"Úrlausnin" á að vera í höndum verkefnastjórnarinnar.

Svonefnd "úrlausn" rammaáætlunar varðandi virkjanakosti í biðflokki sem nefnd er í fréttum í kvöld á að sjálfsögðu að vera í höndum verkefnisstjórnarinnar. 

Viðfangsefnið heyrir undir það meginatriði Ríósáttmálans, sem við Íslendingar gerðumst aðilar að 1992 að náttúran eigi að njóta vafans, ef hann er uppi. 

Það er nefnilega reginmunur á því að færa virkjunarkost úr virkjanaflokki (nýtingarflokki) í biðflokk eða að gera öfugt, að færa kost úr biðflokki í virkjanaflokk. 

Ástæðan er sú, að í langflestum tilfellum er ákvörðun um að færa úr biðflokki í virkjanaflokk og fylgja því eftir með virkjun, óafturkræf vegna neikvæðra umhverfisáhrifa. 

En eðli biðflokks er hins vegar það að allt er óbreytt meðan það ástand gildir og á þessu sami reginmunur og munurinn á því, annars vegar að fresta dauðadómi yfir manni og setja mál hans í bið, og hins vegar að taka hann af lífi, að það er ekki hægt að snúa dauðadómnum við. 

Þetta skilja virkjanafíklarnir ekki og hamast þess vegna við að valta yfir eðileg vinnubrögð verkefnisstjórnar með offorsi sínu á Alþingi til þess að koma sem flestum virkjanakostum á aftökulista sinn. 

Rammaáætlunin enn án úrlausnar

Ekki nýtt í Eurovision.

Það er ekki nýtt að lög séu meira og minna "stolin" í Eurovision eða þá svo keimlík öðrum lögum að frumleikinn er nánast enginn. 

Áberandi var fyrir rúmum tveimur áratugum hvað ítalska lagið sem vann þá, var á stórum kafla líkt laginu "What am I living for?" sem var efst á bandaríska vinsældalistanum og víðar 1959. 

Það var beinlínis pínlegt að hlusta á lagið fyrir þá sem þekktu eldra lagið. 

Það er bagalegt þegar það er látið dragast að upplýsa um svona mál fyrr en allt er um garð gengið og of seint í rassinn gripið. 

Minnisstætt er þegar lagið "Söknuður" sem Villi Vill söng svo eftirminnilega heyrðist allt í einu í Noregi og hinn norski höfundur, sem hafði verið á Íslandi þegar "Söknuður" var vinsælt hér, taldi sig höfund þess og hefur stórgrætt á því síðan víða um lönd. 

Raunar eru lögin bæði keimlík laginu "Londonderrry Aír" sem var afar vinsælt fyrir hálfri öld. 

Þrjár fyrstu nótur og fyrstu taktar lagsins "Ó, þú" eru nákvæmlega eins og í lagi sem Nat King Cole söng. Síðan fara lögin hvor sína leið og lag Magga Eiríks er miklu betra en það bandaríska. 

Hann hefur sennilega verið á barnsaldri þegar hann heyrði bandaríska lagið, og ég kannast sjálfur við það að lög geta sokkið niður í undirmeðvitundina á barnsaldri og skotist upp á yfirborðið löngu síðar á þann hátt að hinn uppvaxni heldur að hann hafi samið lagið sjálfur.

Það eru aðeins 12 nótur í tónstiganum og möguleikarnir á frumlegu lagi eru því ekki miklir þegar lögin skipta alls milljónum.  

Segja sænska lagið vera stolið

Er þetta mikill slysakafli?

Spurningin varðandi veginn um Þingvallaþjóðgarð hlýtur að vera sú hvort slysatíðni á veginum hafi verið óeðlilega mikil. 

Sé svo, þarf að greina, hvers vegna. Sé hún mikil kann það að stafa af því að hraðatakmörk, sem eru 50 km/klst, séu ekki virt.  

Áður en vaðið er af stað með breikkun vegarins mætti því athuga hvort notkun hraðamyndavéla geri ekki sama gagn og vegaframkvæmdir.

