum frönsku leiðangursmannanna, sem fórust með rannsóknarskipinu Pourqois pas?, og hefur verið raðað í fjöruna í Straumsfirði með leiðangursstjórann fremstan, er hugsanlega ljósmynd síðustu aldar á Íslandi. 

Eðlilega eru engar kvikmyndir til af strandinu og harmleiknum í fárviðri næturinnar, en þessi eina ljósmynd segir meira en þúsundir myndaramma og orða. 

Syrpa af myndum ársins

Slæmt fyrir endingu og viðhald samgöngutækjanna.

Þótt nokkuð hafi verið um snjóakafla í hitteðfyrravetur, þá hefur þessi vetur þegar verið verri hvað snertir saltaustur og saltblandaðan tjörupækilsúða í umferðinni en verið hefur lengi. Þótt ein vika í fyrravetur hafi verið afar snjóþung, en myndin er tekin í henni í febrúar í fyrra og sést glytta á vélhjól á fyrir miðri mynd, lagt þversum, hefur veturinn í vetur verið verri fyrir umferðina að flestu leyti. 

Þriggja farartækja blanda hjá mér rafreiðhjól - létt "vespu"vélhjól - 2ja manna rafbíll, - hefur gefið mér ansi góða sýn á þetta síðustu ár, því að salt- og tjöruúðinn bitnar mest á litla vélhjólinu, bæði úðinn yfir mann sjálfan á hjólinu og einnig það, að hjólið er ekki sérstaklega ryðvarið. 

Þess vegna hefur þetta hjól verið minna notað yfir áramótin en í fyrra. En þó aldrei komið til þess að koma því fyrir inni. 

Á hjóla- og gangstígum er hraðinn minni og saltblandaður úði því ekki nærri eins slæmt fyrirbæri og fyrir vélhjólamann. 

Saltpækilsúðinn sem smýgur um allt kostar borgarbúa milljarða í auknu viðhaldi vegna ryðskemmda. 

Starfsmenn borgarinnar hafa ekki verið öfundsverður af viðfangsefni sínu í hinum hárfínu sveiflum hitans í kringum frostmarkið, sem hefur skapað erfiðleika á að spá fyrir um úrkomu og færð næstu klukkustundir. 

Of oft hefur að mínu mati verið rokið í að salta auðar götur fyrir úrkomu sem annað hvort kom ekki eða reyndist ekki vera hálkumyndandi. 

En þetta mat er í eðli sínu afar erfitt eins og áður sagði. 

 

Hálkueyðing óvenjutímafrek í vetur

Að gera Bandaríkin meiri með andhverfu þess?

"To make America great again", eins og kjörorð Donalds Trumps hljóðaði, og birtist nú meðal annars í því að hindra með 20 prósenta tolli innflutning á stáli, áli og nú síðast á bílum, verður hvorki til að styrkja bandarískt efnahagslíf almennt né til að auka hróður framleiðslu landsinsk, heldur þvert á móti. 

Í bandaríska bankahruninu 2008, sem var undrirrót víðtækari alþjóðlegrar kreppu, stóðu Kanarnir sem telja sig hafa einkarétt meðal amerískra þjóða til að teljast Ameríka, frammi fyrir gjaldþroti tveggja af þremur stærstu bílaverksmiðjum landsins. 

Eina ráðið sem fundið var þá "to make America great again" var að moka stórfé í þessi fyrirtæki til þess að koma í veg fyrir gjaldþrot. 

Ekkert af þessari stærðargráðu var gert í Evrópu en samt tókst Bandaríkjamönnum ekki að rétta af viðskiptahalla landsins hvað varðaði bíla. 

Ástæðan var einföld og fólst ekki í stórfelldum ríkisstuðningi og stórreddinga fyrir Benz, BMW og Volkswagen, heldur gátu bandarísku bílarisarnir hvorki selt bíla sína í Evrópu né komið í veg fyrir að Bandaríkjamenn sjálfur keyptu milljón evrópskra bíla á ári. 

Ástæðan var ekki niðursett verð á Benz og BMW, - þetta eru alls staðar dýrir bílar af einstæðri ástæðu: Hvað er eru vel hannaðir og góðir. 

Á bloggsíðu Einars Björns Bjarnasonar er ágæt úttekt á nýjasta útspili Trumps, að setja 20 prósenta tolla á innflutt erlent stál og ál. 

Það tiltæki mun gera framleiðslukostnað í iðnaðarframleiðslu Bandaríkjanna dýrari og tapið vegna þess verður í heild miklu meira en sem nemur innheimtu tollanna. 

Refsitollar á evrópskra bíla og smærri kanadískar farþegaþotur, sem taka þeim bandarísku fram, munu að sjálfsögðu bitna á endanum á kjararýrnun bandarísks almennings og flugfélaga. 