Maður hélt að Vegagerðina vantaði um þriðjung fjár sem þarf til að viðhalda þeim vegum sem komnir eru en eru að drabbast meira og meira niður með tilheyrandi skerðingu á öryggi fyrir vegfarendur.  

 

Óttast rask við vegabætur í þjóðgarðinum

Fyrsta jákvæða fréttin, ljós í myrkrinu.

Það bera að fagna frestun verkfallanna sem áttu að skella á á fimmtudaginn. Eftir mikið moldviðri óvenjulega flókinnar stöðu í kjaramálum er þessi frétt ljós í myrkrinu þótt enn þurfi að greiða úr málum stéttanna á opinbera markaðnum, sem hafa átt í langvinnu verkfalli og stefna í verkfall hjúkrunarfræðinga. 

Verkföll í upphafi hábjargræðistímans í gjöfulustu atvinnugreininni, ferðaþjónustunni, væri áfellisdómur yfir skynsemi og yfirvegun okkar. 

Ástandið núna minnir um sumt á ástandið fyrir jólin 1952 þegar verkfall skall á skömmu fyrir jól. Jólin voru og eru helsti bjargræðistími verslunarinnar, stór hluti af veltunni í þjóðfélaginu.

Þegar í óefni stefndi á aðventunni 1952 voru menn orðnir svo örvæntingarfullir, að í fúlli alvöru var stungið upp á að fresta jólunum.

Þessi uppástunga Sigurðar Skjaldbergs varð kveikjan að fyrsta söngleik Múlabræðranna, "Deleríum bubonis."

Tæknilega er hægt að fresta jólunum til að milda högg af stóru verkfalli yfir jólahelgina, en upphafi aðal ferðamannastraumsins til Íslands er engan veginn hægt að fresta, og heldur ekki Smáþjóðaleikum, komum stórra skemmtiferðaskipa né ráðstefnum af ýmsu tagi.

Margt af viðfangsefnum erlendra ferðamanna hér á landi hefur verið í undirbúningi mánuðum og jafnvel árum saman og því aðeins um tvennt að velja: Að láta verkföll skella á með öllum þeim afleiðingum sem þau hafa í för með sér vegna tapaðs trausts erlendra þjóða á okkur, eða að leysa deilurnar og læra af þeim.   

Fresta ekki verkföllum ástæðulaust

Þetta er að koma.

Íslenska fyrirbærið ungir foreldrar er á undanhaldi hér á landi en það tekur stundum tíma að róttækar breytingar á venjum breytist. 

Í mínu ungdæmi var ungt fólk komið með fjölskyldur í stórum mæli og maður minnist þess úr lífi fjölskyldunnar og ættmenna. 

Langamma mín var 16 ára þegar hún átti frumburð sinn, faðir minn var 18 ára þegar ég fæddist, foreldrar mínir voru innan við þrítugt komnir með sjö manna fjölskyldu og bræður mínir tveir orðnir fjölskyldumenn 17 ára gamlir.

Með hverri kynslóð síðan hefur aldurinn farið hækkandi og þrátt fyrir ríflega tvo tugi barnabarna minna, sem eru á öllum aldri fram yfir þrítugt, er ekkert barnabarnabarn komið enn.

Þetta virðist stefna í þessa átt auk þess sem "Hótel mamma" virðist sækja í sig veðrið. 

 

Varasamt er að alhæfa um það hvaða aldur sé heppilegastur fyrir upphaf barneigna.

Þrátt fyrir almenna kosti þess að hefja barneignir það seint að aðstaða foreldranna og þroski þeirra sé í hámarki, börnunum í hag, eru aðstæður misjafnar og stundum getur það verið gott að hafa lokið uppeldishlutverkinu sæmilega snemma til þess að nýta þann tíma ævinnar sem best, þar sem reynsla og starfsþrek fá að njóta sín.

Náttúran hefur séð til þess að maðurinn er í hámarki líkamlegrar og andlegrar getu á aldrinum 25-30 ára og því hæfastur að því leyti á þeim aldri til að eiga börn.