Kjörorðið "to make America great again" mun snúast upp í andhverfu sína og lýsa vanmætti bandarísks iðnaðar til að framleiða bestu vörurnar. 

Tollarnir verða tákn um uppgjöf Bandaríkjamanna í að framleiða samkeppnisfæra vöru og í lokin að bitna á öllum þjóðum varðandi hagkvæmni frjálsra viðskipta. 

Hótar að tollleggja innflutta bíla frá ESB

Þegar faðirinn var eltur uppi af lögreglu.

Rétt er að taka fram, að það er langt síðan sú dálítið óvenjulegur atburður gerðist, sem varðar framhjáhald, sem hér verður greint frá. Sagan var nokkurn veginn svona þegar ég heyrði hana frá fyrsu hendi all löngu. 

Skemmtikraftur nokkur hafði verið í þorpi einu, hitt þar konu nokkra og átt með henni góða stund um nætursakir. 

Leið nú og beið, og þegar liðið var hátt á þriðja ár síðar kom skemmtikrafturinn fram á skemmtun í þorpinu og vakti mikla lukku.  

Hann kom fram í lok skemmtidagskrár kvöldsins og lagði síðan af stað akandi suður. 

Skömmu áður en hann fór af stað hafði orðið nokkur háreysti aftarlega í salnum.  

Skemmtikrafturinn hafði ekki ekið lengi þegar lögreglubíll kom á eftir honum með blikkandi ljósum og stöðvaði hann. 

Ástæðan eftirfararinnar var háreystin sem hafði orðið vegna rifrildis kærustupars, sem var meðal áhorfenda. 

Konan hafði eignast son fyrir tæpum tveimur árum og glatt kærasta sinn mjög með því, en þegar skemmtikrafturinn birtist á sviðinu, varð kærastinn agndofa. 

Hann hafði að vísu undrast það hvað sonur hans var gersamlega ólíkur foreldrum sínum, en þegar skemmtikrafturinn birtist á sviðinu tók hann andköf, - blessað barnið var bókstaflega eins og lifandi eftirmynd snillingsins á sviðinu! 

Af því að sýslumaðurinn var meðal áhorfenda sem og lögreglumenn á vakt varð niðurstaðan sú að beiðni kærastans, að löggan elti skemmtikraftinn uppi til þess að yfirheyra hann. 

Fengu lögreglumennirnir að hafa meðferðis ljósmynd af hinum meinta syni skemmtikraftsins í faðmi skráðra foreldra sinna, til að sýna honum. 

Á þessum tíma var langt í það að DNA kæmi fram, en engu að síður féllust skemmtikraftinum alveg hendur við að sjá myndina, svo óskaplega var svipurinn á drengnum líkur honum. 

Hann gekkst því við faðerninu á staðnum og var drifið í því að ganga frá málum svo að hann gæti framvegis borgað meðlag! 

Ekki man ég lengur hvort kærastinn sleit sambandi við kærustuna, - minnir það reynar að svo hafi verið, en það skiptir ekki öllu máli heldur það, hvernig þetta mál upplýstist og hvernig úr því var unnið.  

Veit ekki hver er pabbinn eftir framhjáhald

Enginn má undan líta.

Í heimi, þar sem búið er að koma meirihluta jarðarbúa í samskiptasamband af einhverju tagi og nýting auðlinda snertir hvern einasta jarðarbúa, skiptir nýting og meðferð auðlinda jarðar öllu máli um stöðu og kjör hverrar einustu manneskju. 

Að vísu eru enn hundruð milljóna manna þannig sett, að það fólk lifir að mestu við sömu kjör og aftur í öldum, við einangrun, menntunarleysi og örbirgð. 

Sumir segja að okkur Íslendinga varði ekkert um kjör fólks í fjarlægum löndum og að við berum engar skyldur til að vera til dæmis með þróunaraðstoð. 

Þegar litið er á breyttan heim og áhrif þjóða á aðrar þjóðir er úrelt að halda svona sjónarmiðum fram. 

Það blasir við, að engin leið er til að fást við vaxandi vandamál vegna rányrkju á auðlindum jarðar nema með samvinnu þjóða jarðar og á grundvelli þekkingar. 

Stefán Jón Hafstein er dæmi um vestrænan mann sem lét verkin tala í stað þess að draga ályktanir í anda strútsins, sem stingur höfðinu í sandinn. 

Það verður enginn samur maður eftir að hafa kynnt sér aðstæður í hjá hinum fátæku þjóðum heims. 

Enginn má undan líta. 

 

 

Stefán Jón kveður Afríku

Nánast viðundur í Evrópu.

Björg Thorarensen prófessor hefur rakið skilmerkilega hvernig ráðningar dómara hefur verið háttað í nágrannalöndum okkar undanfarna áratugi og borið það saman við embættisveitingarnar hér. 