Á hinn bóginn heldur fólk áfram að bæta í sjóð reynslu og andlegs þroska lengi eftir það, og þar með að efla hæfni sína til hvers kyns verka, hvort sem það felst í foreldrahlutverkinu eða einhverju öðru.     

„Hann öskrar bara svo hátt“

Köld vorfegurð.

Svalir dagar næstu vikuna setja kannski hroll að mörgum þeim sem eru orðnir þyrstir í heita sólardaga. 

En á vorin og haustin má oft líta fegurð sem ekki sést á öðrum árstímum. 

Einkum er það snjórinn, mynstur nýfallins snævar eða bráðnandi skafla, sem gleður augað á þessum árstímum. 

Að minnsta kosti blasti dæmi um það við í kvöld þegar við hjónin komum akandi frá Skjaldborgarkvikmyndahátíðinni á Patreksfirði og ókum upp í svonefnt Mjósyndi/Mjósund, þar sem Svínadalur í Dalasýslu verður þrengstur. 

Svona mynd verður ekki hægt að taka eftir nokkrar vikur og ekki aftur fyrr en næsta vetur eða vor. 

Úrkoma í kortunum næstu daga

Forsætisráðherra geirneglir verkföll.

Forsætisráðherra hefur gefið þá yfirlýsingu að ekki verði samið við þá opinberu starfsmenn sem nú eru í verkfalli eða á leiðinni í verkfall, nema búið sé að semja á almenna markaðnum fyrst. 

Auðvelt er að framkvæma þennan vilja SDG. Það gerist með því að samninganefnd ríkisins komi til samningafunda við opinbera starfsmenn hér eftir staðráðin í að semja ekki. 

Samningafundirnir snúist upp í andhverfu sína, - að samninganefnd ríkisins leitist við af fremsta mætti við að koma í veg fyrir samninga.

Ef hún reynir að leysa deiluna verður forsætisráðherranum sjálfum að mæta.  

Æðislegt? 

Þetta ástand mun geirnegla fyrirhugað verkfall hjúkrunarfræðinga og þau verkföll, sem nú eru, úr því að bannað verður að semja á þessum vettvangi fyrr en búið er að semja í vinnudeilum á almenna markaðnum.

Ef einhver heldur að Alþingi geti gert eitthvað í þessum málum, er líka búið að setja undir þann leka. Þar er ríkisvaldið búið að hafna því að ræða um neitt nema þá forsendu fyrir vinnufriði í landinu að taka fram fyrir hendurnar á verkefnisstjórn Rammaáætlunar og setja fjórar virkjanir á dagskrá af því að þær séu forsendurnar fyrir því að hægt sé að semja.

Um þetta verði rætt á maraþonfundum Alþingis, enda verði frumvarp um losun gjaldeyrishafta og fleiri brýn frumvörp ekki lögð fram nema kjarasamningar liggi fyrir og að þeir verði með það litlum kauphækkunum að ekki þurfi að grípa til hótunarinnar um að hækka skatta.

Þá er ónefnd hótunin um að banna verkföll með lögum þegar allt er komið í þann hnút sem ofangreint ástand getur sett málin í.

Þetta ætlaði Viðreisnarstjórnin sér reyna að gera fyrir jól 1963 ef ég man rétt. Á síðustu stundu tókst skynugum og lögnum mönnum að afstýra því og stýra málinu í farveg sem endaði með verkfallslausum kjarasamningum 1964 með þátttöku aðila vinnumarkaðarins og ríkisstjórnarinnar.

Í undanfara þeirra samninga kunnu menn að ræða málin án þess að varpa mörgum sprengjum á dag í fjölmiðlum. Það virðist því miður skortur á því nú.  

 

 

Það vill enginn fara í verkfall

Orka, beint í æð.

Kol, olíu og jarðgas eru upphaflega mynduð af sólarorku fyrri skeiða jarðsögunnar. Með því að nýta þessar orkulindir er verið að fara tiltölulega flókna leið að sólarorkunni í stað þess að fara beina leið og nýta þá orku sem sólin sendir til jarðarinnar núna á sem beinastan hátt. 

Vitað er að þessi orka er svo mikil í heildina að öll núverandi orkuþörf jarðarbúa nemur að eins örlitlum hluta hennar.

Jarðefnaeldsneytið mun þverra á þessari öld en sólarorkan verður áfram í svo langan tíma héðan í frá, að það jafngildir heilli eilífð í samanburðinum.

Nýting hennar, "beint í æð" hlýtur að verða að forgangsverkefni til þess að komast í gegnum óhjákvæmileg orkuskipti á 21. öldinni.

Eins og er, eru mestar birgðir jarðefniseldsneytsins að finna í löndum nálægt miðbaugi, enda var sólarorkan mest þar þegar þessi jarðefni urðu til.

Af því leiðir, að rétt eins og þessi suðrænu lönd hafa fengið mest af olíuorkunni, sem sólin skapaði upphaflega, í sinn hlut, munu sömu lönd væntanlega getað ausið mest af beinni sólarorku þegar nýting hennar kemst á það stig að hún verði langvænlegasti orkukostur mannkynsins.  

Sólarorka vænlegasti kosturinn

Samsæriskenningarnar lifna í vorgróandanum.

Forsætisráðherrann gaf í skyni síðastliðið haust að óháð rannsókn sem hann vitnaði í hefði leitt í ljós hinar verstu persónunjósnir og sálgreiningar á íslenskum forystumönnum. 

Í ljós kom að þetta voru orð sem aðstoðarmaður hans hafði birt algerlega órökstudd.

Nú er látið að því liggja að forystumenn knýi áfram vinnudeilur í pólitískum tilgangi.

Sem fyrr eru engin nöfn nefnd en fleiri raddir hafa verið í gangi með að flokkur, sem nær daglega er nefndur sem slíkur vesalingur að fylgið sé aðeins 12,9% er sagður bera alla ábyrgð á kjarabaráttunni.

Næsta skref verður kannski að þessi aumi flokkur hafi keyrt af stað fiskverkakonuna sem fann síg knúna til að syngja inn lag um þá niðurlægingu sem hún og fleira láglaunafólk hefði fengið að þola, þegar einn íspinni á hverja þeirra átti að sætta þær við sömu laun áfram á sama tíma og stjórnendur fyrirtækisins verðlaunuðu sig með því að skaffa sér hundruð þúsunda króna mánaðarlega launahækkun.

Og gefni væru eftir tugmilljarða skattar til sægreifa og stóriðjufyrirtækja, sem borga allt liður í engan tekjuskatt þrátt fyrir flutning á tugum milljarða króna ágóða úr landi árlega.

Nei, fólkið á að sætta sig við þetta auk ótal fleiri atriða í sama dúr, - annars er það aumt handbendi þeirra, sem "nýta aðstöðu sína í pólitískum tilgangi.   

 

Nýtt stöðu sína í pólitískum tilgangi

"Nóttlaus voraldar veröld" til 25. júlí.

Hvað sem veðrinu líður er ein staðreynd óumbreytanleg: "Nóttlaus voraldarveröld" eins og skáldið Stephan G. Stephansson orðaði það, verður í Reykjavík fram til 25. júlí, þ. e. það verður björt sumarnótt samkvæmd alþjóðlegri skilgreiningu varðandi það, hvenær sé nótt. 

Þar er miðað við að sólin sé ekki meira en 6 gráður undir sjóndeildarhring, því að enda þótt sólin hafi sest hér fer hún ekki neðar en þetta næstu níu vikur. 

Nóttin er bjartari og tímabil hinna björtu nótta lengra á Akureyri og Ísafirði, næstum heilum mánuði lengra, frá viku af maí til fyrstu viku ágúst.

Það er því út í hött að vera kvarta yfir veðrinu þegar það er svona bjart, nema að menn séu svo heimtufrekir að það eigi að vera stanslaust bjartviðri líka og ekki megi vera ský á lofti.  

Sólarlítið og vætusamt um helgina