Hún hefur komist að þeirri niðurstöðu að ráðningar í dómskerfinu á Íslandi hafi þarð sem af er þessari öld verið pólitískari og inngrip stjórnmálamanna verið miklu algengara og stórtækara hér en dæmi eru um í Evrópu. 

Nú sér ekki enn fyrir endann á því umróti og varasama ástandi sem hin einstæða innrás dómsmálaráðherra hefur skapað og lítur svo illa út, að helst er að nefna lönd eins og Pólland og Ungverjaland til að finna eitthvað, sem kalla mætti hliðstæðu. 

Og það er félegt, eða hitt þó heldur, að Ísland skuli vera sett á bekk með stjórnvöldum í þessum löndum. 

 

 

Höfða mál gegn ríkinu vegna Landsréttar

Stórkostlegir frumkvöðlar á sviði framfara og friðsamlegrar velferðar.

Það var sagt á sínum tíma að tveir Íslendingar, Arngrímur Jóhannsson flugstjóri og Þóra Guðmundsdóttir, þáverandi eiginkona hans, hefðu stofnað flugfélagið Atlanta og rekið það í byrjun frá eldhúsborði á heimili þeirra í Mosfellsbæ. 

Fágætt er að tveir einstaklingar hafi með hugsjón, hugmynd, útsjónarsemi og dugnaði náð eins stórkostlegum árangri til heilla og hagsbóta fyrir þjóðfélagið allt og þau Arngrímur og Þóra náðu með einfaldri og snjallri hugmynd. 

Þetta gerðu þau á þeim árum þegar ráðandi öfl á Íslandi réðu að því öllum árum að tala niður öll önnur ráð heldur en stóriðju til að efla hag og mannlíf á landinu. 

Var það í háuðugarskyni nefnt "eitthvað annað", og fjallagrasatínsla og lopapeysusaumur, auk andúðar á rafmagni og uppbyggingu, nefnt í leiðinni, sem lýsandi fyrir allt annað en virkjanir og stórðju.   

Ótrúlegur uppgangur Atlanta sem nú mun nú vera með 17 breiðþotur á lofti og flug til 155 flugvalla um alla jörð, auk milljarðanna sem þetta íslenska fyrirtæki leggur til þjóðarbúsins, þurfti ekki að byggjast á vopnaflutningum eins og Þóra hefur nú lýst, heldur fólust aldeilis feykinógir möguleikar í uppbyggingu og útrás án þess að vopnaflutningar kæmu til, hvað þá ólöglegir vopnaflutningar.  

Ekki stofnað til að flytja vopn

Vandamál þingmanna víða um lönd.

Það sem er að gerast varðandi ráðstöfunarfé þingmanna á Evrópuþiginu minnir mikið á nýjustu umræðuna um það sama hér á landi, auk umræðu um fjármál stjórnmálaflokkanna. 

Sé ástandið slæmt, varasamt og viðkvæmt í Evrópu, virðist það þó vera hátíð á móti því sem er í Bandaríkjunum. 

Þar var tekist á um þetta í Hæstarétti landsins og naumur meirihluti hans kvað upp þann úrskurð að óheimilt væri að leggja hömlur á fjárframlög til þingmanna landsins. 

Viðleitni í þá átt að koma böndum á fjármál þinmanna byggðist á því, að komið hefði í ljós að mikill meirihluti tíma þingmanna færi í það að sinna þrýstihópum og valdamiklum og ríkum öflum, sem stunduðu svonefndan "lobbýisma" af miklum móði í Washington og beittu fé og völdum svo ótæpilega að þeir gætu í raun stjórnað þingmönnum í flestum mikilsverðum málum. 

Af þessum sökum viðgengist vaxandi spilling í kringum þingið, og er þetta orðið það viðurkennt fyrirbrigði vestra, að Donald Trump gerði það að atriði í kosningabaráttu sinni og fékk út á það fylgi, þótt hann sjálfur sé eitt af lifandi dæmum um svipaðar aðferðir til að ná völdum og halda þeim. 

Athygli hefur til dæmis vakið, hve illfáanlegir þingmenn hafa verið til að afsala sér milljarða styrkjum hinna öflugu samtaka byssueigenda og byssuframleiðenda vestra, og hvernig ítök framleiðenda hinna skæðu ópíumíða verkjalyfja gátu sveigt tvo þingmenn í ríkjum, sem höðfu hagsmuni af framleiðslu lyfjanna til að smeygja frumvarpi í gegnum þingið sem rústaði lyfjaeftirliti Bandaríkjanna. 

Í tengdri frétt á mbl.is um þingmenn Evrópuþingsins er athyglisvert, að fjallað er um nákvæmlega sömu atriðin og hafa verið til umræðu hér heima, sem sé það hve erfitt sé að hafa eftirlit með því hvernig þingmenn afla styrkja og nota þá í stjórnmálastarfi sínu og lífi. 

Fullt gagnsæi ávísun á óvinsældir